11 yaşındaki Ivie Adams’ın bir süredir yaşadığı ağrıları ailesi klasik büyüme ağrısı sandı ancak küçük kızın yaşadığı ağrılar aslında nadir görülen bir kanserden kaynaklanıyordu. Çocuklarda özellikle ergenlik öncesi büyüme ağrısı çok sık yaşanan bir durum fakat bazen olduğu çok ciddi hastalıkların bir belirtisi olarak da karşımıza çıkabilir.
Peki çocuklarda hangi ağrılar önemsenmeli?
Büyüme ağrısı neden yaşanır ve bu normal mi?
Hangi yaş gruplarında daha sık görülür?
En çok hangi bölgelerinde ağrı hissedilir?
Hangi hastalıklar büyüme ağrılarıyla karıştırılabilir? Hangi ağrıları dikkate almalıyız?
Bu soruların cevabını Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Dr. Funda Tekkeşin’yan almadan önce Ivie’nin hastalığını, teşhisi ve tedavi sürecinde yaşadıklarını dinleyelim.
BÜYÜME AĞRISI SANDILAR KANSER ÇIKTI
11 yaşındaki Ivie, ilk olarak geçen mayıs ayında bacağındaki ağrı hissetmeye başladı. Ailesi küçük kızın yaşadığı ağrıların büyüme ağrısından ya da basketbol, hentbol gibi oyunları oynamaktan kaynaklanan yorgunluk nedeniyle yaşadığını düşündü. Çünkü ergenlik öncesi çocuklarda böyle ağrılar yaşanması normaldi.
UYLUK KEMİĞİNDE 26 CM'LİK TÜMÖR TESPİT EDİLDİ
Ivie'nin annesi Zoe, Daily Mail’e kızının geceleri acı içinde uyanmaya başlamasıyla bu konuda daha fazla endişelenmeye başladığını, ertesi gün hastanede çekilen röntgen sonucunda uyluğunda kemik kanseri tespit edildiğini, erken tanı almasaydı neler olabileceğini düşünmenin bile korkutucu olduğunu söyledi.
Ivie’ye ağrı semptomları başladıktan iki ay sonra, yani temmuz ayının sonunda periferik sinir kılıfı tümörü teşhisi konuldu.
11 yaşındayken bacağında 26 cm boyutunda bir tümör olduğunu öğrenen Ivie, bu gerçeği öğrenince ölmekten korktu. Kanser olduğunu öğrendiği anı Daily Mail’e şu sözlerle anlattı: “İlk teşhis konduğunda pek bir şey düşünmediğim halde, tek bildiğim ölmek istemediğimdi."
Ağustos ayında kemoterapiye başladı ve güçlü tedavinin bir sonucu olarak saçlarını kaybetti. Doktorlar, ilaçlar tamamen etkili olmadığı için Ivie'nin femur kemiğini (kalça ekleminden başlayıp dize kadar uzanan en uzun kemik) yapay kalça ve dizle değiştirmeye karar verdi.
YÜRÜMEYİ TEKRAR ÖĞRENMEK ZORUNDA KALDI
Ivie, kasım ayında University College London Hastanesi'nde ameliyatını oldu. Ameliyat sonrası zorlu bir tedavinin ardından tekrar yürümeyi öğrenmek zorunda kaldı, çünkü bacağındaki kemik bir yapay implantla değiştirildi. Dizini bükebilmek için yoğun fizyoterapi aldı.
Doktorlar Ivie’nin artık kanserden tamamen kurtulduğu söyledi ancak iki yıl boyunca her ay kontrollere gitmesi gerekecek.
AİLESİ BU KONUDA FARKINDALIK YARATMAK İSTİYOR
Ivie’nin ailesi bazen belirgin belirti vermeyen bu nadir kanserler konusunda farkındalık yaratmak ve ailelerin bu tümörleri erken fark edilebilmesini istiyor. Ivie’nin annesi, kemik kanseri belirtilerini herkesin bilmesini, tıpkı onlar gibi böyle bir duruma maruz kalan ailelere yardım etmek istediklerini, Ivie’nin bir ilham kaynağı olmak ve onun gibi insanlara yardımcı olması için harika bir hikayesi olduğunu söyledi.
NADİR GÖRÜLEN BİR KANSER TÜRÜ
Yalnızca 100.000 kişiden birini etkilediği düşünülen nadir bir kanser olan periferik sinir kılıfı tümörü (MPNSTs), santral sinir sistemi dışındaki sinir kılıflarından köken alan bir grup nörojenik tümördür. Tipik olarak bacaklarda büyüyen bu kanser, herhangi bir yerde de ortaya çıkabilir.
AĞRI ÇOĞUNLUKLA GECELERİ YAŞANIYOR
Peki aileler çocukların yaşadığı hangi ağrılar önemsemeli? Büyüme ağrısı neden yaşanır ve bu normal mi? Hangi hastalıklar büyüme ağrılarıyla karıştırılabilir?
Dr. Funda Tekkeşin, büyüme ağrısı olarak tarif edilen durumun özellikle bacaklarda daha sık olarak görülen, bazen de kollarda olan, çoğunlukla geceleri ortaya çıkan, tekrarlayan, fizyolojik gelişme ve büyüme ile ilişkili olduğu düşünülen ağrılar olduğunu söyledi ve neden yaşandığına dair teorileri bizimle paylaştı:
“Büyüme ağrılarının neden yaşandığı ile ilgili çeşitli teoriler vardır. En sık olarak kas, kemik ve kasların kemiğe bağlandıkları tendonların farklı hızlarda büyümeleri nedeni ile ortaya çıkan ağrılar olduğu düşünülür. Kemiklerin uzunlamasına ve enlemesine büyürken kemiğin etrafını saran zarın irritasyonu olarak da ortaya çıkabilir.”
EN ÇOK 2-12 YAŞLARI ARASINDA GÖRÜLÜYOR
Tekkeşin, büyüme ağrılarının en sık olarak hızlı büyümenin görüldüğü 2-12 yaş arasındaki çocuklarda görüldüğünü, kızlarda ve erkeklerde eşit oranda görüldüğünü belirtti.
Büyüme ağrısının en sık olarak bacaklarda, her iki bacakta, özellikle uyluk önlerinde, dizlerin arkasında, baldırlarda, nadiren kollarda, iki taraflı görülebileceğini söyleyen Tekkeşin, bu ağrının akşama doğru, çoğunlukla geceleri ortaya çıkan, bazen basit bir masajla veya ağrı kesici ile gerileyen ağrılar olduğunu sözlerine ekledi.
BÜYÜME AĞRISI LÖSEMİ GİBİ ONKOLOJİK DURUMLARLA KARIŞTIRILABİLİYOR
Birçok travma sonrası ağrının, romatizmal ve metabolik hastalıkların, vitamin ve mineral eksikliklerinin, lösemi gibi onkolojik durumların büyüme ağrıları ile karışabileceğine dikkat çeken Dr. Funda Tekkeşin, ailelerin hangi ağrıları dikkate alması ve mutlaka doktora gitmesi geretiği konusunda şunları söyledi:
“Çocuklarda özellikle dinlenmekle geçmeyen, travma sonrası süregelen bir ağrı mevcutsa; eklemde, kolda veya bacakta lokal olarak ağrı, şişlik, kızarıklık ve hassasiyet ortaya çıkmışsa; eklem hareketlerinde kısıtlılık mevcutsa, ağrıların tek taraflı olması veya günlük aktiviteleri engelleyecek düzeyde olması durumunda, beraberinde ateş, halsizlik, solukluk, gece terlemesi, kilo kaybı gibi sistemik semptomlar eşlik ediyorsa zaman kaybetmeden bir uzman doktora ulaşmak önemlidir.”