2022 ocak ve geçtiğimiz aralık ayında TBMM Dijital Mecralar Komisyonunda “güvenlik” ile alakalı soruları cevaplandıran Tiktok yetkilileri, bu konudaki endişeleri minimuma indirmek için düğmeye bastı.
Birkaç yıl önce devreye sokulan ama çoğumuzun bilmediği “aile eşleşmesi” özelliğini tanıtmak için bir basın toplantısı düzenledi. Bu özellikle kendi TikTok hesabınızı çocuğunuzunkine bağlayabilecek, ne izlediğini ve kiminle yazıştığını denetleyebilecek, ekran süresini sınırlayabileceksiniz.
Peki nasıl? Toplantıda bir kritik soru da ben sordum: “TikTok kapatılacak mı?”
LAF VAR İCRAAT YOK, VERDİKLERİ SÖZLERİ TUTSUNLAR
Laz Kızı, donsuz Kelly, yatak odalarından canlı yayın açan çift, hamile Mükremin, pelüş ayı isteyen dayı, kızını döven/satan anne, evde mangal yapan aile... Kimine göre bu içerikler sadece eğlence amaçlı kimine göre de “geleneksel aile yapısının altına yerleştirilmiş bir dinamit.” TikTok, canlı yayınlar ve bu yayınlardan elde edilen gelirler sebebiyle de tartışmalı bir platform. Dolayısıyla sondan başlayayım: “TikTok yasaklanacak mı?”
ULUSAL GÜVENLİK MESELESİ
TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman daha önce benzer soruya, “TikTok ulusal güvenlik meselesi haline gelmiş durumda. Buradaki paylaşımlar ne geleneklerimize, toplumsal değerlerimize ne de evrensel ahlaka uygun. Ciddi tepki var” yanıtını vermişti. ‘Bu, yasaklanabileceği anlamına mı geliyor?’ sorusu ile aradım. Diyor ki: “Elbette söz ve fikir hürriyetini savunuyoruz. Sansüre, yasaklamalara karşıyız. Fakat son tahlilde kamu düzeni de sağlanmalı. Hepimizin çocukları var. Çocuklarımızın ve ailenin korunması, gençlerin sağlıklı bir ruh haliyle büyümesi şart. TikTok başta, dijital mecralar mahremiyetin tamamen ortadan kalktığı bir platforma dönmüş durumda. Ki buradaki ırkçılık, kadına şiddet, çocuk istismarı, ötekileştirme, nefret suçları da cabası. Peki, onlar ne yapıyor? Sadece konuşuyor. Almanya, Fransa gibi Batı Avrupa ülkelerinde tedbir alıyor, normlara uyuyorlar. Oralarda başka algoritmalar kullanılıyor. Peki Türkiye için böyle bir şey var mı? Yok. Laf var, icraat yok! Bu çifte standart değil mi? Gereğini bir an önce yapsınlar.”
TÜM SEÇENEKLER MASADA
Peki nedir o gereği? TikTok’un toplumun hassasiyetleri göz önüne alınarak, ‘zararlı’, ‘müstehcen’ ve benzeri içerikleri anında kaldırması gerektiğine vurgu yapan Yayman, şöyle devam ediyor: “Elbette içerik kaldırıyorlar ancak yeterli değil. Yanı sıra bu içerikleri paylaşanların hesapları askıya alınmalı, bu engelleme de duyurulmalı ki başkaları benzer içerikler üretmesin. Ne zaman masaya otursak bunları konuşuyoruz, sözler alıyoruz, gelin görün ki sözlerini tutmuyorlar. Çünkü işlerine gelmiyor. Bu durum hiç iyi bir yere gitmiyor. Bant daraltma olabilir, ekonomik yaptırımlar olabilir, tamamen yasaklanması olabilir, hepsi masada.”
BU DURUM BİZE DE ZARAR VERİYOR HASSASİYETLERİ DİKKATE ALIYORUZ
Gelelim TikTok cephesine. TikTok Orta Doğu, Afrika, Türkiye Bölgesi Kamu Politikalarından Sorumlu Yöneticisi Emir Gelen, en son aralık ayında TBMM Dijital Mecralar Komisyonunun huzuruna çıktığını belirterek, “Oradan gelen her daveti çok önemsiyoruz. Çünkü yasa yapıcıların, halktan alınan geri bildirimlerle hazırladıkları sorular var ve biz o soruları tüm açıklığı ile cevaplamaya, doğru bilinen yanlışları düzeltmeye çalışıyoruz. Yeni bir davetin gelmesi durumunda ise sorumluluk bilincimizle bir kez daha komisyonun huzuruna çıkmaktan memnuniyet duyarım” diyor.
16 MİLYON İÇERİK TEMİZLENDİ
Peki “zararlı” içerikler kaldırılıyor mu? Yoksa lafta mı? “Evet, kaldırılıyor” yanıtını veriyor ve ekliyor: “Yapay zekâ uygulamalarımız ve moderasyon ekiplerimiz, topluluk kurallarını ihlal eden içeriklerin yüzde 98,9’unu daha şikâyet gelmeden yayından kaldırıyor. (TBMM’ye sunulan rakamlara göre 2023’ün ilk 9 ayında 16 milyona yakın içerik kaldırılmış.) Bunun dışında topluluk kurallarını ihlal etmeyen ancak yine de ‘müstehcen’ bulunan bazı içerikler için de ‘Bizi bağlamaz’ gibi bir tavırda değiliz. Günün sonunda bu işin bir itibar boyutu var. Bu durum bize de zarar veriyor. Elbette tüm hassasiyetleri dikkate alıyoruz ve gerekirse ona göre aksiyon da alıyoruz. Ayrıca Tiktok, ‘ahlaksızlık’, ‘müstehcenlik’ gibi konularla gündeme gelse de aynı zamanda Cannes Festivali, Türkiye Basketbol Ligi ve İstanbul Bienali’nin de eğlence sponsoru. Bu ve benzeri projelerimiz sayesinde binlerce gence ulaştık, hayallerini gerçekleştirdik. Bunları da konuşmak lazım.” TikTok’un “güvenlik” politikaları ülkeden ülkeye değişiyor mu sorusuna ise yanıtı şu: “Bir çocuğu herhangi bir ülke, bölge ya da din, dil, ırka göre sınıflandırmamız gibi bir durum söz konusu dahi olamaz. Dolayısıyla çocuklar ve gençlerin güvenliği konusunda tüm ülkelerde politikalarımız aynı.”
AİLE EŞLEŞMESİ NEDİR
Çocuğunuzun TikTok’ta;
1-Ne kadar zaman geçirebileceğine,
2-İçerik- kullanıcı- etiket veya ses araması yapıp yapamayacağına,
3-Hesabının gizli mi açık mı olacağına,
4-Hesabının başkalarına önerilip önerilemeyeceğine,
5-Videolarına kimlerin yorum yapabileceğine,
6-Beğendiği videoları kimlerin görüntüleyebileceğine karar verebiliyor,
7-“Uygunsuz” içerik görünümünü sınırlayabiliyor, kimlerin mesaj gönderebileceğini kısıtlayabiliyor veya mesajlaşmayı tamamen kapatabiliyorsunuz.
NASIL YAPILIR
-TikTok uygulamasını kendi cihazınıza kurun,
- Önce “Ben”, sonra “...” dokunun,
- “Ayarlar ve Gizlilik Menüsü” altında “Aile Eşlemesi” modunu göreceksiniz,
- Ebeveyn mi ergen mi olduğunuzu seçin ve verilen talimatları takip edin.