TDK, geçtiğimiz yıllarda "müsait", "esnaf", "teslim etmek", "serbest", "oynak", "kötüleşmek", "kötü yola düşmek", "taze", "yollu", "boyalı", "kirli" sözcüklerini kadınlarla ilişkilendirdiği argo karşılıklarının sözlükten çıkarılması için yapılan başvuruları reddetmişti.
Bu sözcüklerin kaldırılması hâlâ talep ediliyor fakat dil bilimciler ve iletişim uzmanları, kaldırmak yerine bu sözcüklerin yanına uyarı konulmasının daha uygun olacağı görüşünde. Tekrar gündeme gelen bu konuya sosyal medya kampanyalarıyla tepki gösteriliyor.
Erkek için "sözüne güvenilir, mert" gibi karşılıklar kullanılırken aynı sözcüğün kadın tanımında "analık veya ev yönetimi bakımından gereken erdemleri, becerileri olan", "hizmetçi bayan" karşılıkları kullanılıyor. Bu da kadınları erkekler karşısında ikincil gösteriyor.
Bir çocuk "Kadın nedir?" diye internetten baktığında ve "bayan hizmetçi" açıklamasını gördüğünde, bunun olağan bir şey olduğu algısı yerleşeceği için tehlike arz ettiği dile getiriliyor.
Bir sözcüğü sözlükten çıkarmanın, o kelimeyi ya da ardındaki zihniyeti yok etmek anlamına gelmeyeceği ifade ediliyor. Siyasal iletişim uzmanı Prof. Dr. Ülkü Doğanay, "Çünkü o sözcükler dilde yaşamaya devam ederler. Yapılması gereken sözlükten çıkarmak değil, tam tersine o sözcüğün ırkçı, ayrımcı, cinsiyetçi bir ifade olduğu bilgisini o sözlüğe sokmak" diyen Doğanay, bunun "çok daha doğru bir mücadele yolu" olacağını belirtiyor.
TDK sözlüğünde "esnaf" sözcüğü için "kötü yola sapmış olan kadın", "serbest" için "ağırbaşlı olmayan, hoppa (kadın)", "oynak" için "davranışları ağırbaşlı olmayan (kadın veya kız)", "yollu" için "kolayca elde edilen kadın", "boyalı" için "yüzünü çok boyamış olan, makyajlı (kadın)", "teslim etmek" için "bir kadın, bir erkeğe kendini vermek", "kötü yola düşmek" için "kötü kadın olmak", "taze" için "genç kadın", "kirli" içinse "aybaşı durumunda bulunan (kadın)" tanımı yapılıyor.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz?
Kaynaklar: 1, 2, 3