Baba dendiğinde kuşkusuz pek çoklarının aklına “otorite” ve “sorumluluk” gelir. Ancak Marketing Türkiye adına PRAGMA’nın gerçekleştirdiği “Modern Babalar” araştırmasına göre genç kuşak bu ezberi bozmak üzere. Zira baba dendiğinde akıllarına gelen ilk kelime “şefkat” oluyor. Peki, babalar en çok hangi özellikleri benimsiyor? Çocuklarıyla nasıl ilişkiler kuruyorlar? Türkiye şartlarında tekrar baba olmayı düşünüyorlar mı? İşte yanıtlar…
Yeniden baba olmaya hazırlar!
Araştırmaya katılan kitlenin yüzde 52’si tek, yüzde 48’i 2, yüzde 16’sı ise 3 çocuk babası. Çocukların ortalama yaşı ise 9 olarak kaydediliyor. Babaların yüzde 63’ü günümüz şartlarında bir daha baba olmayı düşünürken, yüzde 37’si yeniden baba olma fikrine sıcak bakmıyor.
“Şefkatli” babalar geliyor
Ebeveyn olmak demek kuşkusuz sorumluluk demek. “Baba” denilince akıllarına ilk gelen kelime de “sorumluluk” (yüzde 17) oluyor. “Sorumluluk” cevabını veren babaların çoğunluğu 45-54 yaş aralığında olan babalardan oluşuyor. Genç kuşakta ise baba kelimesinin en çok “şefkat” çağrışımı yaptığı dikkat çekiyor. Yaş skalası ilerledikçe “koruma” ifadesinin daha fazla ön plana çıktığı görülüyor.
Babaların portresi: Eğlenceli ve uyumlu
Babalar kendilerini en çok “eğlenceli”, “uyumlu” ve “sorumluluk sahibi” olarak tanımlıyor. Bununla birlikte, “empati” ve “özgürlükçü olma” gibi daha duygusal ve bireysel değerlere önem veriyorlar. “Geleneksel” ve “otoriter” özellikler ise daha az ön plana çıkıyor. Mükemmeliyetçilik ise en az benimsenen özellik. Babalara “baba olmak” ile ilgili ne hissettikleri sorulduğunda ağırlıklı olarak “mutluluk” yanıtı geliyor. Babaların yüzde 77’si mutluluk/ sevinç cevabını verirken, yüzde 11’i ise baba olmanın gurur verici bir his yarattığını ifade ediyor. Babalığın hissettirdiği duygular arasında özgüvenin yüzde 1 ile liste sonunda yer alması dikkat çekici.
En büyük mücadele alanı “ekonomi”
Babalar günümüz şartlarında çocuk yetiştirmeyi “çok zor” buluyor. Bunun en büyük sebebi olarak da ekonomiyi gösteriyorlar. Öyle ki ekonomik şartlardan dolayı çocuk yetiştirmeyi çok zor bulan babaların oranı yüzde 68’i buluyor. Babaların yüzde 9’u ise çocukların “yaramaz/şımarık” olmasından dolayı yetiştirmenin zor olduğundan yakınıyor. Sosyal medyanın çocuk yetiştirmeyi zorlaştırdığını ifade eden babaların sayısı da hiç az değil (yüzde 7).
Seyahatler birlikte güzel
Araştırmaya katılan babaların çoğunluğu, çocuklarının bakımlarıyla ilgilendiğini dile getiriyor. Öyle ki babaların yüzde 80’i çocuklarıyla ortak bir hobisi olduğunu söylüyor. En sık görülen ortak hobi ise yüzde 43 ile seyahat etmek oluyor. Birden fazla çocuğu olan babaların ortak hobisi ise sinemaya gitmek olarak kaydediliyor. Ayrıca geleneksel babaların çocuklarıyla daha az ortak hobileri bulunduğunu da ortaya koyuyor veriler. Araştırmaya katılan babaların neredeyse hepsi (yüzde 97) çocuklarıyla birlikte vakit geçirmekten keyif alıyor. Pikniğe gitmek (yüzde 71), evde vakit geçirmek (yüzde 71) ve yemeğe gitmek (yüzde 68), babaların aileleriyle birlikte yapmaktan en fazla keyif aldıkları aktiviteler olarak kayıtlara geçiyor. Yemeğe gitmekten en fazla keyif alanlar Baby Boomers kuşağı babalar oluyor.
Evde kurulan sofraların tadı başka
Babalara Babalar Günü’nde aileleri veya sevdikleriyle yapmayı tercih ettikleri aktiviteler sorulduğunda en fazla verilen cevap “evde keyifli bir akşam yemeği” oluyor (yüzde 73). Akabinde ise yüzde 45 ile doğa yürüyüşü veya piknik cevabı geliyor. Evde keyifli bir akşam yemeği diyen kitlenin çoğunluğu mükemmeliyetçi babalardan oluşuyor (yüzde 91).
Yemekler babalardan
Her ne kadar aksi yönde bir kanı olsa da babalar ev işlerinde sorumluluk aldıklarını dile getiriyor (yüzde 63). En büyük rolü ise ev alışverişinde (yüzde 45) üstleniyorlar. Ancak çocukların sorumluluğunu paylaşan babaların oranı yüzde 20’lerde kalıyor. Yemek yapmak (yüzde 13), temizlik (yüzde 12) ve ütü (yüzde 10) konusunda da şimdilik yolun başındalar diyebiliriz.
Para ya gıdaya ya teknolojiye gidiyor
Babaların bütçe düzenleme davranışları, temel ihtiyaçlara ve uzun vadeli kullanıma yönelik harcamalara öncelik verdiklerini gösteriyor. Gıda ve elektronik harcamalarının yüksek olması, babaların sağlık ve teknolojiye olan ilgisini yansıtırken, eğlence ve giyim harcamalarının nispeten daha düşük olması, bu alanlara daha az kaynak ayrıldığını ortaya koyuyor.
Söz konusu bütçe dağılımı, babaların pratik ve temel gereksinimlere odaklandığını, lüks ve eğlence harcamalarına ise daha sınırlı kaynak ayırdığını gösteriyor.
Araştırmanın Metodolojisi:
Marketing Türkiye adına PRAGMA’nın gerçekleştirdiği “Modern Babalar” araştırması, 08-11 Mayıs 2024 tarihleri arasında online olarak gerçekleştirildi. Örneklem oluşturma için PRAGMA Panel’in katılımcılarından yararlanıldı. Araştırmada, Türkiye temsili NUTS 1 bölgesine dahil 12 ilde, 25-64 yaş aralığında toplamda 1000 babaya ulaşıldı. Araştırma katılımcıları arasında doğum yılı 1964 öncesi olan (Baby Boomers) babaların oranı yüzde 4, 1965-1976 olan (X kuşağı) babaların oranı yüzde 24, 1977-1995 olanların (Y kuşağı) oranı yüzde 58, 1996 ve sonrası olanların (Z kuşağı) oranı ise yüzde 14 olarak kaydediliyor