Muhtemelen bu sıra dışı becerilere sahip olmak hepimizin hayali ancak buna benzer yetenekleri olan insanlar, aynı zamanda hayatının bir evresinde birçok sağlık problemiyle karşı karşıya kalmış ya da hala bu rahatsızlıklarla mücadele etmekte.
Alışılmışın dışında becerilere sahip olan bu kişiler, Savant adı verilen bir sendroma sahip ve yaşamları bir hayli zorlu ilerlemekte. Savant sendromu nedir, kişide nasıl etkiler yaratır ve bu şaşırtıcı rahatsızlığa sahip insanlar hayatlarına ne şekilde devam eder hep birlikte göz atalım.
Bu sendrom, doğumla birlikte ortaya çıkabilirken, erken çocukluk döneminde de gelişebilir ve bazı merkezi sinir sistemi rahatsızlıkları veya yaralanmalar nedeniyle çeşitli beyin hasarları ve bozukluklarına neden olarak gelişimini sürdürebilir.
Bir araştırmaya göre erkeklerin Savant sendromuna sahip olma olasılığının, kadınlara oranla %10 daha yüksek olduğu tespit edildi ve yine bu rahatsızlığa sahip 319 kişi cinsiyet üzerinden değerlendirildiğinde örneklerin %79’u erkekken yalnızca %21’i kadındı.
Elbette bu sendroma sahip her insan mutlaka otistiktir ya da tüm otizmli kişiler bu hastalığı taşır şeklinde bir öngörü yanlış olacaktır. Bu doğrultuda yalnızca otizmli her 10 kişiden 1'inin bazı Savant yeteneklerinin olduğu tahmin edilir. Bu becerilerin nasıl geliştiği ise belirsizliğini koruyan konulardan sadece biri.
Otizm Neden Bu Kadar Artıyor? (Yanıt Sandığınız Gibi Değil)
Ancak bu hastalığın nasıl meydana geldiği konusunda çeşitli teoriler vardır. İlkinde otistik insanların sahip olduğu zihin körlüğünün bu duruma sebebiyet vereceği düşünülür. İkinci bir teoride ise otizm rahatsızlığının zaman içinde Savant’ın getirdiği takıntılı davranışlarla ilişkilendirildiğinden söz edilir.
Bu rahatsızlığın tanımı ilk olarak Langdon Down tarafından 1887’de aptal bilgin anlamına gelen “Idiot Savant” şeklinde yapılmışsa da; bu tanım, sonrasında değiştirildi ve şu anki hali olan Savant sendromu adını aldı. Bazı Savant sendromlu kişilerin sahip olduğu olağan dışı becerilere göz attığımızda, bu rahatsızlık çok daha anlaşılabilir bir hale gelebilir.
Jededidah Buxton, çözülmesi neredeyse imkansız olan problemleri saniyeler içinde çözebiliyor ve çok basamaklı sayıları yine birkaç saniyede çarpabiliyordu. O kadar güçlü bir hafızaya sahipti ki herhangi bir soruyu çözerken birkaç ay sonra o soruya geri dönüp, çözmeye kaldığı yerden devam edebilirdi.
Peek, beyninin iki yarım küresini birbirine bağlayan sinir demetlerine sahip değildi ve bu eşsiz durum, ona bir kitabın iki sayfasını aynı anda okuma yeteneği verdi. Zeka seviyesi ortalamanın altında olduğu bilinen Kim Peek’in, iki sayfayı okuyup ezberlemesi sadece 8 saniyesini alıyordu ve bu okuma ve anlama yeteneği ile hayatı boyunca yaklaşık 12.000 kitabı ezberlediği tahmin ediliyor.
Görme yeteneğinden yoksun olduğu ve birtakım zeka problemleriyle başa çıktığı bilinen Leslie, bir kez duyduğu müziği asla unutmuyor ve hiçbir müzik eğitimi almamasına rağmen aradan uzun bir zaman geçse de bu melodileri çalabiliyordu. Leslie’nin bu yeteneği, 16 yaşına geldiğinde ortaya çıkmıştı ve bir piyano eşliğinde dünya çapında birçok konser verdi.
Çocukluk çağlarında muazzam resim yeteneği keşfedildikten sonra Savant sendromu teşhisi koyulan Stephen, “insan kamerası” olarak anılacak bir başarıya sahipti. Rahatsızlıkları sebebiyle başkalarıyla sözlü iletişim kuramayan ve kendini bu çizim yeteneğiyle ifade etmeye çalışan Stephen; sahip olduğu fotoğrafik hafıza sayesinde, her binanın kat ve pencere sayılarına kadar ayrıntılı detayları hatırlabiliyordu.
Bir zamanlar Pi sayısının değerini 22.514 basamağa kadar okuduğunda hafızasının kuvvetliliğiyle manşetleri süsleyen Daniel, bu yeteneğe çocukluğunda geçirdiği temporal lob epilepsisi olarak teşhis edilen birkaç havaleden sonra sahip oldu. Aynı zamanda yıldırım hızıyla gerçekleştirdiği matematik işlemlerinin yanında Manti ismini verdiği "kendine ait bir dil" de geliştirdi.
Hayat hikayeleri The Rain Man Twins adlı belgeselde ele alınan Flo ve Kay, neredeyse her şeyi hatırlayabildikleri bir hafızaya sahipti. Bu ikili, onlara geçmişten ya da gelecekten herhangi bir tarih söylendiğinde hangi güne denk geldiğini anında söyleyebiliyor ve bunun yanında 60’lardan 80’lere kadar tüm şarkıların hangi sanatçıya ait olduğunu hatasız bir şekilde hatırlayabiliyordu.
Alonzo’nun, çocukluk yaşlarında; okuyamadığı, yürüyemediği, hesap yapamadığı, ayakkabısını bağlayamadığı ve hatta karnını bile tek başına doyuramadığı biliniyordu ancak bir hayvana veya insana yalnızca birkaç saniye bakarak, o kişinin veya hayvanın anatomik heykelini oldukça başarılı bir şekilde oluşturabiliyordu. Sarvant sendromu, Alonzo’ya, şekilleri ve figürleri zihninde yakalama konusunda muazzam bir yetenek kazandırdı.
Fakat beceri türü her ne olursa olsun, bu yeteneklerin hiç şüphesiz normal insanların sahip olamayacağı türden olduğu kesin. Bu noktada altı çizilmesi gereken bir şey var ki o da otizmli biriyle karşılaştığımızda kendisi olağanüstü yeteneklerinden bahsetmediği sürece onu Savant sendromlu olarak düşünmememiz ve bu konuda ön yargılara kapılmamamız.
Her Gün Bulunduğunuz Kapalı Ortamlarda Hâlsiz ve Depresif Hissediyorsanız “Hasta Bina Sendromu”na Yakalanmış Olabilirsiniz!
Bir Genetik Mühendisine Sorduk: Down Sendromlu Bireylerin Yüzleri Neden Birbirine Benzer?
Bazı İnsanların Sırf Başkaları Beğensin Diye Olmadıkları Biri Gibi Davranmalarının Yarattığı Sahte Kimlik: Aşil Sendromu