Kripto para ve NFT tabanlı yatırımcılık dünyası, finansal ve teknolojik okuryazarlığı olmayanlar için çok riskli bir ortam oluşturuyor. Daha önce hem Türkiye’de hem de dünyada “yeniliğe duyulan heyecanı” kullanmak isteyen pek çok vurgun yaşandı. Bu vurgunların bir kısmı -tıpkı reel para birimlerinde de olduğu gibi- henüz tam olarak oturmayan ya da bir açığı bulunan- yasal mevzuatı kullanarak gerçekleştiriliyor.
Merkezinin Türkiye’de olduğunu tespit ettiğimiz bir şirkete bağlı olan Solagon NFT isimli proje; Ekim'in ilk haftasında 7,777 adet “bebek ejderha” görünümlü, her biri diğerlerinden farklı olan ve “Solkamons” adını verdiği dijital avatarları, çeşitli NFT marketlerinde adedi 2 SOL karşılığında sattı. Aynı isimli blok zincir ağının kripto para birimi olan Solana (SOL)’ün değeri; satışın yapıldığı tarihlerde 1,500 TL seviyesindeydi. Yani satıştan toplam 15 bin 554 SOL, yaklaşık 23 milyon 300 bin TL gelir elde edildi. Şimdi gelin bu sürece daha yakından bakalım.
NOT: Solana blok zinciri ile Solagon NFT projelerinin kurumsal bir bağlantısı yok. Solana, tıpkı Ethereum gibi, dijital varlıkların şifrelenmesine olanak sağlayan açık kaynaklı bir blok zinciri. Solagon NFT ise bu blok zinciri üzerinde üçüncü taraflar tarafından inşa edilen yüzlerce NFT projesinden sadece birisi.
Eğer Solagon NFT ya da benzer bir projenin mağduru olduğunuzu düşünüyorsanız, bize [email protected] üzerinden ulaşabilirsiniz. Daha fazla mağduriyetin yaşanmaması adına şüphe duyduğunuz her gelişmeyi aktarmayı sürdüreceğiz.
19.00 UTC, yani 22.00 TSİ olarak verilen başlangıç saatinden 37 dakika önce, presale.solagon.io adresi üzerinden bir ön satış başlatılacağı duyuruldu. Daha önce hiç bilgi verilmeden düzenlenen ön satışın yapılacağı sayfa, ilk dakikalarda açılmadı. Takipçilere “hala 25 dakikanız var” duyurusu yapıldı.
Ön satışın bitmesine ve ana satışların başlamasına 5 dakika kala, dünyanın dört bir yanındaki internet kullanıcıları bağlantı sorunu yaşadıklarını ifade etmeye başladı. Ancak bu sorunların ardında, Facebook tarihindeki en büyük kesinti vardı. Facebook’un hizmetlerinin devre dışı kalması, genel bağlantı sorunlarına ilişkin şikayetlere sebep oldu.
Ön satışlara ilişkin kaç adet NFT’nin satıldığı, sorunların çözülüp çözülmediğine ilişkin net bir bilgi paylaşılmadı.
Satışlar başladıktan sonra aldıkları avatarları Twitter’da paylaşan kullanıcıların tweetleri RT edilmeye başlandı. Bir duyuru kampanyasının doğal adımlarından birisi olarak satışlar devam ettikçe bu paylaşımlar da yapılıyordu. 5 Ekim’de projenin yol haritasında üçüncü adımı olarak duyurulan bağış gerçekleştirildi.
“Bunun bizim planımız olduğunu unutmayın, yolda bazı değişiklikler olabilir, daha fazlasını ya da daha azını gerçekleştirebiliriz. Ancak elimizden gelenin en iyisini yapacağız”
"Bu topluluğu çok seviyoruz, önerileriniz için teşekkürler!"
"Yol haritamızda söz verdiğimiz kısa animasyon filmi için hazırlıklara devam ederken topluluğumuzun yanımızda olduğunu hissediyoruz, bu sebeple çok mutluyuz."
Solana ağında, henüz eşsiz oluşu kanıtlanmamış yeni bir NFT’nin bu değerde satılmasını şuna benzetmek mümkün: 1 milyon TL’ye sıfır Mercedes satılan bir yerde 8 milyon TL’ye Anadol satmak… Elbette satış başarısını getiren şey ikna becerileri ve NFT’ler için iknanın yolu, birlikte çalışılan ortakların güvenirliğinden geçiyor. Bu da bizi bir sonraki başlığımıza götürüyor.
Sonuç olarak 2 SOL’den satın alınan NFT’ler, yatırımcılara ciddi şekilde zarar ettirmiş durumda. Solagon NFT, açıkladığı yol haritasına uygun çekilişler, kampanyalar düzenleniyor. Nitekim proje adına ne sosyal medyada ne de internet sitesinde Binance, OpenSea ve benzeri daha güvenilir platformlarla birlikte çalışmaya yönelik mesajların paylaşılmaması da söz konusu. Zira bu tarz platformlarda listelenen NFT’lerin taban fiyatlarında artış yaşanmasına kuvvetle muhtemel bakılıyor. Yine de oldukça fazla değişkenin söz konusu olduğunu belirtmek gerek.
Satışların başlayacağı 4 Ekim tarihi ve öncesinde Türkiye’de kripto para alanında adını duyurmuş analistler, fikir önderleri ve fenomenlerin bir kısmı; Solgano NFT hakkında duyuru paylaşımlarında bulundu. Bu paylaşımlardan bir kısmı daha sonradan kaldırıldı. Asıl can alıcı nokta ise Twitter’da @lord_of_crypto_ adıyla tanınan hesabın yaptığı paylaşımlar sonrasında ortaya çıktı.
Bu açıklamaların ardından, projeye destek veren kripto para fenomenlerinden Kerim Kalender’in Türkiye’nin en büyük blok zincir ve yatırım topluluklarından Ninja Traders’tan atıldığı ortaya çıktı.
Ayrıca @lord_of_crypto_’nun zincirindeki ilk tweet’te alıntılanan tweet’in Kerim Kalender tarafından sınırlandırıldığı da görülüyor. Bu tweet, Kalender’in Solagon NFT’leri satışa çıkmadan önce yaptığı duyuru paylaşımıydı. Araştırmayı sürdürdüğümüz süre içerisinde bu tweetin silindiğini gördük.
Yapılan bu açıklamada "Türkiye'de yürütülen marketing çalışmaları genellikle tanıtım yapacak hesaplar tarafından incelenir ve beğenilirse #işbirliği olmadan paylaşılır" kısmı oldukça dikkat çekici. Sosyal medyada ya da internet sitelerinde yer alan tanıtım içeriklerinin hepsinde #işbirliği ya da #sponsorluiçerik ibaresi eklenmesi gerekiyor, hatta dönem dönem bu konudaki mevzuat hatırlatılıyor. Ticaret Bakanlığı reklam verenin de yapanın da paylaşımlarda açıkça ifade edilmesi gerektiğini söylüyor.
@trader_dilara, aynı zamanda yaşananları kötü “marketing” yani pazarlama çalışmalarına bağlıyordu. Yani bir başla deyişle @lord_of_crypto_’nun paylaşımları ile ortaya çıkan, projeyi sahiplendiği mesajlar ile üçüncü ağızla tanıtım yaptığı tweetlerin çelişki yarattığını reddetmiyordu.
Bir başka deyişle ücretli tanıtım teklifinde bulunan hesapların, reklam olduğunu belirtmeden proje duyurusu yapmaları, resmi olarak “yatırım danışmanı” olmadan yatırım tavsiyelerinde bulunmaları söz konusu. Bu da birden fazla suçun işlenmiş olabileceğini gösteriyor.
Projenin internet sitesindeki ana sayfada yer alan “Solagonlar iyi bir yatırım aracı mı?” sorusuna verilen yanıtın ilk cümlesi “Bu kendi başınıza vermeniz gereken bir karardır.” şeklinde. Bu da aslında tüm sorumluluğu yatırımcıya, satın alma kararını veren kişiye bırakıyor. Açıklamanın geri kalanı şu şekilde:
"...Solagon projesini sürekli büyütmek ve geliştirmek için fikirler üretiyor, doğru kişiler ve projelerle ortaklıklar planlıyoruz. Ancak Solagon'un başarısı o kadar çok faktöre ve değişkene bağlı ki, kim bilir! Umarız, Solagonlar uçuşa geçer, ancak hayattaki her şey gibi, kaybetmeyi göze alamayacağınız parayı harcamayın."
Yukarıda da belirttiğimiz gibi projenin geliştiricisi olan A***** Bilişim Teknolojileri, kendilerine 19 Ekim'de ilettiğimiz görüşme talebini 20 Ekim'de reddetti. Şu an Solagon NFT’lerinin ortalama fiyatları, satıldığı değerin %15 ila %20’si düzeyinde. Tüm bu gelişmeler hakkında, mağdur olan ve tüm sorumluluğun yüklendiği yatırımcılar ciddi zarardalar.
GÜNCELLEME (27 Ekim 2021 Çarşamba - 17.30): Proje ile bağlantısı olduğu söylenen ve daha önce görüşme talebimizi reddeden A***** Bilişim Teknolojileri, haber yayınlandıktan sonra tarafımıza ulaştı. Proje ile ilişkisi olduğunu reddeden şirketin yetkilisinin beyanına göre, @trader_dilara ve @meryemkenann isimli Twitter hesaplarının sahibi olan iki kişi, satışlar başlamadan önce şirketle görüşme gerçekleştirdi ve teklifte bulundu. Ancak şirket yetkilisinin beyanına göre şirket, verilen teklifi 3-4 günün ardından reddetti; ayrıca yine şirket yetkilisi @trader_dilara ve @meryemkenann, şirketin teklifi reddettiği güne dek Türkiye'deki fenomenler ile şirketin adını kullanarak görüşmeler yapmış olabileceğini belirtti.
“Kolayca ve haksız ele geçen kazanç”