Osmanlı Devleti'nde 1363'ten sonra uygulamaya konulan, savaşlarda esir düşen kişilerin beşte birinin asker olarak alınmasına pençik sistemi denir.
Pençik sistemi, asker yetiştirilmek için, savaş tutsaklarından beşte bir oranında ayrılan Acemi Oğlan adaylarına verilen isimdir.
Sözlük manasıyla beşte bir demek olan pençik; harplerde ele geçirilen esirlerden, askerlikte kullanılmak üzere beşte birinin alınması demektir. Pençik Farsçada beş anlamına gelmektedir.
Pençik, Osmanlı Devleti'nin ilk kuruluş yıllarında uygulanmıyordu. Harpler sonunda ele geçen diğer ganimetler gibi esirler de gazilere taksim ediliyordu.
Gaziler, hisselerine düşen esirleri, İslâm hukuku gereğince istedikleri şekilde istihdam edebiliyor, istihdam yeri olmayan da onları satabiliyordu.
Osmanlılarda Acemi Oğlanı iki şekilde alınırdı. Bunlardan biri savaşlarda elde edilen erkek esirlerin beşte birinden (Pençik), diğeri de Osmanlı vatandaşı olan Hristiyan çocuklardandı.
Savaşlarda elde edilen esirlerin asker olarak alınmasıyla ilgili Pençik Kanunu tertip edilmişti.
I. Murat döneminde Karamanlı Rüstem'in teklifiyle çıkarılmış olan Pençik Kanunu'na göre; savaş esirlerinin beşte biri devlet hesabına ve asker ihtiyacını karşılamak üzere alınıyordu.
Ankara Savaşı’na kadar Pençik Oğlanları, Yeniçeri ocağının asker ihtiyacını karşılamıştır.
