Birleşik Krallık veri koruma yasası ve GDPR'ı ihlal ettiği gerekçesiyle YouTube'a Birleşik Krallık'ta toplu dava açıldı. İddialara göre YouTube, 13 yaş altındaki 5 milyon kullanıcıyı bağımlılık yaratan algoritmasıyla yasa dışı olarak hedefliyor ve verilerini toplayarak reklam verenlere satıyor.
Bugün teknoloji özelinde kar amacı gütmeyen hukuk topluluğu Foxglove'un sitesinde, yayınlanan basın duyuru oldukça ilgi çekici. Duyurunun başlığı hem Pink Floyd'un The Wall şarkısına, hem de Google Asistan'ın "Hey, Google" komutuna gönderme yapıyor. Başlık; "Hey, Google -leave our kids alone" (Hey, Google çocuklarımızı rahat bırak).
Bu noktada Birleşik Krallık'ın ve Avrupa Birliği yasalarının çocuk verilerine yönelik ciddi kısıtlamalara sahip olduğunu belirtelim. Birleşik Krallık Veri Koruma Yasası'na göre verilerinin işlenmesi için onay verme yaşı 13.
Uluslararası hukuk firması Hausfeld ve Foxglove'un açtığı davadan 2.5 milyar euro tazminat alınması bekleniyor. Bu meblağ 3.2 milyar dolara eşit. Firmalar, bu davanın çocuklar adına bir teknoloji devine karşı açılan bu türden ilk temsili dava olduğunu belirtiyor. Üstelik dava, şimdiye kadar gördüğümüz en büyük davalar arasında yer almasıyla da dikkat çekiyor.
Eğer dava çocuklar adına olumlu sonuçlanırsa, YouTube İngiletere'de çocukları YouTube izleyen milyonlarca aileye 100 bin pound'u aşan meblağlar ödeyecek.
Davanın dayanak noktalarından biri; YouTube'un oyuncak üreticileri Mattel ve Hasbro'ya yaptığı sunumlarda kullandığı metinler. Hatırlarsanız Google'ın FTC davasında da bu argümanla karşılaşmıştık. YouTube bu markalara kendini tanıtırken "Çocuklar tarafından ziyaret edilen 1 numaralı site" "yeni Cumartesi sabahı çizgi filmleri", "Zirvedeki TV kanallarına karşı 6-11 yaş çocuklara erişen bugünün lideri" ve "2-12 yaş arasındaki çocuklar tarafından anonim olarak favori websitesi seçildi"
Bu arada şirketin, hiçbir zaman 13 yaşın altındaki çocukların YouTube'u kullanmadığı yönünde bir iddia ile karşımıza çıkmadığını belirtelim. Üstelik geçen yıl FTC, çocukların kişisel bilgilerinin YouTube tarafından ebeveynlerinin izni olmadan toplanmasına yönelik olarak düzenleyici kurum ve New York Başsavcısı tarafından yürütülen soruşturmayı sona erdirmek için Google ile 170 milyon dolarlık bir anlaşma imzaladı.
YouTube pazarlama tarafında farklı bir dil kullansa da resmi açıklamalarında her zaman YouTube'un çocuklar için uygun olmadığını dile getiriyor. Bu noktada YouTube Kids ürününü bir kalkan olarak kullanan şirket, ürünün yayına alındığı 2015 yılında bu yana YouTube Kids'i çocuklar için daha güvenli ve kullanışlı bir platform olarak konumlandırıyor.
Dava hakkında görüş için ulaşılan YouTube sözcüsü de bu tutumu güçlendirmeye devam ediyor:
7 ay önce Bolivya, Kosta Rika, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nikaragua, Panama, Paraguay ve Uruguay olmak üzere 11 ülkede daha kullanıma açılan YouTube kids, toplamda 60'dan fazla ülkede çocukların kullanımına açık. Ancak Türkiye dahil olmak üzere pek çok ülkede henüz erişime açılmış değil. Bu da ister istemez çocukların, YouTube'daki içeriklere yönelmesine neden oluyor.