2­0­2­4­ ­Y­ı­l­ı­n­d­a­ ­T­ü­r­k­i­y­e­’­d­e­ ­K­r­i­p­t­o­ ­V­a­r­l­ı­k­l­a­r­a­ ­V­e­r­g­i­ ­G­e­l­d­i­ğ­i­n­d­e­ ­N­e­l­e­r­ ­O­l­a­b­i­l­i­r­,­ ­Y­a­t­ı­r­ı­m­c­ı­l­a­r­ ­N­a­s­ı­l­ ­E­t­k­i­l­e­n­i­r­?­

Kripto varlıklar dünya genelinde yıllardır yasallık ve vergilendirme açısından gri bir alanda kalıyor ve bu büyüyen varlık sınıfına dair en çok merak edilenlerden biri vergi konusu. Geçtiğimiz ay duyurulan 2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı da Türk kripto varlık yatırımcılarını meraklandırdı.

Özellikle Türkiye, TripleA Küresel Kripto Sahiplik Verileri, Ağustos 2023 araştırmasına göre kripto varlık yatırımcısı açısından şu anda dünyadaki 17. ülke konumunda. Bu araştırma ayrıca nüfusun %5,46’sının ya da 4.684.727 kişinin kripto varlığa sahip olduğunu gösteriyor.

Ayrıca, Kalkınma Planı p.400’de şunlar yazıyor: “Vergi sistemi uluslararası normlara uygun ve ülke menfaatlerini azami ölçüde koruyarak dijital ekonominin gelişmesi ve derinleşmesine katkı sağlayacak, dijital faaliyetlerdeki kayıt dışılığı kavrayacak ve yatırım ortamının cazibesini artıracak şekilde geliştirilecektir.”

Bu açıklamalar kısaca, kripto varlık borsalarına dair yasalar getirileceğini ve aynı zamanda kripto varlık yatırımcısını üzmeyecek bir şekilde vergi geleceğini gösteriyor.

Henüz kripto varlık vergilerinin nasıl olacağını bilmediğimizden dolayı Borsa İstanbul’daki vergilendirme yöntemine bakalım: 

Borsa İstanbul’da yapılan hisse senedi alım satım işlemlerinde gelir elde eden kişilerden otomatik olarak stopaj yoluyla (Gelir Vergisi Kanunu GVK 67. madde) vergilendirme yapılmaktadır.

Bu, elde edilen gelirler üzerinden vergilendirmenin para dışarı çıkmadan, bankaya geçmeden kaynakta kesildiği/ödendiği anlamına geliyor. Kısaca, kullandığınız aracı kurum (borsa) siz kâr elde ettiğiniz an hesabınızdan bu vergiyi keser.

ABD’de kripto varlıklar vergi açısından mülk olarak sayılmaktadır. Bu ABD vatandaşlarının bazı durumlarda kripto vergisi ödemesini gerektirir. Örneğin, ABD’li biri kripto ödemesi yapar ve kriptoyu aldığı tarihten itibaren varlığın fiyatı artmış ise vergi ödemek zorundadır.

Vergilendirilebilir durumlar:

Vergilendirilemez durumlar:

Örneğin ABD’li biri 20.000 dolardan Bitcoin alsa ve bunu 25.000 dolardan satsa, elde ettiğin 5.000 dolarlık kârın vergisini vermek zorundadır. Ayrıca ABD’de kripto madencilik işlemleri de vergilendirilebilir. Kripto madenciliğini bir iş olarak yapan şirketler elde ettikleri geliri işletme geliri olarak belgelemek zorundadır.

Kısaca ABD’de kripto varlık vergileri kâr elde edildiğinde devreye girer ve elinde kripto varlık tutmak vergilendirilemez.

İlk olarak 2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda bahsedilen kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik düzenlenmeden bahsedelim. Burada kullanılan “kripto varlık hizmet sağlayıcıları” terimi çok geniştir ve borsalar dışında kripto varlıklar ile her türlü hizmeti veren şirketi kapsar.

2024 yıllık programına göre bunun üzerinde Türkiye Hazine ve Maliye Bakanlığı ve TCMB çalışmalar yürütecek. Ancak ülkemizde halka arz faaliyetlerinin, borsaların, halka açık şirketlerin, aracı kurum ve kuruluşların denetlenmesi gibi pek çok faaliyeti Sermaye Piyasası Kanunu (SPK) yürütmektedir.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarına dair bir yasa çıkarsa bu her türlü kripto hizmet sağlayıcısının SPK’ye kaydolması ve onun denetimine tabi olmasını gerektirebilir.

Kripto varlık vergisi açısından ise ülkemizde Borsa İstanbul’da yapılan hisse senedi alım satım işlemlerinde vergiler kaynaktan kesildiğinden dolayı bunun bir benzeri kripto varlıklara da uygulanabilir.

Buna benzer bir yasa gelirse, bir kripto varlık işleminden kâr elde ettiğinizde kullandığınız borsa sizin adınıza verginizi elde ettiğiniz kârdan keser.

Önemli not: Bu içeriğimizde belirtilen görüşlerin resmî bir dayanağı yoktur. Faydalandığımız kaynaklara alttaki banttan ulaşabilirsiniz. Türkiye’de kripto vergi yasaları üzerinde hâlen çalışmalar yapılıyor ve biz de bu alanda atılan adımlar konusunda sizi güncel tutacağız.