Uluslararası Adalet Divanı (UAD), İsrail’in Refah’ta başlattığı saldırıların Gazzelilerin haklarını zarara uğrattığı gerekçesiyle Güney Afrika Cumhuriyeti’nin talep ettiği ihtiyatı tedbirlere ilişkin kararını açıkladı. Lahey’deki mahkemenin Lübnanlı başkanı Yargıç Nawaf Salam, “İsrail’in Refah’taki askeri operasyonu derhal durdurması yönünde karar verildiğini” duyurdu.
Öte yandan mart ayında İsrail’in Refah operasyonunun Gazze’de ölümlere neden olacağını belirterek UAD’den tedbir kararı isteyen Güney Afrika’nın bu talebi, “tedbir kararı için gerekli ölçüde gelişme olmadığı” gerekçesiyle reddedilmişti.
İŞTE O ÜÇ KARAR
Yargıç Salam, mahkemenin “İsrail’in Refah’taki sivilleri tahliye etme çabasının yeterli olduğuna ikna olmadığını” belirterek Güney Afrika’nın talepleriyle örtüşen 3 ihtiyatı tedbir kararını açıkladı:
- İsrail, Refah’taki tüm askeri operasyonlarını derhal durdurmalıdır.
- İnsani yardımın Gazze’ye girişi için Refah sınır kapısı açılmalıdır. Ayrıca soruşturmacılar, sivil toplum kuruluşları ve basının Gazze Şeridi’ne girişine izin verilmelidir.
- İsrail, aldığı tedbirlere ilişkin raporu bir ay içerisinde mahkemeye sunmalıdır.
Tüm önlemler 13’e karşı 2 oyla kabul edildi. Uganda’nın Uluslararası Adalet Divanı temsilcisi Julia Sebutinde ve İsrail’in mahkemedeki temsilcisi Aharon Barak, aleyhte oy kullandı.
GÜNEY AFRİKA NE TALEP ETMİŞTİ
İsrail’in Gazze’nin güneyindeki Refah’a 7 Mayıs’ta başlayan askeri saldırısının ardından Güney Afrika, 10 Mayıs’ta Divan’a üçüncü kez ek tedbir kararına hükmetmesi için başvurdu. Başvuruda, “Filistin halkının sahip olduğu hakların telafisi mümkün olmayan zararlara uğramasını önlemek” için Refah operasyonun derhal durdurulması ve bölgeye insani yardım geçişine izin verilmesi yönünde tedbir kararı istendi.
İSRAİL’İN SAVUNMASI
İsrail’in temsilcisi Uluslararası Hukuktan Sorumlu Başsavcı Yardımcısı Gilad Noam yaptığı savunmada, Refah operasyonunda Filistinli sivillerin değil, burayı “kale” olarak kullanan Hamas’ın hedef alındığını öne sürdü.
GUTERRES’TEN KARARA DESTEK
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de Uluslararası Adalet Divanı kararlarının “bağlayıcı” olduğunu vurguladı. Guterres, geçtiğimiz haftalarda yaptığı yazılı açıklamada İsrail ve Hamas’a anlaşma sağlanması için çağrıda bulunduğunu anımsatmış, “Bu kaçırılmaması gereken bir fırsat ve Refah’a kara saldırısı kabul edilemez. Refah’a kara saldırısının korkunç insani sonuçları olur ve bölgeyi istikrarsızlaştırır” açıklamalarında bulunmuştu.
YAPTIRIMLAR GELEBİLİR
İsrail’in bağlayıcı olsa da karara uymama ihtimali var. Haaretz Gazetesi, bu konuda dün şu yorumda bulundu: “İsrail, Adalet Divanı’nın Refah’taki askeri operasyonunu durdurma kararına uymazsa, muhtemelen uluslararası yaptırımlarla karşı karşıya kalacaktır. ABD’nin böyle bir durumda İsrail’i desteklemesi beklenirken, Batılı hükümetlerin çoğunun mahkemenin kararının arkasında durması muhtemeldir.”
İSRAİL’E BİR HAFTADA ÜÇ DARBE
- Pazartesi günü Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcısı Karim Khan, Hamas’ın üç lideri ile birlikte İsrail Başbakanı Netanyahu ve Savunma Bakanı Gallant hakkında da tutuklama istemişti.
- Hafta arası İspanya, Norveç ve İrlanda, Filistin’i devlet olarak tanıma kararı almıştı.
- Dün ise Uluslararası Adalet Divanı, İsrail’den Refah’ta ateşkes istedi.