Microsoft CEO'su Satya Nadella'nın verdiği röportajlarda Sam Altman'ın OpenAI'a bir şekilde geri dönebileceğini ifade ettiğini sizlere aktarmıştık. Satya Nadella'nın açıklaması, Altman'ın Microsoft'a geçişinin tamamlanmış bir anlaşma olmadığını öne süren iddiaları doğrular nitelikte. Bu iddialara göre Sam Altman'ın ayrılışının arkasında OpenAI'ın baş bilim insanı Ilya Sutskever yer alıyor.
Kısa bir süre içinde Sam Altman'ın şirketten gönderilmesine dair fikrini değiştiren Ilya Sutskever, pişmanlığını dile getirmekte gecikmedi. Sutskever'in konu hakkındaki fikrinin değişmesiyle, Sam Altman'ın OpenAI'a dönmesi için geriye kalan üç yönetim kurulu üyesinden ikisinin değişmesi yeterli. Gelin, OpenAI'daki kararlarıyla son günlerin gündemine oturan Ilya Sutskever'in hayatına yakından bakalım.
Ilya Sutskever, dünyaya gözlerini Rusya'da açtı. Şu anda 37 yaşında olan Ilya Sutskever, hayatının ilk 5 yılını Rusya'da geçirdi. Sonrasında çocukluğunu Kudüs'de geçiren Ilya Sutskever'in konuşabildiği diller arasında İbranice ve İngilizce'nin yanı sıra Rusça da yer alıyor. Sutskever, Kudüs'ten Toronto Üniversitesi'nde Bilgisayar Mühendisliği okumak için ayrılıyor.
Kanada'da okurken, Machine Learning Group ile yapay zekanın önde gelen isimleriyle çalışma fırsatını yakaladı. Yapay zekanın vaftiz babası olarak tanınan Geoffrey Hinton'ın ekibinde yer alan Sutskever, nöral ağlar üzerine çalıştı. Sutskever ve o dönemin yeni mezunlarından Alex Krizhevksy, Hinton'ın yönettiği DNNresearch'te çalışmaya başladı.
Sutskever, Krizhevsky ve Hinton, 2012 yılında ünlü ImageNet white paper'ını yayınladı. Pek çok yapay zeka profesyoneli söz konusu white paper'ın derin öğrenme devriminin başlamasında etkin olduğunu düşünmekte.
Google 2013 yılında DNNresearch'ü satın aldı. Satın almadan yaklaşık 3 ay önce Sutskever, Standford Üniversitesi'nde bir ay boyunca doktora sonrası araştırmacı olarak çalıştı. Satın alma sonrasında ise o dönemde dikkatleri üzerine çeken Google Brain ekibinde yer aldı.
Yaklaşık 3 yıl boyunca Google Brain'de çalışan Sutskever, Musk tarafından OpenAI'ın kurucu ekibinde yer alması için davet edildi. Musk verdiği bir röportajlarda Sutskever'den OpenAI'ın başarısının temel taşı olarak bahsetti. Musk'ın paylaştıklarına göre Ilya Sutskever, zeki olmanın ötesinde iyi kalpli bir insandı. Ancak Musk'ın ifadesine göre, Ilya Sutskever'i Google'ı bırakmaya ikna etmek zor oldu.
Sonunda daveti kabul eden Ilya Sutskever, 2015 yılında Sam Altman ile birlikte OpenAI'ı kurdu. Başlangıçta kâr amacı gütmeyen bir araştırma kurumu olarak konumlanan OpenAI, finansal getiri elde etme ihtiyacıyla kısıtlanmamış bir şekilde insanlığa fayda sağlayacak yapay zeka geliştirmeyi amaçlıyordu.
2016 yılına gelindiğinde OpenAI, Ilya Sutskever'in liderliğinde GPT'nin ilk versiyonlarını ve metine dayalı görsel üretim yapan modelleri geliştirmişti. Daha sonrasında bu modeller karşımıza ChatGPT ve DALL-E'yi çıkaracaktı.
Ilya Sutskever ise kendini işine adamıştı. Verdiği röportajlarda sosyal hayatı olmadığını vurguluyor, evden işe, işten eve gidip geldiği sade bir yaşamı olduğunu ifade ediyordu. Sutskever'in GPT-2, GPT-3 ve DALL-E üzerinde de büyük bir katkısı bulunmaktaydı.
Bu arada başlangıçta finansal getiri elde etme ihtiyacıyla kısıtlanmamış bir şekilde insanlığa fayda sağlayacak yapay zeka geliştirme amaçlansa da işler planlandığı gibi gitmedi. Kurumun ticari odaklar geliştirmesiyle Elon Musk, OpenAI'dan 2018 yılında ayrıldı. Musk ise günümüzde OpenAI'a rakip bir yapı ile karşımıza çıktı. Ayrıca Microsoft da 2019 yılında OpenAI'a 1 milyar dolar yatırım yaptı.
Hikayeye geri dönecek olursak, aslında Sutskever, ChatGPT'den böylesine bir başarı beklemiyordu. Hatta ChatGPT'yi ilk yayına aldıkları dönemde insanların ürünü etkileyici bulmayacağını ve "Neden bu işi yapıyorsunuz?" diye soracaklarını düşündüğünü de dile getirdi. Bildiğiniz üzere ChatGPT, kullanıma sunulduktan sonra sadece iki ay içinde aylık aktif 100 milyon kullanıcı barajını aşmıştı. Günümüzde ise ChatGPT'nin haftalık 100 milyon aktif kullanıcısı bulunuyor.
Sutskever, yapay genel zeka (AGI) kavramını sıkça dile getirdi. Ancak son zamanlarda Sutskever'in odak noktası yapay zekanın potansiyel tehlikeleri oldu. Sutskever, özellikle 10 yıl içinde insanlardan daha üstün bir yapay zeka ortaya çıkacağına inanıyor. Bu kavramı, yalnızca insanlarla eşleşebilen yapay genel zeka kavramından ayırıyor.
Sutskever, verdiği bir röportajda yapay zekanın istihdam, hastalık ve yoksullukla ilgili sorunları çözme gücüne sahip olacağını belirtti. Bununla beraber Sutskever, yapay zekanın sahte haberlerde ve siber saldırılarda artış yaratırken, otomatik yapay zeka silahları ve hatta sonsuza kadar süren istikrarlı diktatörlükler gibi yeni sorunlar yaratacağına da dikkat çekti.
Güçlenen yapay zeka modellerinin yol açacağı zararları dile getirmekten de çekinmedi:
Sutskever, Jan Leike ile beraber kaleme aldığı blog gönderisinde süper zeki bir yapay zekayı kontrol etmek ya da önlemek üzere bir çözümümüzün olmadığına dikkat çekiyordu:
Belki de tam olarak bu nedenle Temmuz ayında OpenAI, AGI'nin insan çıkarlarıyla uyumlu olmasını sağlamak üzere bir ekip kurdu.
Sutskever'in son günlerde yaptığı açıklamalar ise OpenAI'ın yönetim süreçleriyle ilişkili. OpenAI'ın yönetim kurulu, OpenAI baş bilim insanı Ilya Sutskever, bağımsız yöneticiler Quora CEO'su Adam D'Angelo, teknoloji girişimcisi Tasha McCauley ve Georgetown Center for Security and Emerging Technology'den Helen Toner'den oluşuyor.
Sam Altman'ın CEO'luk görevine son verilmesiyle ilgili paylaşılan blog yazısında şu ifadeler yer almaktaydı:
Ilya Sutskever, dün yaptığı paylaşımda ise yönetim kurulunun eylemlerine katıldığı için pişmanlığını dile getirdi. Sutskever, "Beraber inşa ettiğimiz her şeyi seviyorum ve şirketi tekrar birleştirmek için elimden geleni yaparım." dedi.
I deeply regret my participation in the board's actions. I never intended to harm OpenAI. I love everything we've built together and I will do everything I can to reunite the company.
— Ilya Sutskever (@ilyasut) November 20, 2023
Elon Musk'ın deyimiyle OpenAI'ın başarısının temel taşı Ilya Sutskever, aynı zamanda Sam Altman'ın OpenAI'a dönüş bileti olabilir.