Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) dünyanın en büyük parçacık hızlandırıcısıdır. Uzun süre böyle kalacak ama CERN şimdiden çok daha büyük bir çarpıştırıcı yaratma planlarıyla ilerliyor.
CERN ilk olarak 2019’da yeni hızlandırıcıya ilişkin planlarını açıkladı. Şimdi merkez, çarpıştırıcının 2040’larda çalışır duruma gelmesini sağlayacak inşaat planlarının beş yıl içinde onaylanmasını istediğini söylüyor.
Daha doğrusu bu dönemde kurulum, bilim adamlarının elektronları ve pozitronları çarpıştıracağı ilk aşamanın bir parçası olarak çalışacak. İkinci aşama ancak 2070’lerde hayata geçirilecek; ardından protonlar hızlandırıcıda çarpışmaya başlayacak.
Yeni kurulumun maliyetinin 20 milyar avro olduğu tahmin ediliyor. Karşılaştırıldığında, LHC’nin maliyeti 6 milyar dolardı ve yapımı yedi yıl sürdü.
Yeni hızlandırıcının çevresi 91 km iken, LHC’nin çevresi neredeyse 27 km’dir. Bu, 100 TeV düzeyindeki enerjilere ulaşmayı mümkün kılacaktır, LHC ise modernizasyondan sonra yalnızca 14 TeV sunacaktır.
Yeni kurulum, daha yüksek enerjiler sayesinde, yeni fiziğin keşfedilmesine olanak tanıyabilir. Standart modelin ötesindeki parçacıkları dahil etmek ve örneğin karanlık maddenin sırlarını ortaya çıkarmak. Örneğin LHC, keşfedilmesinden 50 yıl önce teorik olarak tahmin edilen Higgs bozonunun tespit edilmesini mümkün kıldı. Doğru, birçok bilim adamı yeni bir hızlandırıcı inşa etmenin tavsiye edilebilirliği konusunda şüphelerini dile getiriyor, çünkü bu enerjilerin bile tamamen yeni bir şeyi keşfetmeye yeteceği kesin değil.