Gezegenimizin verimli topraklarında sayısız meyve yetişiyor. Bunlardan bazıları insan eliyle yetiştirilirken bazıları hiç beklemediğimiz yerde yabani olarak karşımıza çıkıyor. Durian, insanlar tarafından yetiştirilen meyvelerden bir tanesi. Güneydoğu ülkelerinde meyvelerin kralı ve cennet - cehennem gibi adlarla da anılan bu meyve, lezzetli olduğu kadar son derece besleyici özelliklere de sahip.
Her güzelin bir kusuru vardır, durian meyvesinin kusuru da kokusu. Öyle ki bazılarına göre durian meyvesi, dünyanın en kötü kokularından bir tanesine sahip. İnanılır gibi değil ama bu meyve çok kötü koktuğu için bazı ülkelerde kapalı alanda yenilmesi yasaklanmıştır. Giderek ilginç hale geliyor değil mi? En iyisi gelin durian meyvesi nedir yakından bakalım ve faydaları ile zararlarını görelim.
Güneydoğu Asya bölgesine özgü bir meyve olan durian, bölgenin yerlileri tarafından meyvelerin kralı ve cennet - cehennem gibi isimlerle de anılır. Kahverengi - yeşil dikenli bir kabuğun içerisinde 6 adet sulu parçadan oluşur. İç kısmı olgunluğuna göre yeşil, gri, krem, sarı gibi renklerde olabilir. Kabuğuyla birlikte bir durian meyvesi 3 kilograma ulaşabilir. Ağaçlarının boyu 40 metreyi aşabilir ve beş yaşından sonra meyve vermeye başlar.
Tayland, Vietnam, Malezya, Endonezya, Filipinler ve Singapur gibi pek çok farklı ülkede bilinen 30 farklı durian meyvesi türü var ancak bunların yalnızca 9 tanesi yenebilir meyvelerdir. Eldiven kullanarak kesilen durian meyvesi, kabuğu çıkarıldıktan sonra dilimlenerek çiğ halde, pirinçle ya da farklı yemeklerle birlikte tüketiliyor.
Cumhuriyet haber sitesinin 6 Mart 2023 tarihli haberine göre Türk Hava Yolları’nın TK-1855 sefer sayılı Barcelona - İstanbul uçuşu sırasında, uçak havalandıktan kısa bir süre sonra bir yolcu çantasındaki durian meyvesini çıkardı ve yemeye başladı. Fakat koku o kadar kötüydü ki tüm kabini kapladı ve en sonunda pilot dayanamayarak İstanbul Havalimanı’na geri döndü. Yani öyle kötü bir kokudan bahsediyoruz.
Aslında durian meyvesinin kokusunu sevmeyenler kadar sevenler de var. Durian meyvesinin kokusu genel olarak kükürt, lağım, meyve, bal, çürüyen soğan kokusunun bir karşımı olarak tarif ediliyor. Meyve üzerinde yapılan incelemelerde kokarca, karamel, çürük yumurta, meyve ve hazır çorbadakilere benzer 44 farklı aromatik bileşene sahip olduğu görüldü. Durian meyvesini Endonezya ve Singapur gibi Güneydoğu Asya ülkelerinde toplu taşıma ya da otel gibi kapalı alanlarda yemek yasaktır.
243 gram yani bir porsiyon durian meyvesinde 357 kalori, 13 gram yağ, 66 gram karbonhidrat, 9 gram lif, 4 gram protein bulunuyor. Bir porsiyon tükettiğiniz zaman günlük almanız gereken C vitamininin yüzde 80’ini, titaminin yüzde 61’ini, manganezin yüzde 39’unu, B6 vitamininin yüzde 38’ini, potasyumun yüzde 30’unu, bakırın yüzde 25’ini, folatın yüzde 22’sini, magnezyumun yüzde 18’ini ve niasinin yüzde 13’ünü almış olursunuz. Yani epey besleyici bir meyve olduğu açıkça görülüyor.
Durian, antioksidanlar açısından en zengin meyvelerden bir tanesidir. Bu özelliği sayesinde kanser yapıcı serbest radikalleri nötralize eder. Yapılan bir çalışmada bir tür meme kanseri hücresinin yayılmasını engellediği görüldü. Elbette konu hakkında daha fazla çalışma yapılması gerekiyor.
Durian meyvesinin içeriğinde bulunan bileşikler tam anlamıyla kalp ve damar sağlığı dostudur. Kötü kolesterolü düşürüp iyi kolesterolü yükseltmesinin yanı sıra atardamar sertleşmelerini azaltarak damart sertliğine bağlı hastalık riskini azaltır.
Durian meyvesi B ve C gibi pek çok vitamin ve mineral açısından zengin olduğu için bağışıklık sisteminizi güçlendirecektir. Bunun yanı sıra içeriğinde bulunan antibakteriyel özelliğe sahip bileşenler de enfeksiyonlarla savaşınızda size destek olacaktır.
Tropikal meyveler özelinde inceleme yapıldığı zaman durian meyvesinin bunlar arasındaki en düşük glisemik indekse sahip meyvelerden olduğu görülüyor. Bunun anlamı kan şekerini daha az yükseltmesi ve bu nedenle de kan şekeri dengesini korumaya yardımcı olmasıdır.
Evet, durian meyvesi besin değeri açısından zengin ve glisemik indeksi de düşük bir meyve ancak bu durum, ne kadar tükettiğinize göre değişir. Sonuçta içerisinde sükroz, fruktoz, glikoz gibi basit şekerler var ve tam bir durian meyvesi 3 binden fazla kaloriye sahip olabilir. Bu nedenle bir porsiyondan fazla tüketildiği durumlarda hem kan şekerinizi fazla yükseltir hem de kilo almanıza neden olur.
Durian meyvesi üzerinde yapılan çalışmalarda, içeriğinde kükürt benzeri bileşenler olduğu görüldü. Bu bileşenler enzimlerinizin alkolü parçalamasını önleyerek kanınızdaki alkol seviyesinin artmasına neden oluyor. Bunun sonucunda şiddetli mide bulantısı, kusma, kalp hızında anormal artış gibi durumlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle alkol ile birlikte durian meyvesi tüketilmesi asla önerilmiyor.
Durian meyvesi şu an için yalnızca Güneydoğu Asya bölgesinde üretilen bir meyvedir. Başka yerlerde üretilenler, iklim koşulları nedeniyle orijinali kadar lezzetli olmuyor. Zaten pek de popüler bir meyve olmadığı için her yerde üretilmesine ihtiyaç duyulmuyor. Bu nedenle durian meyvesi Türkiye’de üretilmiyor ve iklim açısından da bize pek uygun değil. Fakat bir anda herkes durian meyvesi yemek isterse birkaç yere eker deneriz.
Meyvelerin kralı olarak adlandırılan ve kötü kokusu nedeniyle bazı ülkeler tarafından yasaklanan durian meyvesi nedir, faydaları ve zararları nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık. Yazımızdaki sağlık ile ilgili bölümler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Durian meyvesinin sağlığınızın üzerindeki etkilerini öğrenmek için mutlaka uzman bir hekime danışmalısınız.