Fransa'nın denizaşırı toprağı Yeni Kaledonya'da oy kullanma sistemini değiştirmeye yönelik yasa tasarısına karşı düzenlenen protestolar kısa sürede şiddet eylemlerine dönüştü.
Son bir haftada gerilimin zirveye tırmandığı ada ülkesinde marketler yağmalandı, araçlar, ev ve iş yerleri kundaklandı. Uluslararası ajansların geçtiği bilgilere göre isyanlarda hayatını kaybedenlerin sayısı 6'ya yükseldi.
Fransız hükümeti bölgeye yüzlerce asker gönderdi, OHAL ilan edildi ancak durum kontrol altına alınamadı. Avustralya ve Yeni Zelanda, Yeni Kaledonya'ya uçak göndererek vatandaşlarını tahliye etmeye başladı.
VE MACRON SAHAYA İNDİ: BAŞKA SEÇENEK YOK
Son günlerde eleştirilerin hedefinde olan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, sonunda harekete geçti ve tartışmalı seçim reformunun tetiklediği ölümcül isyanları sona erdirmek için Pasifik adasına gitti.
Macron burada yaptığı açıklamada bölgeye gönderilen 3.000 personelden oluşan ek güvenliğin gerekirse Paris Olimpiyatları sırasında bile adada kalacağını söyledi.
Acil durumun genişletilmesi gerektiğini söyleyen Fransız lider, "Önümüzdeki günlerde, gerektiğinde büyük çaplı yeni operasyonlar yapılacak ve düzen bütünüyle yeniden kurulacak, çünkü başka seçenek yok" dedi.
ÖNCEDEN BELİRLENMİŞ BİR PLAN YOK
Kundakçıların harap ettiği bölgelerin üzerinde helikopterle incelemelerde bulunan Macron, bir muhabirin 12 saatlik ziyaretin yeterli olup olmadığı sorusuna “Göreceğiz. Benim bir sınırım yok." diye cevap verdi.
Macron daha sonra protestolardan en fazla etkilenen banliyölerin belediye başkanları, Fransız yanlısı ve bağımsızlık yanlısı liderlerle birlikte Yüksek Komisyon'daki toplantıya katıldı.
Macron açıklamasında "Buradaki amacım, bakanlar ve tüm hükümetle birlikte halkın yanında yer almak" ifadelerini kullanırken, yardımcıları, Fransa cumhurbaşkanının önceden tasarlanmış bir planı olmadığını ve ayaklanmaların ardından yeniden yapılanma için tüm taraflarla görüşmek üzere bölgeye geldiğini vurguladı.
NE OLMUŞTU?
Yeni Kaledonya'nın oy kullanma sistemini değiştirmeye yönelik yasa tasarısının 13 Mayıs'ta Fransa Ulusal Meclisi'nde görüşüldüğü sırada protestolar patlak vermiş, kısa süre sonra şiddet olayları yaşanmıştı. Başkent Noumea başta olmak üzere birçok noktada marketler yağmalanırken, evler, iş yerleri ve araçlar ateşe verilmişti. Şiddet olaylarının ardından Paris yönetimi adaya ek güvenlik gücü göndermişti.
Oy verme sisteminin değiştirilmesine yönelik yasa tasarısı 153'e karşı 351'e oyla kabul edilirken, buna göre 10 yıldır Yeni Kaledonya'da yaşayan Fransız vatandaşları eyalet seçimlerinde oy kullanabilecek. Fransız hükümeti, mevcut düzenleme nedeniyle her 5 kişiden birinin oy kullanmamasını "saçma" olarak nitelendirirken, halk seçmen listelerinin genişletilmesinin Fransa yanlısı politikacılara fayda sağlamasından ve yerli Kanak halkının etkisini azaltmasından endişe ediyor.
Fransa, 1998'de imzalanan Noumea Anlaşması çerçevesinde yaklaşık 300 bin nüfuslu Pasifik adasına kademeli olarak daha fazla siyasi yetki vermeyi kabul etmişti. Anlaşmanın ardından Yeni Kaledonya'nın bağımsızlığı için 3 referandum düzenlenmiş ve hepsinden "hayır" oyu çıkmıştı.