İnsanlar kendileri için önemli olan tarihleri ay ve yıl şeklinde hatırlarlar. Bu tarihlerin hangi günlere denk geldikleri zamanla unutulur. Herhangi bir tarihin hangi güne denk geldiğini bulmak zor görünüyor olabilir. En azından takvimlere ve matematiğe biraz ilgiliyseniz, günlerin gelişi güzel dizilmediklerini anlayabilirsiniz. İşte bu nedenle, herhangi bir tarihin hangi güne denk geldiğini hesaplamak için basit bir algoritma geliştirilmiştir.
Matematikçi John Conway’in geliştirdiği bu tekniğin adı Kıyamet Günü Algoritması’dır. Adı biraz korkutucu olabilir fakat sunduğu teknik gerçekten muazzam. Çünkü yaşadığımız ve nasıl geçtiğini fark etmediğimiz günlere dair bir açıklaması var.
Normalde Conway’in önerdiği yolu tam anlamıyla irdelemek mümkün. Çünkü her yıl aynı güne denk gelen tarihler ve artık yıl matematiği ile sıkı bir bağı var. Fakat sizi çok fazla oyalamamak adına yöntemi birkaç örnekle ele alalım. Formülde her ayın ve günün bir rakamla belirtilen kodu vardır.
Ay kodları:
Gün kodları:
Bu kodların ay ya da gün sırasına göre verilmediklerini fark etmişsinizdir. Conway sıralama esaslarına dayanarak, yaptığı hesaplamalar sonucunda birazdan vereceğimiz formülde bu şekilde doğru sonuca ulaşılacağını belirtiyor. Bunlar dışında tarih koduna da ihtiyacımız olacak ancak bu kod, hesaplamak istediğimiz ayın kaçıncı günü olduğuna bağlı olacak. (Örneğin merak edilen tarih 11 Aralık ise tarih kodu 11 olacak)
Ele alacağımız tarih 29 Ekim 1923 tarihi olsun. Hangi güne denk geldiğini anlamak için aşağıdaki formüle ihtiyacımız var:
TK: Tarih Kodu
AK: Ay Kodu
GK: Gün Kodu
YK: Yıl Kodu
Yukarıdaki formülde kırmızı olarak yazılmış bölgedeki bölme işlemlerinin sonucunu değil kalanını işleme dahil ediyoruz. Ayrıca “Yıl” değerini formüle dahil etmek için dahil olduğu yüz yıldan ayırıyoruz. Yani 1923 yılı hesaplamaya 23 olarak dahil ediliyor. (2000’li yıllardan sonrası için de aynı şekilde. Örneğin 2076 yılındaki bir tarihi hesaplamak için Y harfini 76 alıyoruz)
Gün kodumuzu işlemin sonunda öğrenip yukarıdaki tablodan eşleştirince hangi güne denk geldiğini bulmuş oluyoruz. Şimdi elimizdeki sayıları formüle dökelim:
Eğer burada olduğu gibi 7’den büyük bir sonuç elde ettiysek sonuçtan 7 çıkartıyoruz:
Gün kodumuz tablomuzda Pazartesi gününe denk geliyor. Yani 29 Ekim 1923, Pazartesi günüymüş.
Son olarak kağıt ve kalemizi bırakmadan bir soru da size soralım dostlar:
Yorumlarızı bekliyoruz.