G­i­t­t­i­ğ­i­ ­B­i­r­ ­Ş­e­h­r­i­ ­T­e­k­ ­B­a­ş­ı­n­a­ ­E­n­f­l­a­s­y­o­n­a­ ­S­o­k­a­n­ ­T­a­r­i­h­i­n­ ­E­n­ ­Z­e­n­g­i­n­ ­İ­n­s­a­n­ı­:­ ­M­a­n­s­a­ ­M­u­s­a­ ­(­S­e­r­v­e­t­i­y­l­e­ ­Ş­u­ ­A­n­ ­T­ü­r­k­i­y­e­­d­e­ ­N­e­l­e­r­ ­A­l­ı­n­a­b­i­l­e­c­e­ğ­i­n­i­ ­L­i­s­t­e­l­e­d­i­k­)­

Yolculuğa çıkıp yanında 60 bin kişiden oluşan halkı ve 100 devesini de götüren Musa, bugünün 18 milyar Türk lirasıyla harcamalar yaptı ve parayı insanlara dağıttı.

Bunun sonucunda ise talebi o kadar arttırdı ki enflasyonun ve 12 yıllık bir resesyonun başlamasına tek başına sebep oldu. Kralın, toplam servetinin ise 400 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor.

1280 senesinde doğan Mansa Musa, 1312 yılında henüz gençken Batı Afrika’daki Mali Krallığı’nın lideri oldu. Tuttuğu 100 bin kişilik ordu ve 10 bin atla Mali’yi genişleme dönemine sokarak bugünkü Moritanya, Burkina Faso, Nijer, Fildişi Sahili, Senegal ve Gine’yi aldı.

Fakat hiçbir zaman oradaki insanların dinlerini, dillerini, gelenek ve göreneklerini değiştirmeye çalışmadı. Yani kendisi oldukça hoşgörülü bir kraldı. Aldığı bölgelerin tamamını 14 parçaya böldü ve her bölgeyi, oranın lokal liderine bıraktı. Tabii ki her bölge yine Musa’ya bağlıydı. Bu da onun zenginliğine zenginlik kattı çünkü halkın, isyan için hiçbir sebebi yoktu.

Ele geçirilen bu topraklar tuz ve altın gibi kaynaklar bakımından oldukça zengindi. Bu kaynakların yanı sıra çevre bölgelere tuz ticareti de yapan Musa, Mali’ye tam anlamıyla ‘altın çağı’nı yaşattı.

İnançlı bir Müslüman olan Musa, kutsal bölgeleri ziyaret etmek amacıyla 60 bin kişiyi yanına alarak yola çıktı. Mısır ve Sahra Çölü’nden geçerek Mekke’ye gidecekti. 

Bu 60 bin kişinin içinde askerler, üst düzey yöneticiler, kişi başı 8 kilo altın taşıyan köleler vardı. Ayrıca 100 devenin her biri, 130 kg saf altın taşıyordu. Mansa Musa’nın Mekke’ye giderken yanında taşıdığı toplam servetin, şu anki Türk lirası kuruna göre 17-18 milyar TL olduğu tahmin ediliyor.

Mısır-Kahire’de 3 gün boyunca konaklayan Musa, Kahire kralına sadece ‘merhaba’ demek için 50 bin altın dinar (210 kg) gönderdi. Ayrıca burada kaldığı süre boyunca insanlara o kadar çok altın dağıttı ki esnaf ve halk bile zengin oldu.

Ancak ortaya bir sorun çıktı, enflasyon! Çünkü Musa, Orta Doğu’da tek başına talebi artırmış oldu. 12 senelik bir altın resesyonu başladı. Kahire’den ayrıldıktan sonra bu enflasyonu duyan Musa, bölgeye tekrar geri döndü ve yüksek bir faizle piyasadaki altını geri çekti.

Gezileri boyunca ülkesine yüzlerce bilim insanı ve sanatçı getiren Musa; 1337 yılında, henüz 57 yaşındayken öldü. Yerine geçen oğlu, imparatorluğu bir arada tutamadı ve Mali Krallığı, Mansa Musa’nın ölümünden sonra dağılmaya başladı. 

Kaynaklar: Prof. Dr. Özgür Demirtaş, BBC