183 ülkeden elde edilen verilerle yapılan bir araştırma, yetersiz güneş ışığı nedeniyle meydana gelen D vitamini eksikliğinin kolon kanseri riskini artırdığını ortaya koydu.
D vitamininin bilimsel bir araştırmanın yıldızı olmadığı bir gün yok. D vitamini ile ilgili iki şeyi net olarak biliyoruz: Kalsiyum ve fosforu emmemize ve tutmamıza yardımcı olduğu için vücudumuz için çok önemlidir, iltihabı ve enfeksiyon riskini azaltır, ancak aynı zamanda birçok kişi D vitamini eksikliği çekmektedir.
D vitamininin en büyük kaynağı güneştir ve birçok kişi yetersiz güneşlenme nedeniyle D vitamini eksikliği çekmektedir. İngiltere merkezli BMC Public Health (BMC Halk Sağlığı) dergisinde yayınlanan bir araştırmada 186 ülkeden gelen veriler, güneşten gelen UVB ışınına yetersiz maruz kalmanın, özellikle ileri yaş gruplarında kolorektal kanser (kolon ve rektumda görülen kanser) riskini artırdığı görüldü.
Kolorektal kanser, 4 milyondan fazla yaygın vaka ile dünya çapında en yaygın üçüncü kanser türüdür. Ülkemizde de yaygın olarak görülen kolorektal kanserler, erken teşhis programları ile (kolonoskopi ve biyopsi) giderek erken evrelerde teşhis edilmelerine rağmen artmaktadır.
Kolorektal kanser geliştirme riskinin artmasıyla ilişkili risk faktörlerinden bazıları, obezite, hareketsiz bir yaşam tarzı, yağ ve et oranı yüksek diyetlerin yanı sıra yüksek kalorili ve düşük lifli yiyecekler yemektir.
Bilinen bu risk faktörlerinin yanı sıra kandaki serum 25-hidroksivitamin D konsantrasyonu ile değerlendirilen yetersiz D vitamini durumu da kolorektal kanser için bir risk faktörü olarak tanımlanmıştır. Bu vitamin, hastalığa yakalanma riskinde potansiyel bir koruyucu faktör olarak bilinmektedir.
1000 IU/gün D vitamini alımının yüzde 50 daha düşük hastalık riski ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Sınırlı diyet kaynaklarına sahip olan D vitamini, ağırlıklı olarak güneş ışığından ultraviyole B (UVB) ışınından elde edilir.
D vitamini ile kolon kanseri arasındaki ilişki, daha önceki bazı çalışmalarda zaten kurulmuştur. Son çalışma, kolon kanseri teşhisi konulan hastaların büyük çoğunluğunun, D vitamini eksikliği yaşadığını göstermiştir Ayrıca, D vitamini seviyeleri iyi olan hastalarda daha iyi hayatta kalma oranları görülmüştür.
Yazarlar, çalışmaya dahil edilen 186 ülkede yaşayan insanlarda 0 ila 75 yaş arasındaki tüm yaş gruplarında daha düşük UVB maruziyetinin daha yüksek kolorektal kanser oranları ile anlamlı şekilde ilişkili olduğunu bulmuşlardır. Düşük UVB ve hastalık riski arasındaki ilişki, cilt pigmentasyonu, yaşam beklentisi ve sigara içme gibi diğer faktörler de eklendiğinde, özellikle 45 yaş üstü kişiler için oldukça önemliydi.
Yazarlar, daha az UVB maruziyetinin D vitamini seviyelerini düşürebileceğini ve kanser riskini artırabileceğini ortaya koydu. Gelecek araştırmalar, yazarlara göre, özellikle daha büyük yaş gruplarında, bu tür eksiklikleri düzeltmenin potansiyel kolorektal kanser faydalarını doğrudan inceleyebilir.
Koronavirüs salgını nedeniyle aylardır zamanımızın çoğunu evlerimizde geçirmek zorunda kaldık ve bunun en büyük sonuçlarından biri de yetersiz D vitamini alımı oldu. Karşılaştığımız en büyük sorun, yapılacak D vitamininin emiliminin büyük ölçüde güneş ışığı ile doğrudan temastan gelmesi ve daha önce de bahsedildiği gibi çok az gıdanın doğal bir D vitamini kaynağı olduğudur.
Yine de vücudumuzdaki D vitamini seviyesini güçlendirmemize yardımcı olan bazı yiyecekleri diyetimize dahil edebiliriz:
- Yağlı balık: Somon, ton balığı, sardalya veya uskumru.
- Deniz ürünleri: İstiridye, karides.
- Mantarlar: Yüksek D vitamini seviyelerini korumak için diyetin en önemli maddelerinden biridir.
- Avokado: D vitamini yönünden en zengin bitkisel kökenli besindir.
-Yumurtalar: D vitamini özellikle sarısında yoğunlaşmıştır ve bütün olarak tüketmek en iyisidir. Ayrıca süt ve yoğurtta da D vitamini bulunur.
D vitamini almanın en iyi yolu, çoğu doğrudan güneş ışığına maruz kalmaktan sentezlendiğinden, doğrudan güneşlenmektir. 24 saat boyunca minimum UV ışınına maruz kalınırsa, diyetten 10.000 ila 25.000 IU D vitamini alımı gerekmektedir. Bu yüzden güneşlenmek çok önemlidir.
Yaz aylarında tercihen 11.00-17.00 saatleri dışında yapılacak günlük bir yürüyüş, yeterli D vitamini alımınızın çoğunu karşılayacaktır.