Kahramanmaraş’taki 7,4 büyüklüğündeki depremin ardından farklı ülkeler, farklı deprem büyüklükleri açıkladı. Kandilli Rasathanesi’nin ilk açıklaması ‘7,4’ olurken, ABD’den aynı deprem için ‘7,8’ açıklaması geldi geldi.
Peki farklı kaynakların farklı büyüklükler açıklamasının nedeni ne? Cevap, deprem büyüklüğünü ölçmek için kullanılan yöntemde yatıyor.
Deprem büyüklüğü, dünya çapında genellikle ‘ML (yerel büyüklük)’ ve ‘Mw (moment büyüklüğü)’ birimleriyle açıklanıyor. Fakat bu ikisi dahil toplamda beş farklı deprem büyüklüğü ölçüm yöntemi bulunuyor:
Deprem büyüklüğünü ölçen kaynaklar, yerel büyüklük ya da moment büyüklüğü yöntemleriyle yaptıkları ölçümü sunuyor. Örneğin AFAD, deprem büyüklüğü için moment büyüklüğünü paylaşırken, Kandilli Rasathanesi ise ilk etapta yerel büyüklüğü paylaşıyor.
Kandilli Rasathanesi tarafından paylaşılan ilk ölçümler, genellikle daha sonradan revize ediliyor. Örneğin, 6 Şubat 2023’te meydana gelen 7.7’lik Kahramanmaraş depreminde Kandilli, ML cinsinden 7,4 olarak açıkladığı deprem büyüklüğünü Mw cinsinden 7,7 olarak revize etti.
Moment büyüklüğü (Mw), yerel büyüklük (ML) ve diğer tüm ölçüm yöntemlerinin sahip olduğu kısıtlamalara karşı yeni bir yöntem olarak geliştirildi. Özellikle büyük depremlerde Mw, en doğru ölçüm olarak kabul görüyor.
Kandilli Rasathanesi de revizelerinde kullandığı Mw için şu ifadelere yer veriyor:
“Bu büyüklük türü, diğerlerine göre en güvenilir olanıdır. Bilim dünyasında, eğer bir deprem için moment büyüklüğü hesaplanabilmişse, diğer büyüklük türlerine gerek kalmadığı düşünülür. Belirleme açısından hepsinden çok daha karmaşıktır.”
Ayrıca Mw, dünyada sadece sayılı birkaç gözlemevinde ve sadece belirli bir büyüklüğün üzerindeki depremler için kullanılmaktadır.