G­ö­k­b­i­l­i­m­c­i­l­e­r­,­ ­Y­ı­l­d­ı­z­l­a­r­ı­n­ ­O­l­u­ş­u­m­u­n­a­ ­I­ş­ı­k­ ­T­u­t­a­c­a­k­ ­Y­e­n­i­ ­B­i­r­ ­P­a­t­l­a­m­a­ ­T­ü­r­ü­ ­K­e­ş­f­e­t­t­i­

G­ö­k­b­i­l­i­m­c­i­l­e­r­,­ ­Y­ı­l­d­ı­z­l­a­r­ı­n­ ­O­l­u­ş­u­m­u­n­a­ ­I­ş­ı­k­ ­T­u­t­a­c­a­k­ ­Y­e­n­i­ ­B­i­r­ ­P­a­t­l­a­m­a­ ­T­ü­r­ü­ ­K­e­ş­f­e­t­t­i­

Yeni oluşmaya başlayan yıldızlar için Türkçe 'bebek yıldız' anlamına gelen “baby star” terimi kullanılıyor. Bebek yıldızların oluşumu sırasında hızlı büyüme atakları gözlenebiliyor. Ancak bilim insanları, bu zamana kadar böyle bir fenomeni gözlemekte zorluk yaşamışlardı. Çünkü bebek yıldızlar, kendilerini oluşturacak ana maddenin etrafındaki gaz ve toz bulutunun arkasında yer alıyorlardı. 

Gaz ve toz bulutunun arkasına saklanan bebek yıldızlar hakkında yeni bir bilgi, 2019'da gökbilimciler tarafından ortaya çıkarıldı. 2019 yılının ocak ayında, Dünya’dan yaklaşık 22.000 ışık yılı uzaklıktaki G358-MM1 protostarı (önyıldız) gözleyen bilim insanları, yoğun bir mazer parlamasına tanık oldular. Gökbilimcilerin Nature Astronomy’de yayınlanan makalesine göre patlama, güçlü bir sıcak dalga ortaya çıkardı. 

Japonya Ulusal Astronomi Gözlemevi’nde görevli bir gökbilimci olan makalenin yazarlarından Ross Burns, ısı dalgasının bir birikim patlaması ile beslendiğini söylüyor. Birikim patlaması, bebek yıldızın aniden büyük miktarda gaz ve toza maruz kaldığını gösteriyor. Bebek yıldıza doğru olan madde akışı, ışık hızının yüzde 8 oranında bir radyasyon parlamasına neden oldu.

yıldız oluşum, maser ışıması

2016 yılında tespit edilen iki genç yıldızda da benzer birikim patlamaları gözlenmişti. Ancak Burns ve ekibi Japonya’daki Hitachi Teleskobu ile elde edilen verileri, diğer radyo teleskoplarından elde edilen verilerle koordine eden ilk ekip oldu. 

Birden fazla teleskoptan elde edilen verilerin koordine edilmesi ile oluşturulan bu çalışma yöntemi, diğer kozmik olayların açıklanması için yıldızların doğuşu hakkında daha fazla bilginin elde edilmesi adına kurulan bilim insanları iş birliği olan Masers Monitoring Organization(M2O) tarafından geliştirildi. 

Yeni araştırma, yüksek kütleli yıldızların oluşum süreçlerinde tespit edilebilir ısı dalgalarını ortaya çıkaran birikim olaylarının, sürecin parçası olduğu teorisini destekliyor. İstikrarlı bir hızda büyümenin aksine G358-MM1 gibi yıldızlar, toz ve gaz bulutları ile beslenerek çok daha hızlı büyüyebiliyorlar. 

yıldız oluşum, maser ışıması

İLGİLİ HABER

Gökbilimciler, İlkel Bir Yıldızın Atmosferinde Oksijen Tespit Ettiler

Süper radyo teleskopları grubu tarafından elde edilen veriler, G358-MM1’deki birikim patlamasının, daha önce tespit edilen iki patlamadan farklı bir profilde olduğunu ortaya koydu. Genç yıldızın etrafındaki mazer ışıması, daha önceki patlamadan çok daha hızlı gerçekleşti ve soluklaştı.

G358-MM1’in ışımasını tespit eden bilim insanları, G358-MM1’deki ışımanın protostarların birikim-patlama çeşitlerinden bir başka türü ifade edebileceğini söylüyorlar. Gökbilimciler, benzer şekilde yapılacak başka çalışmaların bu tür olayların başka çeşitlerini de tespit edebileceğini düşünüyorlar. 

Popular Articles

Latest Articles