Kısa çalışma ödeneğinde düzenlemeye gidildi ve düzenleme, salı günkü Resmi Gazete’de yayımlandı. Bu, kısa çalışma ile ilgili bu sene içinde yapılan ikinci düzenleme. 2024’ün Şubat ayında da İşsizlik Kanunu’nda yapılan düzenleme ile kısa çalışma ödeneğinin şartlarında değişiklik yapılmıştı. Kısa çalışma ödeneğinde yapılan yeni düzenlemenin neler getireceğine değinmeden önce kısa bir bilgi vereyim.
Kısa çalışma ödeneği başladığından bu yana geçen 19 yılda toplam 4.3 milyondan fazla kişiye 38.1 milyar TL kısa çalışma ödemesi yapıldı. Kısa çalışma ödeneği özellikle Covid salgını döneminde, ardından da 2023’te yaşanan Kahramanmaraş depremlerinde işverenlere ve çalışanlara can simidi oldu. Depremde 100 binden fazla çalışana kısa çalışma ödeneği ödendi. 2024’ün 5 ayında da 826 kişi kısa çalışma ödeneğinden yararlandı.
KRİZDE YÖNETİM KURULU KARARI GEREKİYOR
Gelelim, yeni düzenleme ile kısa çalışma ödeneğinde nelerin değiştiğine. Madde madde anlatayım.
* İşverenler; genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın, doğal afetler, seferberlik durumlarında kısa çalışma ödeneği için başvurabilecek.
* Kısa çalışma dönemi, kısa çalışma başlama tarihi dahil 3 ayı geçemeyecek.
* İşverenin kısa çalışmadan yararlanabilmesi için iş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az 3’te bir oranında azaltılması veya iş yerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması gerekiyor.
* Genel ekonomik kriz, sektörel ve bölgesel kriz durumlarında kısa çalışma ödeneğine başvurulması için yönetim kurulu kararı gerekiyor. Yönetim kurulu kararı olmaması halinde işverenin yapacağı başvuru reddedilecek. Doğal afetlerde ise yönetim kurulu kararı gerekmeyecek.
120 GÜN PRİM ÖDEME ŞARTI
* Doğal afet durumunda işyeri, afetten doğrudan etkilenmeyip; nakit darlığı, ödeme güçlüğü veya pazar daralması gibi nedenlerden dolaylı etkilenmesi halinde kısa çalışma ödeneğine başvuramayacak.
* İşveren kısa çalışma ödeneğine başvurup, kabul görmesi halinde çalışanların kısa çalışma ödeneği alabilmesi için kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 120 gün sigortalı çalışması ve son 3 yılda en az 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olması gerekiyor. Bu koşulları yerine getiren çalışanlara kısa çalışma ödeneği ödenebiliyor.
ASGARİ ÜCRETLİYE GÜNLÜK 334 LİRA
* Kısa çalışma ödeneği altında çalışana ödenecek tutar günlük ortalama brüt ücretin yüzde 60’ı kadar olacak. Bugün asgari ücretli bir çalışan için bu tutar günlük 400 lira demek. Tabi bu hesap, sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak yapılıyor.
* Buna göre, asgari ücretli bir çalışan için ödenecek kısa çalışma ödeneği tutarı günlük 334 lira oluyor. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği tutarı, uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150’sini geçemeyecek ki, buna göre çalışanın alacağı kısa çalışma ödeneği 30 bin lirayı geçemeyecek.
* Kısa çalışma ödeneğinin süresi 3 ayı aşmamak üzere kısa çalışma süresi kadar olacak ve kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde, çalışılmayan süreler için aylık olarak hesaplanacak.
* Kısa çalışma süresi içinde çalışanın sigorta primi İşsizlik Sigortası Fonu tarafından SGK’ya aktarılacak.
* Kısa çalışma süresi 1 Mart 2024 tarihinden sonra başlayacak sigortalılar için kısa çalışma ödeneği olarak ödenen süreler, üç yıl içerisindeki hizmet akdi fesihlerine istinaden yapılacak işsizlik ödeneği ödemelerine ilişkin hak sahipliği sürelerinden düşülecek.