D­o­ğ­u­ ­A­n­a­d­o­l­u­ ­G­ö­z­l­e­m­e­v­i­,­ ­T­ü­r­k­i­y­e­­y­i­ ­U­z­a­y­d­a­ ­İ­l­e­r­i­y­e­ ­T­a­ş­ı­y­a­c­a­k­

Şili’de yapımı süren 39 metrelik Son Derece Büyük Teleskop (Extremely Large Telescope, ELT) ve Hawaii’de tartışma konusu olan Otuz Metre Teleskobu (Thirty Meter Telescope, TMT) ile kıyaslandığında, DAG, 4 metrelik ayna çapıyla küçük olsa da, bu gibi teleskoplar astronomide önemli işlere imza atıyor.

Şu anda, Antalya’daki TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi, 1,5 metrelik aynasıyla en büyük teleskoba ev sahipliği yapıyor. Görünür ve kızılötesi bölgede çalışacak olan DAG hizmete girdiğinde ise, Türkiye’nin en büyük teleskobu unvanına sahip olacak. Gözlemevi ayrıca, Asya’nın en büyük optik teleskopları arasına girecek. Türk bilim insanları da söz konusu gözlemevinin faaliyete geçmesini dört gözle bekliyor.

Türk bilim insanları, Doğu Anadolu Gözlemevi’nin, Türkiye'yi bölgesel bir astronomi merkezi haline getireceğine inanıyor. Ankara Üniversitesi’nden ötegezegen bilimcisi Özgür Baştürk, “DAG’daki araç gereçleri kullanmanın hayalini kuruyoruz. 4 metrelik teleskopla çok daha iyisini yapabilir, alanımızda daha rekabetçi olabiliriz” diye konuştu.

İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri bölümünden öğretim görevlisi Dr. Sinan Aliş, “Prensip olarak, herkes bu teleskopları kullanmak için başvurabilir, ancak rekabet çok yüksek, bu nedenle araştırma kalitesi yüksek olmalı” ifadelerini kullandı. Aliş, teleskobun Türk astronomisini canlandıracağının altını çizdi.

4 metrelik ayna çaplı teleskobun yer alacağı gözlemevi, bulunduğu konum bakımından nem, sis ve şehir ışıklarından uzakta... Gece havanın açık olduğu yılda ortalama 288 güne sahip olacak.  DAG, Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) tarafından işletilecek. ATASAM Müdürü Doç. Dr. Cahit Yeşilyaprak, DAG'ı uluslararası bir gözlemevi olarak gördüklerini vurguladı.  

Öte yandan, DAG’ın geniş diyafram açıklığı, yüksek kırmızıya kayma galaksileri gibi uzak ve soluk nesnelerden ışık yakalamayı sağlayacak. Türkiye’nin, bu gözlemevi sayesinde astronomi alanında dikkatleri üzerine çekeceğine inanılıyor.