Göz hastalıkları uzmanı Dr. Murat Kalayoğlu ve meslektaşları, Harvard’da yürüttükleri çalışmalar sırasında beklenmedik bir gelişme yaşadı.
Dr. Murat Kalayoğlu ve meslektaşları, Harvard’da yürüttükleri çalışmaları sırasında, bir sürpriz eseri, kullandıkları bazı ilaçların göz etrafındaki yağ dokusunu erittiğini gördü. Kalayoğlu, ortağı Michael Singer ile birlikte bu ilaçlardan hareket edip yeni bir formül üretti.
Bu formülle geliştirilen ilaçlar estetik operasyonları ve tıp dünyasını temelinden sarsacak. Geliştirilen iki ilaçtan biri (XAF5) yağ dokusunu eritiyor, diğeri (TAT4) yağı arttırarak elleri ve yüzü gençleştiriyor. Bu ilaçlar, kolayca kullanılabilen kremler. Araştırmalarda sona yaklaşan XAF5’i kullanan denekler sonuçtan memnun, deneklerin göz torbaları azalmış. İlacın birkaç sene içinde piyasaya sunulmasının ardından özellikle estetik dünyası tamamen değişecek.
Doktor Kalayoğlu, ilacı geliştirme aşamasını şöyle anlattı;
On sene kadar önceydi. Ortağım Michael Singer ve iki glokom profesörüyle beraber Harvard’daki göz kliniğinde hastaları tedavi ederken enteresan bir gelişmeye rastladık. Göz ilacıyla tedavi ettiğimiz hastaların gözlerinin etrafındaki yağ tabakası eriyordu.
Bir yan etki gibi mi?
- Evet, biz de böyle bir yan etki başka ciddi tedaviye yol açabilir diye düşündük. Böylece yola çıktık.
Ne yaptınız?
- Laboratuvarda yağ hücrelerine bu ilaçların bazılarını tatbik ettik. Hücrelerin içindeki yağlar gerçekten de eriyordu. Biz de bu ilaçların ana maddelerini aldık ve yeni bir formül geliştirdik. Bu formülü bir jelin içine koyduk; değişik laboratuvar modellerinin derilerine sürmeye başladık. Altı ayrı model... Her biri aynı sonucu verdi. Yağ erimesi gerçekleşiyordu.
Yani siz XAF5’i bir bakıma tesadüfen buldunuz.
- Çok doğru. Deriyi geçip de altındaki yağ dokusuna ulaşabilecek bir ilaç şimdiye kadar bulunamamıştı. Çok büyük araştırmalar yapıldı ama hepsinin toplamı sıfır. Böyle bir ilaç geliştirmek son derece zor. Biz tamamıyla tesadüf eseri başladık bu işe.
İlaç şu anda ne aşamada?
- Hayvan modelleriyle deneylerimiz bitti ve klinik araştırmalara başladık. Faz 1’i geçtik, Faz 2’deki ilk araştırmamızı tamamladık.
Faz nedir?
- ABD’de klinik araştırma yapmadan evvel ön araştırmalar yapmanız, örneğin hayvanlar üzerinde çalışmanız gerekiyor. Bu süreç bitince, sonuçları bu konudaki tek yetkili Food and Drug Administration’a (FDA) sunup, gönüllülerle çalışacağınız klinik araştırmaya başlamak için izin alıyorsunuz. İşte bunun üç fazı yani üç aşaması var. Bunların ilkinde ilacın güvenli olup olmadığı araştırılır. Değilse devam edemezsiniz. Güvenliyse ikinci faza geçilir; orada da hem güvenlik hem de etki test edilir: Kullandığınız yerde ve istediğiniz gibi çalışıyor mu ilaç? Bu iyi giderse üçe geçiliyor. Burada ikinci aşamadaki sorular daha geniş ölçekte sınanıyor. Üçten sonra FDA’ya tüm sonuçlarınızı sunuyorsunuz; izin verirlerse ilacı satmaya başlıyorsunuz.