Nourrisson, tütünün Kızılderililerden günümüze, sigaranın kültürel tarihini edebi zevkle anlatıyor.
Nourrison; Lyonda’ki Claude Bernard Üniversitesi’nde Pedagoji ve Eğitim Yüksel Okulu’nda yakın tarih profesörüdür. Çalışmaları daha çok içki, tütün, uyuşturucu gibi bağımlılık yapıcı maddelerin tarihi üzerinedir. Yazar, çok sayıda kitaba ve makaleye imza attı.
Nourisson’nun Sigaranın Kültürel Tarihi çalışması geçtiğimiz yıl piyasaya çıktı. En sonda söyleyeceğimizi başta söyleyelim; sigara, tütün, içki keyif veren maddeler sağlığa zararlıdır. Bu kitap tanıtımında amacımız sadece milyonlarca insanın bağımlı olduğu ve dünyada her yıl 6 milyon insanın hayatını kaybettiği kötü dost sigaranın dününü ve bugününü tarihi perspektifle sizlere sunmaktır. Türkiye’de de yılda yaklaşık 120 bin kişi sigaradan hayatını kaybediyor. Sigaraya başlandığında büyük bağımlılık yapar, sigara içmemenizi tavsiye ediyoruz; sizler de arkadaşlarınıza ve çevrenizdekilere bunu anlatın. Sağlıklı bir hayat için zehirli dumanı hayatınızda çıkartın.
İlk İspanyol fatihler şu konuda hemfikirdir: Kızılderili tüttürür. Kâşiflere göre, Yeni Dünya'nın kuzeyinden güneyine, ortak keyif budur. İspanyol Cizvit Romano Pane’ye göre, Kristof Kolomb 1492’deki ilk seyahati sırasında, görür görmez kızı Juana’nın adını verdiği bir ada keşfeder; orası, bildiğiniz Küba’dır. Cenovalının yoldaşları Rodrigo de Jerez ve Yahudi dönmesi Luis de Torres yöreyi tanımak için 28 Ekim’deki adanın doğu kıyısında karaya çıkarlar.
Tütün hakkında yapılmış kısa bir film
Hayatlarında ilk kez, kendilerinden geçmiş birileriyle karşılaşırlar. Dolgun, yumuşak yapraklı ve dokununca kadife hissi veren bir bitkinin yapraklarını rolü halinde kıvırıp tüttürmektedirler. Sigara böylece zaman içerisinde bütün dünya insanlarının kullanmaya başladığı ve hayatlarını kaybettikleri keyif veren bir madde haline gelmeye başladı.
Sigara öldürür
Sigaranın icadı tarihçiler için sorunlu bir konudur. Amerikalı tarihçiler göre endüstriyel sigara 1856’ya, Robert Gloag’ın Londra’da üretimi başlattığı günlere tarihlenir. Ama bu bilgiyi kısa süre sonra düzeltir. 1845’te Londra’da Cheapside’daki küçük dükkânlarda küçük bir kâğıt parçası içine Maryland tipi Amerikan tütünü yerleştirdiği ortaya çıktı. İngiliz Philip Morris 1847’de bugünkü sigarayı icat eder. Her halükarda ilk Sweet Tees 1850’li yıllarda üretilir.
İlk çubuklar
Her şey ülke itibariyle ilgilidir, çünkü her biri kendi yaldızlı efsanesini oluşturmanın peşinde olduğunu belirten Nuorrisson; "Fransa’da tekel oluşturulması ve üretimin merkezi hale getirilmesi kuşkusuz endüstriyel üretimin başlaması sigaranın yaygınlaştırılmasını kolaylaştırmıştır. Sigaranın icadı iki imparatorluğun, iki Napoleon döneminin arasına denk gelir. Tüttürmeyi “mskinlik misali” sayan I. Napoleon ve kimi zaman “sigaralı adam” lakabıyla da anılan III. Napoleon olmuştur."
İlk kâğıtlar Perpignan yöresinde, Orta Pirenelerde ve Toulouse bölgesinde ortaya çıkar. Kâğıtçılar uzun şeritler halinde incecik, kolay yanan kâğıt satar. Tüttürme meraklıları da onları küçük küçük kesip Picaduro tütününü sigara haline getirir. En gözde kâğıda Esperto denir; bu, iyi bir tatbilir (gurme) olarak bilinen bir generalin adıdır.
Francesco Rosi'nin Carmen filmindeki Sevillalı kadın sigara işçileri, 1984
1860 – 1887 yılları arasında yaşayan Fransız şair, yazar Jules Laforgue, gençlik yıllarında kaleme aldığı 1901’de Le Sanglot de la Terre adı altında toplanan yirmi dokuz şiirden biridir.
Evet, bu dünya düz, tepsi gibi, öteki ise zırva
Bense umutsuz, kaderime boyun eğeceğim,
Ve ölümümü bekleyerek zaman öldüreceğim,
İnce sigaralar tüttürüyorum tanrıların burnuna.
Haydi, savaşın siz yaşayanlar, yarının zavallı iskeletleri,
Bense mavi bir kıvrım halinde göğe yükseleceğim
Sonsuz bir esrimeye, o sonsuz uykuya gireceğim
Bin buhurdanın öldüren kokusuna gömülür gibi.
Cennete gireceğim, pırıl pırıl düşlerle çiçeklenmiş
Kızışmış fillerin fantastik danslarıyla iç içe geçmiş,
Sinek koroları göreceğim, kendilerinden geçmiş.
Ve sonra, mısralarımı kurarken uyandığımda
Nihayet tatlı bir neşeyle dolduğunda kalbim,
Kaz budu gibi kızaran parmağımı seyredeceğim.
Kitap sayfası için iletişim: [email protected]