![Avrupa Birliği, Dijital Dünyanın Eşik Bekçisi Şirketlerini Açıkladı! Peki Şimdi Ne Olacak?](https://kilalu.blog/news/2024-07-11-14:21/Avrupa Birliği, Dijital Dünyanın "Eşik Bekçisi" Şirketlerini Açıkladı! Peki Şimdi Ne Olacak?.jpg)
Avrupa Birliği bir süredir dijital ortamda hizmet veren teknoloji şirketlerini mercek altına almış durumda. Bu bağlamda; tüketicinin hem kişisel verilerinin korunması hem de rekabet ortamının sağlanabilmesi için çalışmalar yapan yetkililerin hayata geçirdikleri kanunlardan bir tanesi de "Dijital Piyasalar Yasası"ydı. Hatta birkaç gün önce sizlerle paylaştığımız bir haberimizde, Microsoft ile Apple'ın Avrupa Birliği ile anlaşabilmek için harekete geçtiklerinden bahsetmiştik.
Bugünse konuyla ilgili yeni bir gelişme yaşandı. Avrupa Birliği Komisyonu, Dijital Piyasalar Yasası kapsamında "eşik bekçisi" olarak anılacak ürün ve hizmetleri resmen açıkladı. Yapılan açıklamalara baktığımızda Microsoft, Apple, Meta, Google ve Amazon gibi dünya devlerinin bu listede yer aldıklarını görüyoruz. Az sonra tamamını aktaracağımız şirketlerin, ilgili hizmetleri ile ilgili çalışmalar yapmaları ve Avrupa Birliği yasalarına uygun hale getirmeleri gerekiyor.
Geçmişte daha çok medya ve basınla ilgili bir terim olan eşik bekçisi, insanlara neyin gösterilip neyin gösterilmeyeceğinin karar verilmesini sağlayanlar otoriteler için kullanılıyordu. Bu kavram, dijital ortamda ise kullanıcıya daha çok kişiselleştirilmiş sonuçların gösterilmesi ile ilgili olarak kullanılıyor. Bilirsiniz, sosyal medyada bir konuyla ilgili içerikleri beğenmeye başlarsanız, sonraki aşamada sürekli o konuyla ilgili paylaşımlar görmeye başlarsınız. İşte bunun yapılmasına eşik bekçiliği deniyor.
Avrupa Birliği'nin Dijital Piyasalar Yasası, eşik bekçilerini bazı kategoriler altına aldı. Gelin hep birlikte, Avrupalı uzmanlar tarafından oluşturulan kategorilere ve hangi markaların bu kategoriler altında eşik bekçisi olarak ilan edildiklerine yakından bakalım.
Yukarıdaki hizmetlere baktığımızda, Google'ın diğer tüm markalardan daha fazla kategoride eşik bekçisi olduğunu görüyoruz. Şirket, hemen her kategoride kendisine yer bulmayı başarmış durumda. Microsoft'u sadece Windows, Apple'ı ise iOS, Safari ve App Store nedeniyle gördüğümüz liste, şu an için tam anlamıyla son halini bulmadı. Avrupa Birliği, bazı ürün ve hizmetler için soruşturma başlatıldığını açıkladı.
Avrupa Birliği Konseyi tarafından yapılan açıklamada, Microsoft'un Bing, Edge ve Reklamlar hizmetleri ile Apple'ın iMessage ve iPadOS işletim sistemi için pazar araştırması yapılacağı belirtildi. iPadOS için başlatılan araştırma 12 ay, diğer ürün ve hizmetler için başlatılan araştırma ise en fazla 5 ay içerisinde tamamlanacak. Avrupalı yetkililer, bu araştırmalarda bahsi geçen ürün ve hizmetlerin eşik bekçisi olup olmadığının anlaşılmasını sağlayacaklar. Araştırma Microsoft ile Apple'ın aleyhinde sonuçlanırsa, şirketlerin bu hizmetler için de hareket etmesi gerekecek.
Dijital Piyasalar Yasası kapsamında eşik bekçisi olması gereken ancak şirketler tarafından sunulan delillerle eşik bekçisi listesinde yer almayan bazı ürün ve hizmetler de var. Yapılan açıklamaya göre eşik bekçisi olma koşullarını taşımalarına rağmen eşik bekçisi olarak kabul edilmeyen ürün ve hizmetler şöyle:
Avrupa Birliği tarafından eşik bekçisi olarak ilan edilen şirketlerin, listeye girmelerine yol açan ürün ve hizmetler için belirli düzenlemeleri 6 ay içerisinde hayata geçirmeleri gerekiyor. Bu düzenlemeler, Dijital Piyasalar Yasası maddelerinde açıkça belirtiliyor. Ayrıca listeye sonradan girebilecek potansiyel ürün ve hizmetler için de geliştiricilerin nelerden kaçmaları gerektiği tüm detayları ile anlatılıyor. Buna göre;
Eşik bekçisi ilan edilen şirketlerin alması gereken aksiyonlar:
Eşik bekçisi olmak istemeyen veya yasalara uyumlu hale gelmek isteyen şirketlerin yapmaları gerekenler:
Az önce Microsoft, Meta, Amazon, Alphabet, ByteDance ve Apple'ın eşik bekçisi olarak ilan edildiklerinden bahsettik. Yani bu şirketler için 6 aylık zaman dilimi başlamış durumda. Peki bu şirketler, ilgili düzenlemeleri yapmaz ve Avrupa Birliği Komisyonu'na detaylı bir rapor sunmazlar ise ne gibi yaptırımlarla karşılaşacaklar?
Dijital Piyasalar Yasası'na göre eşik bekçisi şirketi ilan edilen ancak hiçbir aksiyon almayan şirketler, önce küresel gelirlerinin yüzde 10 kadarlık bölümü için para cezası ile karşılaşacaklar. Düzenlemeler ikinci 6 aylık süreçte de yapılmazsa, bu kez küresel gelirin yüzde 20'si üzerinden cezai işlem uygulanacak. Şirket buna da yanıt vermezse bu kez bir markanın Avrupa Birliği ülkelerinde hizmet vermesinin engellenmesine kadar yaptırımlarla karşılaşacak.
İçeriğimizin başında da belirttiğimiz gibi Avrupa Birliği'nin teknoloji şirketlerini köşeye sıkıştırmasının temel nedenlerinden bir tanesi, adil bir rekabet ortamı oluşturmak. Ayrıca kullanıcıların da çeşitli dayatmalarla karşı karşıya kalmalarının engellenmesi için oluşturulan Dijital Piyasalar Yasası, dijital dünyada ekonomik darboğaz oluşmasını engellemek ve tüm geliştiricilerin ürün ve hizmetlerini kullanıcılara ulaştırabilmelerini sağlamak için sert kurallar içeriyor.
Kaynaklar: Avrupa Birliği Komisyonu (1), Avrupa Birliği Komisyonu (2)