Yapay zekâ teknolojileri her ne kadar yararlı yanlara sahip olsa da aynı zamanda kötü amaçlara da araç olabiliyor. Özellikle bir kişinin yüzü kullanılarak oluşturulan sahte videolar ve fotoğraflar veya klonlanan sesler ile oluşturulan sahte ses kayıtları, internette gerçek ile sahteyi ayırt etmemizi iyice zorlaştırıyor.
Peki, internette herhangi bir yerde gördüğünüz bir videonun, fotoğrafın veya sesin sahte olup olmadığını nasıl anlarsınız? Ne yazık ki bu sorunun cevabı pek de basit değil. Ancak gerçek ile sahteyi ayırt etmenizi sağlayacak ipuçlarını sizlerle paylaşacağız.
Elbette bir mim, ağız hareketleri fazlasıyla yapay. Ancak yine de bir örnek.
Deepfake teknolojisinin en beceremediği noktalardan birisi, en insani yanlarımız. Gördüğünüz görüntülerde kişinin özellikle göz, ağız, mimik, kafa ve vücut hareketlerini dikkatle takip edin. Bu süreçte şu soruların cevabını arayın:
Sahte videolarda yapay zekâ ve elle yapılan düzenlemelerde en başarısız yapılan bir diğer element ise insan postürü ve fiziği. Gözlerinizi dikkatle açarak şu sorulara cevap verin:
İnsanlar ve yapay zekâ, her şeyi mükemmel şekilde yapamıyor. Videoda oluşabilecek herhangi bir görüntü bozukluğu, kayma, takılma gibi etmenler, videonun sahte olduğunu gösterebilir.
Yapay zekâ teknolojileri, sabit görsellerde aksesuarları oldukça başarılı bir şekilde oluşturabiliyor. Fakat videolarda iş daha çok zorlaşıyor. Bir aksesuarın o an nasıl hareket etmesi veya davranması gerektiğini bilemiyor, dolayısıyla genellikle bu aksesuarı kişi üzerinde sabit bırakıyor.
Bu yüzden şu sorulara cevap bulmaya çalışın:
Ortama uyum açısından en başarılı deepfake videolardan biri, ancak ağız hareketleri ele veriyor.
İnternet dünyasında tespit etmesi en zor şeylerden birisi, sahte fotoğrafları ayırt etmek. Teknolojinin ve dijital sanatçıların devamlı gelişen yeteneğiyle gerçekçi ve sahte görüntüler oluşturmak bir tık uzağımıza kadar geldi.
Hatta sıfırdan olmayan bir görsel üreten Midjourney gibi yapay zekâlarla üretilen sahte Papa görselleri, tüm dünyada gerçek sanılarak viral olmuştu. Bu görüntüleri ayırt etmek için ne yazık ki daha fazla şüpheci olmanız gerekecek.
Ayrıca bir görüntüye sonradan eklenen nesneleri tespit etmek için Adobe Photoshop'ta kontrastı artırabilir, renk seviyeleriyle oynayabilir, parlaklığı yükseltebilir/azaltabilir veya seviye ayarlarıyla oynayabilirsiniz. Aşağıdaki gibi bir manzara karşınıza çıkabilir:
Yapay zekâ ile oluşturulmuş olabilecek görselleri tespit etmek içinse şu sorulardan faydalanılabilir:
Ayrıca işaret parmağındaki bükülme çok dik ve keskin.
Klonlanan sesleri tespit etmek ise günümüzde dikkatli olduğunuz sürece mümkün. Yapay zekâ, bir insanın aktarmak istediği duyguyu halen klonlanan kişiyle aynı şekilde aktaramayabiliyor. En gelişmiş kon araçlarından Uberduck ve ElevenLabs bile bazı eksi noktalara sahip.
Yapay sesleri tespit etmek için su sorulara cevap arayın:
Ses klonlama teknolojisi, birçok araç tarafından Türkçe dilinde yapılamıyor. Ancak yapılabilen araçlar da mevcut. Yine de özellikle şu soruları ekstra olarak sorun:
Yukarıdaki sorulardan herhangi birinde şüpheye düştüyseniz, videoyu sahte olarak değerlendirmeye ve içeriğine doğrudan inanmamaya çalışmalısınız. Gerçek, kısa süre içinde ortaya çıkacaktır.
Klonlanan sesleri tespit etmek içinse henüz herhangi bir ücretsiz araç yayınlanmadı.