Yunanca 'haz alamama' ve 'keyiften yoksun' anlamına gelen anhedoni, mutsuzluk ve hiçbir şeyden keyif alamama olarak tanımlanan bir rahatsızlıktır. Peki anhedoni belirtileri nelerdir, tedavisi var mı?
Arkadaşlarınızla görüşmek bile istemediğiniz, normalde yapmaktan hoşnut olduğunuz herhangi bir şeyden zerre zevk alamadığınız dönemler oldu mu?
Kendinizi kötü hissettiğiniz dönemlerde bu durumları yaşadınız ancak bu hisleriniz kısa bir süre içerisinde ortadan kaybolduğu için üzerinde durup düşünmediniz.
Bu hisler pek çok kişi için gelip geçici olsa da bazı insanlar, hiçbir şeyden zevk alamadığı kısır bir döngünün içine giriyor. Tıp literatürü, bu kısır döngüyü anhedoni olarak adlandırıyor.
Aslında çoğumuzun muzdarip olduğu sorunlardan biri olan anhedoni, depresyon belirtilerinden biri olarak da tanımlanıyor. İlk bakışta basit bir rahatsızlık gibi görünen anhedoni, aslında depresyonu ileri boyutlara taşıyan, hayat kalitesini en dibe çeken ciddi rahatsızlıklar arasında yer alıyor.
Peki anhedoninin belirtileri nelerdir, tedavisi var mı? İşte detaylar...
Anhedoninin nedenleri henüz kesin olarak belirlenemese de bu rahatsızlığın; anormal bir zihinsel durum olduğu, ruhsal bozukluklar, psikolojik sorunlar, madde bağımlılığı, yetersiz eğitim ve sosyoekonomik düzeyden kaynaklandığına dair yaygın görüşler bulunmaktadır.
Bunların yanı sıra depresyon ve anksiyete ile birlikte erteleme alışkanlığı gibi çeşitli alışkanlıklar ve motivasyon eksikliği gibi durumlar da anhedoninin nedenleri arasında sayılabilmektedir.
Anhedoni gibi bir psikolojik hastalık ile karşılaşan kişiler, hayatlarının önceki dönemlerinde zevkle ve heyecanla yaptıkları aktiviteleri artık yapmayı istememektedir.
Söz konusu aktiviteyi yapmak zorunda kaldıklarında ise en ufak zevk alamadan yapmaktadır. Bahsi geçen aktiviteler spor, müzik, sosyal aktiviteler, hobiler ve hatta cinsellik dahi olabilmektedir.
Anhedoninin varlığını anlaşılabilmesi için hastalığın belirtilerinin bilinmesi gerekmektedir. En önemli belirtisi mutsuzluk olan bu psikolojik rahatsızlığın diğer belirtileri şu şekilde sayılabilir:
Oldukça sık karşılaşılan problemlerden biri olan anhedoni, yaşam kalitesini ciddi derecede düşüren bir rahatsızlıktır. Bu nedenle mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir.
Bu tip bir psikolojik rahatsızlıkla karşılaşan bireylerin, vakit kaybetmeden uzman bir psikologdan destek alması gerekmektedir. Psikolog gözetiminde gerçekleşen anhedoni tedavisinin kolay olduğunu söylemek yanıltıcı olacaktır.
Anhedoni tedavisinde, insan vücudunun serotonin ve endorfin hormonlarını yeniden harekete geçirmek gerekmektedir. Bu da ana terapötik yöntemlerin kullanılması anlamına gelmektedir. Tedavi sürecinde genellikle terapi yöntemleri uygulanırken, anhedoni tedavisi daha geniş kapsamlıdır.
Öte yandan sağlıklı beslenme, gece uykusunun kontrol edilmesi, spor, egzersiz, alışveriş, dans, eğlenceli programlar gibi mutlu olmanızı sağlayacak aktiviteler de anhedoniden kurtulma yöntemleri arasında yer almaktadır. Doğru tedavi yöntemi uygulandığı takdirde, bu rahatsızlığın üstesinden gelinebilmektedir.