Hem SpaceX hem de Boeing, klasik sakız damlası şeklindeki kapsül tasarımını modern dokunuşlarla benimsedi: şık ekranlar, otonom uçuş ve tam yeniden kullanılabilirlik.
Amerikan uzay araştırmalarının tarihi boyunca, seçilmiş birkaç uzay aracı, insanları Dünya’nın ötesine taşıma ayrıcalığına sahip oldu.
Gelecek hafta Boeing, NASA astronotları için Amerika Birleşik Devletleri’nde inşa edilen altıncı sınıf gemi olan Starliner kapsülünün uzun zamandır beklenen lansmanıyla bu elit gruba katılmaya hazırlanıyor.
İşte onların çığır açan zaferler ve bazı yıkıcı yenilgilerle dolu hikayeli geçmişlerinin bir özeti.
Merkür
Amerika’nın “uzaydaki adam” programı olarak bilinen Mercury Projesi, NASA’nın 1958’de kurulmasından birkaç gün sonra doğdu ve yetkililer, uzay kaşifleri için “astronot” terimini kullanmaya karar verdi.
5 Mayıs 1961’de Alan Shepard, tek kişilik, koni şeklindeki kapsülle 15 dakikalık yörünge altı uçuşu sırasında uzaya uçan ilk Amerikalı oldu; Sovyetler Birliği’nden Yuri Gagarin’in bu hedefe ulaşan ilk insan olmasından yaklaşık bir ay sonra. feat.
Bir başka ilk ise Şubat 1962’de Merkür astronotu John Glenn’in Dünya yörüngesine çıkan ilk Amerikalı olmasıyla gerçekleşti.
Hikayesi “Gizli Rakamlar” adlı kitapta ve filmde ölümsüzleştirilen siyahi matematikçi Katherine Johnson, programın başarısını garantilemek için yorulmadan sıfırdan çalışanlar arasındaydı.
Florida’nın Cape Canaveral kentinde 13 Ağustos 1965 tarihli bir resim, ABD’li astronotları, Komuta Pilotu L. Gordon Cooper ve Pilot Charles M. “Pete” Conrad’ı Gemini V misyonunun eğitim oturumu sırasında bir kapsülün içinde gösteriyor.
İkizler burcu
Mercury insanları uzaya çıkarmakla ilgilenirken, Gemini görev sürelerini uzatmaya ve uzay aracının yanaşması için hassas yörünge hızı eşleştirmede ustalaşmak ve güvenli uzay yürüyüşü prosedürleri gibi kritik manevralar geliştirmeye odaklandı.
Gemini uzay gemisi, iki kişilik bir mürettebat için tasarlanmış, büyütülmüş bir Merkür kapsülüne benziyordu. Önemli bir yenilik, günümüz standartlarına göre ilkel olan ancak uzaydaki randevuların karmaşıklığına yardımcı olma kapasitesine sahip olan yerleşik bilgisayarların piyasaya sürülmesiydi.
Apollon
Apollo, Başkan John F. Kennedy’nin 1960’ların sonundan önce Ay’a bir insan indirme mücadelesine NASA’nın verdiği yanıttı.
Hedefe ulaşmak üç temel teknoloji parçasını gerektiriyordu.
Bunlardan ilki dev Satürn V roketiydi. Eski Nazi Wernher von Braun’un yönetimi altında tasarlanan bu roket, elli yıl boyunca en güçlü roket olarak kaldı.
İkinci parça, içi büyük bir araba kadar geniş olan komuta modülü, üçüncü parça ise aya iniş aracıydı.
Apollo 11, 20 Temmuz 1969’da insanlığın ilk mürettebatlı inişini gerçekleştirirken, programa da trajedi damgasını vurdu. Apollo 1’in ön uçuş testi sırasında çıkan yangında üç mürettebatın da ölmesi, uzay araştırmalarının risklerini ve fedakarlıklarını ortaya koydu.
Eski Nazi Wernher von Braun tarafından tasarlanan Saturn V roketi, elli yıl boyunca en güçlü roket olarak kaldı.
Uzay mekiği
NASA’nın 1981’den 2011’e kadar uzanan uzay mekiği programı, roket fırlatma, kapsüle yeniden giriş ve planör benzeri pist inişlerini birleştirerek devrim niteliğinde bir yaklaşım benimsedi.
Bu dönem, Amerikalı kadınların ve azınlıkların ilk uzay uçuşları, Hubble Uzay Teleskobu’nun Discovery mekiğiyle fırlatılması ve 1990’ların sonlarında Uluslararası Uzay İstasyonu’nun inşası da dahil olmak üzere önemli dönüm noktalarına işaret ediyordu.
Bununla birlikte, aynı zamanda iki yıkıcı trajediyle de gölgelendi: fırlatmadan hemen sonra meydana gelen 1986 Challenger felaketi ve yeniden giriş sırasında meydana gelen 2003 Columbia felaketi.
Her iki olay da tüm mürettebatın kaybıyla, toplam 14 kişinin ölümüyle sonuçlandı.
Bu aksaklıklara rağmen, “Uzay Mekiği Hikayeleri” kitabının yazarı eski astronot Tom Jones, mekiğin zamanının çok ötesinde olduğunu ve “Amerika’nın uzaydaki varlığının ikonik bir sembolü” olduğunu savundu.
Mürettebat Ejderhası ve Starliner
Uzay mekiğinin kullanımdan kaldırılmasının ardından ABD, astronotlarını fırlatmak için kendi bünyesinde geliştirilmiş bir kapasiteden yoksun kaldı ve Rus Soyuz roketlerine güvenmek zorunda kaldı.
NASA’nın 1981’den 2011’e kadar uzanan Uzay Mekiği programı, roket fırlatma, kapsüle yeniden giriş ve planör benzeri pist inişlerini birleştirerek devrim niteliğinde bir yaklaşım benimsedi.
NASA, donanımın kendisine ait olduğu bir modelden milyarlarca dolarlık sözleşmelerle ticari sektörden hizmet almaya karar verdi.
Başlangıç aşamasında pervasız olduğu gerekçesiyle alaya alınan Elon Musk’un SpaceX’i, 2020’de ilk mürettebatını ISS’ye uçurmada çok beğenilen havacılık devi Boeing’i geride bıraktı.
O tarihten bu yana NASA ve özel müşterilere yönelik görevlerde Dragon araçlarıyla 49 kişiyi uçurdu.
Bu arada Boeing, havacılık bölümünü rahatsız eden daha geniş organizasyonel sorunları hatırlatan teknik sorunlarla boğuştu.
Her iki şirket de klasik sakız şeklindeki kapsül tasarımını modern dokunuşlarla benimsedi: şık ekranlar, otonom uçuş ve tam yeniden kullanılabilirlik.
© 2024 AFP
Alıntı: Boeing’in Starliner’ı seçkin ABD uzay gemileri kulübüne katıldı (2024, 4 Mayıs) 4 Mayıs 2024 tarihinde https://phys.org/news/2024-05-boeing-starliner-club-crewed-spaceships.html adresinden alındı
Bu belge telif haklarına tabidir. Özel çalışma veya araştırma amacıyla yapılan her türlü adil işlem dışında, yazılı izin alınmadan hiçbir kısmı çoğaltılamaz. İçerik yalnızca bilgilendirme amaçlı sağlanmıştır.
uzay-1