U­ç­a­k­l­a­r­ı­n­ ­B­ı­r­a­k­t­ı­ğ­ı­ ­İ­z­i­ ­O­r­t­a­d­a­n­ ­K­a­l­d­ı­r­m­a­k­,­ ­D­o­ğ­a­y­ı­ ­K­u­r­t­a­r­m­a­y­a­ ­Y­a­r­d­ı­m­c­ı­ ­O­l­a­b­i­l­i­r­

Çevreye en fazla zarar veren araçları düşündüğümüzde, aklımıza ilk olarak benzin yakan içten yanmalı motorlara sahip olan otomobiller ve kamyonlar gelir ancak yolcu uçakları da çevreye ciddi derecede etkide bulunuyor. Yolcu uçaklarının çevreye verdiği zararlardan biri de başımızı kaldırdığımızda gökyüzünde görebileceğimiz, uçakların arkalarında bıraktıkları beyaz izler.

Kontreyl adı verilen bu izlerle ilgili yapılan yeni bir araştırma, çok küçük farklılıkların dahi çevre üzerinde oldukça önemli etkiler yaratabileceğini gösteriyor. Kontreyller, dışarıdan bakınca oldukça masum izler gibi görünebilir ancak bu izler, çabucak donan su buharları ve belirli bir süre havada asılı kalarak bir tür buz bulutu yaratıyor. Tıpkı yapay bulutlar gibi kontreyller de güneş ışınlarının dünyanın yüzeyine erişmesini engelliyor; bunun yanı sıra, normal şartlarda boşlukta kaybolan ısıyı tutan bir yalıtkan işlevi de görüyor.

Bilim insanları, bu kontreylleri ortadan kaldırabildiğimiz takdirde çevrenin bundan faydalanacağını düşünüyorlar. Environmental Science & Technology'de yayınlanan yeni çalışmaya göre yolcu taşımacılığının irtifasında yapılacak küçük düzeltmeler, jetlerin kontreyl üretme kapasitesi üzerinde önemli etkilerde bulunacak.

Çalışmaya göre kontreyl üreten bir uçak, daha alçaktan ya da daha yüksekten uçtuğu takdirde kontreyl üretmeyi bırakacak. Araştırmacılara göre irtifadaki birkaç bin feet (1 feet, yaklaşık 30 santimetre; yani toplamda birkaç yüz metre) değişiklik, fark yaratabilir.

Dahası, araştırmaya göre bütün uçuşlar böyle bir değişiklikten etkilenmeyecek. Bilim insanları, tüm tarifeli uçuşların yalnızca %2'sinin araştırmada önerilen irtifa değişikliklerinden etkileneceğini savunuyor.

Böyle bir değişikliğin hava trafik memurlarının işini biraz zorlaştıracağı ve pilotların kontreyllerden kaçınmak için nerede uçmaları gerektiğini anlamak adına hava durumunu tespit edip bildirecek yeni teknolojilere ihtiyaç duyulacağı açık olsa da ufak düzeltmelerin çevre üzerindeki etkisinin büyük olacağı düşünülüyor.