Türkiye'nin en büyük deniz faciası tam 60 yıl önce bugün gerçekleşti. Yüzlerce kişiyi taşıyan Üsküdar gemisi, İzmit körfezi açıklarında fırtınaya tutulup alabora oldu; en az 270 kişi can verdi.
Enes Taha ERSEN / [email protected]
Yeni bir aya başladığımız bugün, aslında bazılarının son günüydü. Bundan tam 60 yıl önce Türkye'nin en büyük deniz faciası, İzmit açıklarında yaşandı. Kimilerine göre 200, kimilerine göreyse 500 kişiyi taşıyan yolcu gemisi, İzmit iskelesinden kalkışından kısa süre sonra battı, içlerinden yalnız 40 kişi kurtarılabildi...
50'lİ yıllarda Karamürsel ve Gölcükte lise bulunmuyor, bölgenin gençleri okumak için İzmit'e geliyorlardı. Kara ulaşım vasıtaları kısıtlı ve maliyetli olduğu için, en uygun yöntem, feribotlar vasıtasıyla İzmit'e geçmekti. Ancak nereden bilebilirlerdi ki o günün kendileri için son gün olacağını...
İzmit Lisesi ve İzmit Sanat Okulu öğrencisi gençler, cumartesi günü yarım gün eğitim veren okullarının öğle tatiliyle birlikte paydos ettiler ve İzmit Limanı'na gelerek Üsküdar isimli vapura bindiler. Gemiye yüzlerce kişi bindi ve Üsküdar gemisi son seferini yapmak üzere harekete geçti. Ufak tefek sarsıntıların yaşandığı gemi bir süre seyir etti ancak birden denizin ortasında şiddetli bir fırtınaya tutuldular.
Kalkışından kısa bir süre sonra şiddetli dalgalara tutulan gemi, Derince yakınlarına ulaştığında dalgalar şiddetini artırdı, rüzgar tersten esmeye başladı. Bir sağa, bir sola yatan gemi içinde panik yaşayan yolcular sakin kalmaya çalışırken, geminin gövdesi bu şiddete daha fazla dayanamadı ve delinerek su almaya başladı.
Kısa süre içerisinde yan yatan gemi suların içine gömüldü, alabora oldu.
Radarda sinyali kaybolan gemiye telsiz çağrısı yapıldı, defalarca... Ancak cevap veren olmadı. Sinyal tamamen kaybolunca iskele, askeriyeden yardım talebinde bulundu. Gölcükte bulunan Donanma Komutanlığına ait Deniz Üssü’nden yardıma gelen denizaltı ve savaş gemileri, karşılaştıkları manzara karşısında şoke oldular.
Üsküdar gemisi hem enkaza dönüşmüştü, hem de suyun üzerinde yüzlerce yolcu kurtarılmayı bekliyordu.
Üzerindeki şok etkisini atan deniz personelleri hemen harekete geçip yolcuları kurtarmaya çalıştılar. Denizaltı personeli yüzeye çıkan araçlarına yolcuları alırken, savaş gemileri de denize indirdikleri filikalara yolcuları toplamaya çalıştı, ancak bu durum o kadar kolay değildi, zira fırtına halen devam ediyordu.
Dalgalar arasında yaşam mücadelesi veren yolcuların yalnızca 40'ı kurtarılabilirken, kimine göre 160 kimilerine göreyse 460 kişi sular altına kaldı, boğularak ve donarak feci şekilde can verdi. Rersmi olarak rakamlara göre ise en az 270 kişi hayatını kaybetti.
İzmit ile deniz arasında mekik dokuyan askeri gemiler, denizaltılar devamlı gidip gelerek ceset taşıyordu sahile. Her gidip gelişinde onlarca cesedi karaya indiren askerler, İzmit'i yasa boğdu.
Denizden çıkartılan cesetlerin sayısı öylesine fazlaydı ki, İzmit'te hazırda bulunan tabutların sayısı, cesetleri koymaya yetmedi. Askeriyenin denizde arama tarama yaptığı sırada kentin marangozları tüm zamanlarının en acı mesaisini yaptı: Sabaha kadar çalışarak yüzlerce tabut yaptılar.
Olayı duyan halk hemen iskeleye akın ederken, kazada hayatını kaybedenlerin yakınları gözyaşlarını tutamadı. Şehirde yaşanan bu kayıp hem kendileri için hem de Türkiye için tarihin en büyük deniz faciası olurken, cenazeler Türk bayraklarına sarılı olarak defnedildi.
Üsküdar gemisinde can verenlerin çoğu okumak için İzmit'e geliyor demiştik ya, bu olayın akabinde Gölcük mevkiine Gölcük Barbaros Hayrettin Lisesi kurulmuş ve bir daha Üsküdarlar yaşanmasın diye öğrenciler burada okutulmuştur.
Bugün 60'ıncı yılını andığımız İzmit deniz kazasında ölenlere Allah'tan rahmet, kalanlara sağlık diliyoruz...