Hidrosefalinin omurilik sıvısının, beynin sıvı dolu odalarında biriktiği bir hastalık olduğunu dile getiren Op. Dr. Burak Kınalı, hastalığın Alzheimer ve Parkinson'la karıştırıldığına dikkat çekti.
Toplum tarafından pek bilinmeyen bir hastalık olan normal basınçlı hidrosefali; günlük hayatta aktivitelere ilgi kaybı, unutkanlık, rutin görevleri tamamlamada güçlük gibi belirtilerle kendini gösteriyor ve genellikle Alzheimer ve Parkinson ile karıştırılıyor.
Pek bilinmeyen bu hastalık hakkında bilgi veren Beyin ve Sinir Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Burak Kınalı, hastalığın belirtilerini ve tedavi yöntemlerini anlattı.
Normal basınçlı hidrosefali, omurilik sıvısının, beynin vetriküllerinde (sıvı dolu odalarında) biriktiği bir hastalıktır. Beyindeki sıvı dolu odalar, aşırı beyin omurilik sıvısı ile genişledikçe, yanındaki beyin dokusunu bozabilmekte ve zarar verebilmektedir. Bu durum yürüme zorluğu, düşünme ve muhakeme ile ilgili sorunlara, ayrıca mesane kontrolünün kaybına yol açabilmektedir.
Öncelikle 60’lı ve 70’li yaşlarındaki insanları etkiler. Hidrosefali Derneği, yaklaşık yedi yüz bin yetişkinin normal basınçlı hidrosefali olduğunu tahmin ediyor. Ancak genellikle Alzheimer veya Parkinson hastalığı olarak yanlış teşhis ediliyor. Aslında, hastalığı olan kişilerin yüzde 20’sinden daha azı uygun şekilde teşhis edilir.
Hastalığın tanısı yüzde 20 oranında. Bazı yurt dışı kaynaklara göre her bin kişiden iki veya üçünde normal basınçlı hidrosefali olduğu tahmin ediliyor. Fakat bu kişilerin yüzde 20’den azına uygun bir tanı konulabiliyor. Uygun tanısal testler yapılmadığında sıklıkla Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı, felç veya diğer sinir sistemi hastalıkları olarak yanlış teşhis ediliyor. Bazen belirtileri yaşlanmanın bir sonucu olarak görülse de bu hastalık doğrudan tedavi yoluyla iyileştirilebilen bir hastalıktır.
Normal basınçlı hidrosefali vakalarının çoğunun nasıl geliştiği bilinmediğini bilinmiyor. Bunlar birincil tür vakalardır. Bir nedene bağlı olarak geliştiğinde ise ikincil tür olarak adlandırılır. Bu hastalığa yol açan bazı nedenler; kafa travması, kafa cerrahisi, beyin kanaması, tümör veya kistler, ameliyat sırasında kanama, menenjit ve diğer beyin enfeksiyonlarıdır. Bazı kişilerde hidrosefali doğuştan görülmekte ve yaşamın son dönemlerine kadar belirti vermemektedir. Bu tarz gelişen hidrosefali hastalığının tespiti tomografi ve MR gibi taramalarla tesadüfen ortaya çıkmaktadır.
İlk ortaya çıkan semptom yürüme bozuklukları olabilir. Dengesizlik kaynaklı ayakta duramama veya yürüyememe şeklinde kendini gösterir. Yürüme bozukluğu tipik olarak yavaş, kısa adımlı, genellikle geniş tabanlı ve karışıktır. Hastalar bu durumu ayrıca sanki yere çekiliyormuş gibi tanımlayabilirler.
Hidrosefali belirtileri arasında ayrıca; günlük aktivitelere ilgi kaybı, unutkanlık, rutin görevleri tamamlamada güçlük ve kısa süreli hafıza kaybını içeren hafif demans (bunama başlangıcı), düşünce süreçlerinin genel olarak yavaşlaması, ilgisizlik, bozulmuş planlama ve karar verme, azalan konsantrasyon ve kişilik ve davranıştaki değişiklikleri içeren düşünme becerilerinde azalma, hastalıkta yürüme güçlüğü ve bilişsel gerilemeden biraz daha geç ortaya çıkma eğiliminde olan mesane kontrolünün kaybı sayılabilir.
Klinik ve radyolojik değerlendirmelerle normal basınçlı hidrosefali ön tanısı alan hastalarda bel bölgesinden (lomber ponksiyon) beyin omurilik sıvısının çıkarılmasının tanıda önemli yeri vardır. Geleneksel tedavide, Beyin Omurilik Sıvısını beyinden vücudun başka bir bölümüne yönlendiren bir şant, cerrahi olarak yerleştirilir. Buna alternatif olarak uygun hastalarda hidrosefalinin endoskopik tedavisi yapılabilir. Belirtilen bulguların varlığında mutlak suretle teşhis ve tedavide geç kalmamak adına mutlaka bir beyin cerrahisi uzmanına başvurmak sağlığınız için büyük önem taşır.
Haber Kaynağı: İhlas Haber Ajansı (İHA)