Yiyecek bağımlılıkları, ölümcül olmasa da sağlığınıza zarar verebilir ve neredeyse herkesin yerken kendini durduramayacağı bazı gıdalar vardır. İşte araştırmalara göre en çok bağımlılık yapan gıdalar.
Bağımlılık genel olarak tehlikeli şeyleri çağrıştırır ve gerçekten tehlikeli olabilir. Bağımlılıkların vücut üzerinde birçok kötü etkisi olabilir. Yiyecek bağımlılıkları, uyuşturucu veya sigara bağımlılıkları gibi ölümcül olmasa da, yine de sağlığınıza çok fazla zarar verebilir.
En bağımlılık yapan gıda maddelerinin genellikle işlendiği ve yüksek miktarlarda tuz veya şeker veya her ikisini de içerdiği keşfedilmiştir. Bu yiyecekleri yediğimizde, beynimizdeki ödül merkezi aktive olur, dopamin ve diğer iyi hissettiren kimyasalları serbest bırakır.
Çoğu zaman kurabiyeler, kekler veya cipsler gibi "rahat yiyecekler" istediğinizi ve her zaman daha fazlasını istemenize neden olan tuhaf çekiciliği fark edersiniz. Uzun vadede sağlığımızı çok kötü etkileyecek olan anlık bir sevinci seçeriz. Bu, sizi onu tüketmeye sevk etmek için kasıtlı olarak üretilmiş özel bir nörolojik tepkidir. Birçok araştırma, belirli yiyeceklerin, uyuşturucularla aynı beyin zevk merkezlerini uyardığını gösteriyor.
Bu bütün dünyada yaygın olarak yapılan bir şey ve biz tüketiciler olarak anlık neşe ile uzun vadeli sağlık arasında bir seçim yapmalıyız. Bu yiyecekler nörolojik sistemde sert ilaçlar gibi işlev görürler; hoş bir tepki, davranışlarımıza ve yeme alışkanlıklarımıza bağlanan güçlü bir ödül hissi yaratırlar. Bu harika parıldayan duygu, sağlığımıza ne kadar kısa süreli veya zarar verici olursa olsun, ona neyin yol açtığını tekrarlamak istememize neden olur. Ve elbette, onları ne kadar çok yersek, beynimiz o kadar çok ödül ister. Bu nedenle, bağımlılık yaratan bu gıda maddeleri hakkında bilgi edinmemiz ve bunları düzenli olarak tüketmeyi bırakacak stratejileri belirlememiz önemlidir.
İşte araştırmalara göre en çok bağımlılık yapa 7 gıda ve gıda bağımlılığından kurtulmanın yolları.
Milyonlarca kişi beyaz ekmek ve makarna yemek ister. Beyin görüntülerinin incelenmesiyle yakın zamanda yapılan bir araştırma, beyaz ekmek, makarna, pirinç, unlu mamuller ve diğer nişastalar gibi işlenmiş karbonhidratları yedikten sonra, beyin merkezlerinin tıpkı uyuşturucu kullanan biri gibi tepki verdiğini ortaya koydu. Yakın tarihli bir New York Times makalesi, ekmek veya makarna yemenin dopamin seviyelerini yükselttiğini, hoş bir ödül hissinde bir artışa neden olduğunu ve daha sonra azalarak bağımlılığı körüklediğini gösteriyor.
Şeker bağımlılığı, en çok bilinen gıda bağımlılığıdır. Şekerin birçok uyuşturucudan daha fazla bağımlılık yaptığı bile iddia ediliyor. Şeker, birçok bağımlılık yapıcı şey gibi, dopamin yoluyla beynin ödül merkezlerini uyarır. Şeker yediğimizde, hemen kan dolaşımına girer, bu da pankreasın insülin salgılamasını, şekeri enerjiye dönüştürmesini uyararak bize hoş bir 'yüksek şeker' verir. Ancak insülin dalgalanmaları yağ depolamasına ve bu da kilo alımına yol açar. Ve şeker vücutta uzun vadeli bir metabolik dengesizlik yaratarak diyabet, metabolik bozukluk, obezite, artrit ve kalp hastalığı gibi yaygın hastalıkların çoğuna neden olur veya bunları şiddetlendirir. Ve sadece şeker kamışından elde edilen şekerden bahsetmiyoruz. Kan şekerini veya insülin tepkisini etkileyen tüm tatlandırıcılar vücutta aynı bağımlılık yapıcı etkiye sahiptir. Hindistan cevizi şekeri, agave nektarı, akçaağaç şurubu gibi sözde sağlıklı tatlandırıcılar bile aynı şekilde çalışır.
En sevdiğimiz ikramlarımız bu kategoride. Tüm işlenmiş karbonhidrat ve şeker formları vücutta aynı kendini devam ettiren döngüye sahiptir; paketli kekler, kurabiyeler, tatlılar ve diğerleri.
Peynirli bir cips veya atıştırmalık yerken aşırıya kaçmaktan şikayet ediyorsanız, bunun sadece irade eksikliği olmadığını unutmayın. Bu, aynı zamanda bağımlılık yapan bir maddeden dolayı vücudunuzda oluşan bir kimyasal tepkidir. Peynirin çekiciliğinin büyük bir kısmı, en sevdiğimiz tetikleyicilerden ikisi olan hem tuz hem de yağ bakımından zengin olmasıdır.
Tuz, damak tadımızın algıladığı temel tatlardan biridir. Tuz, vücutta fiziksel bir tepkiyi tetikler, yağ ve çekici bir "gevreklik" ile birleştiğinde, birçok insan bunu karşı konulamaz bulur. Her bağımlılığın fiziksel ve psikolojik bir bileşeni vardır. Diyetinizde tuzu arzularsınız çünkü tadı güzeldir ve bu zevkli his beyninizdeki ödül merkezini tetikleyerek tuz tüketiminizi kontrol etmeyi zorlaştırır, bu yüzden daha fazlasını istersiniz. Bu, tuzlu krakerlerin çekici olmasını ve tuzlu karışık kuruyemişlere direnmenin zorluğunu anlatmaya yeter. Ancak çok fazla tuz yemek vücudunuzun fazlalıklardan kurtulma yeteneğini engelleyebilir. Böbrekleriniz vücudunuzdaki sodyum dengesini korumaktan ve idrar yoluyla fazla tuz atımından sorumludur. Fazla tuz atılmazsa kilo alımına, şişkinliğe, potasyum eksikliğine, su tutulmasına ve birçok farklı sağlık sorununa neden olabilir.
Kahve veya kafeinli içecekler içiyorsanız, muhtemelen kafeinin bağımlılık yaptığını kabul etmezsiniz ancak ne kadar çok kafein içerseniz, bıraktığınızda o kadar fazla yoksunluk semptomları yaşarsınız. Kafein bir uyarıcıdır, bu nedenle kendinizi daha enerjik hissedersiniz. Ama ne yazık ki, bu enerjik hissetme olayı tamamen zararlı bir döngüden oluşur. Yaptığınız şey, böbreklerinizden her son damla hayati enerjiyi atmaktır. Bu, böbrek sağlığının azalmasına, ve aynı enerji hissini elde etmek için her zaman daha fazla kahveye ihtiyaç duyulmasına yol açar.
Bu milyarlarca dolarlık bir iş ve biz tüketiciler olarak anlık neşe ile uzun vadeli sağlık arasında bir seçim yapmalıyız.
Eksito-toksinler, beyin hücrelerini veya nöronları tükenme noktasına kadar uyaran, omurilik ve beyinde hasara neden olabilen maddelerdir. MSG veya mono sodyum glutamat birçok işlenmiş gıdada kullanılır. Genetiği değiştirilmiş bakteriler ile fermente edilerek işlenmiş serbest glutamik asitten yapılmış, tat ile ilgili beyin merkezlerini harekete geçirir. MSG, beyin lezyonları, migrenler, sinir dejenerasyonu, endokrin bozuklukları, retina hasarı ve obezite ile ilişkilendirilmiştir. Ticari olarak kullanılan başka bir uyarıcı olan Aspartam, nörotoksinleri metanol ve aspartik asit içerir. Metanol, beyin ve omurilikte, özellikle zarara neden olabilir. Aspartik asit, hücresel uyarılma, beyin hücresi hasarı üretebilir ve bazı araştırmalarda bebeklerde sinir gelişimini etkilediği gösterilmiştir. Bu bağımlılık oluşturan uyarıcı toksinlerden ne kadar çok yerseniz, o kadar çok istersiniz.
- Sağlıklı alternatifleri arayın. Tatlılara karşı bir zaafınız varsa, bağımlılık yapan tatlandırıcılar yerine, doğal tatlandırıcıları deneyin. Beyaz ekmek tüketmeyin, cipsleri atlayın ve atıştırmalıklarınızı evde kendiniz yapın. Bağımlılık yapan kahve yerine daha az kafein içeren veya hiç içermeyen bitki çaylarını deneyin.
- Ödülü erteleyin. Kendinize şunu hatırlatın; elbette, o pastayı yiyebilirsiniz, ancak sadece birkaç dakika veya bir saat bekleyin. Zihniniz yapacak başka şeyler bulacak ve o gıdaya özlem azalacak ve hatta kaybolacak. Önce o beklemeyi gerçekleştirirseniz, daha sonra acil yemek istediğiniz şey belki bu kadar acil görünmeyecektir.
- Dikkatinizi dağıtın. Kalkın ve çevrenizi değiştirin. Bir arkadaşınızla konuşun ve zihninizi başka şeylere yeniden yönlendirmek için yardım isteyin. Yürüyüşe çıkın, kütüphaneye gidin, farklı hobiler edinin, bir şeyler izleyin veya dikaktinizi dağıtacak herhangi bir aktivite bulun.
- Bağımlılığı tanıyın. Bağımlılığı vücudunuzun neresinde hissettiğinizi fark edin. Fiziksel hislerinizi nasıl tanımlarsınız? Duygularınız neler? O pastayı satın almak yerine, bu tür sorulara cevap arayın ve özgürlüğe giden yolculuğunuzun kararlılığıyla ilgili düşünün.
- Gün boyunca sağlıklı yemekler ve atıştırmalıklar tüketmek için önceden plan yapın. Her 3-4 saatte bir yiyin ve her atıştırmada veya öğünde bir miktar protein alın.
- Yumurta, tam buğday ekmeği gibi sağlıklı malzemeler içeren besleyici bir kahvaltı yapın. Araştırmalar, sağlıklı bir kahvaltı yapmanın kilo alımını kontrol etmeye yardımcı olduğunu gösteriyor.
- Yatmadan 3 saat önce yemek yemekten kaçının. Bu, metabolizmanın ve kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur.
- Her gün en az 20 dakika egzersiz yapın veya yürüyüşe çıkın. Bu, bağımlılığı atmanıza çok büyük bir destek olacaktır.
- Sakin bir şekilde yiyerek ve yemeğinize dikkat ederek yemek zamanı stresini azaltın, aynı zamanda sindirimi destekler ve mide sorunlarını azaltmaya yardımcı olur.
- Toksinsiz bir diyet izleyin. Çeşitli katkı maddelerinin giderek daha fazlasını istemenize neden olduğu bilinmektedir. Genellikle doğal tatlar olarak etiketlenen karkı maddelerine karşı dahi dikkatli olun ve bunları atlayın.