B­a­l­ı­k­l­a­r­ ­Ç­i­n­ ­u­z­a­y­ ­i­s­t­a­s­y­o­n­u­n­d­a­ ­a­ğ­ı­r­l­ı­k­s­ı­z­l­ı­ğ­a­ ­u­y­u­m­ ­s­a­ğ­l­ı­y­o­r­

Dört zebra balığı, Çin’in Tiangong uzay istasyonunda yaklaşık bir ay uzayda kaldıktan sonra hayatta ve iyi durumda. Mikro yerçekiminde omurgalıların gelişimini test eden bir deneyin parçası olarak, balıklar istasyondaki küçük bir habitatta yaşıyor ve yüzüyor.

Zebra balığı şu ana kadar hayatta kalsa da bazı yönelim bozukluğu belirtileri gösteriyor. Tiangong gemisindeki taykonotlar (Ye Guangfu, Li Cong ve Li Guangsu) baş aşağı, geriye doğru ve dairesel hareketlerle yüzdüklerini bildirdiler; bu da mikro yerçekiminin uzaysal farkındalıkları üzerinde bir etkiye sahip olduğunu öne sürdü.

Zebra balığı, 25 Nisan 2024’te onları ve bir miktar boynuz otu grubunu yörüngeye taşıyan Shenzhou-18 ile fırlatıldı. Projenin amacı, hem mikro yerçekiminin hem de mikro yerçekiminin etkilerini inceleyerek kendi kendini idame ettirebilen bir ekosistem oluşturmaktır. radyasyonun bu türlerin gelişimi ve büyümesi üzerinde etkisi vardır.

Bir test konusu olarak zebra balığının birçok avantajı vardır. Kısa üreme ve gelişme döngüleri ve şeffaf yumurtaları, bilim adamlarının büyümelerini hızlı ve etkili bir şekilde incelemelerine olanak tanıyor ve genetik yapıları insanlarla benzerlikler paylaşıyor ve potansiyel olarak insan sağlığıyla ilgili bilgiler sunuyor.

Zebra balığı genomu tamamen dizilenmiştir ve bu nedenlerden dolayı zebra balığı, Dünya üzerindeki bilimsel deneylerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu iyi çalışılmış canlıların bu kadar ekstrem bir ortamda nasıl davrandığını görmek, omurgalıların mikro yerçekimine maruz kaldıklarında türler arasındaki yaşamı ve gelişimi hakkında bize anlatacak çok şey olabilir.

Tiangong gemisindeki taykonotlar düzenli aralıklarla besleme ve su örneklemesi yapıyor ve kameralar, sahadaki bilim adamlarının akvaryumu izlemesine olanak tanıyor.

Bu balıkların uzaya ilk gidişi değil. 2012’den başlayarak, bir Japon araştırma projesi medaka ve zebra balığını benzer bir su ortamında çalışmak üzere Uluslararası Uzay İstasyonuna getirdi. Bu çalışmaların sonuçları, balıkların kemik yoğunluğunda sadece on gün içinde bir azalma olduğunu ortaya çıkardı. İnsan astronotlar, bu kadar hızlı zaman ölçeklerinde olmasa da, yörüngede benzer etkiler yaşarlar ve sıkı egzersiz rutinleri yoluyla bir şekilde hafifletilebilirler.

Uzaydaki ilk balıklar arasında 1973’te Skylab 3’teki mummichog (ve yine 1975’te Apollo-Soyuz’daki) ve 1976’daki Sovyet uzay istasyonu Salyut 5’teki zebra balığı yer alıyor. Çeşitli balıklar da 1990’larda uzay mekikleriyle yörüngeye ulaştı.

Uzaydaki hayvan yaşamının sağlığı ve sürdürülebilirliği, insanların uzay uçuşu çalışmaları için önemli bir araştırma alanıdır. Eğer insanlar, Mars’a ulaşmak için gerekenler gibi uzun vadeli uzay görevlerinde seyahat edeceklerse, uzay yolculuğunun biyolojik sonuçlarını anlamak hayati önem taşıyor. Bu zebra balığı, bu acil araştırma alanında yürütülen uzun bir deney dizisinin en sonuncusudur.