E­l­e­ş­t­i­r­m­e­n­i­n­ ­T­a­k­d­i­r­i­:­ ­D­o­n­a­l­d­ ­S­u­t­h­e­r­l­a­n­d­,­ ­B­i­n­ ­K­a­v­i­s­l­i­ ­K­a­ş­ı­n­ ­A­d­a­m­ı­

Bir Hollywood yıldızı olmak büyük bir gişe başarısına ya da birkaç Oscar adaylığına (ve tercihen en az bir galibiyete) sahip olmaktan ibaretse, büyük Donald Sutherland bunların hiçbirine asla sahip olmadı. Peki neden geçen perşembe günü 88 yaşında ölmesinden bu yana, modern ekranları süsleyen gerçek efsanelerden biri olarak dünya çapında kutlandı?

Nedeni basit: İnanılmaz derecede üretken ve çok yönlü kariyeri 1964’te İtalyan korku filmiyle başlayan Kanada doğumlu Sutherland, Yaşayan Ölülerin Kalesibir rolün içinde kaybolup yine de aynı zamanda bir şekilde Donald Sutherland olarak kalabileceği son derece nadir bir niteliğe sahipti – buna bir tür simya diyebilirsiniz.

Kötü niyetli bir Nazi casusunu oynayıp oynamadığı (İğne Gözü), ayyaş bir GI doktoru (PÜRE), varoluşsal olarak aşk hastası bir dedektif (Klüt), klasik bir 19. yüzyıl romanının yardımsever İngiliz patriği (Gurur ve Önyargı) ya da şiddetli bir gençlik distopyasının karizmatik kötü hükümdarı (Açlık Oyunları dizisi), oyuncu kaçınılmaz olarak her zaman kendisiydi.

Sutherland’i bir filmde izlemek, kırmızı yağmurluklu birinin, hepsi siyah giyen bir kalabalığa karışmak için elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışmasını izlemeye benziyor: dışarıda ne kadar yağmur yağarsa yağsın, o kişi her zaman öne çıkmayı başarıyor.

Bu kırmızı yağmurluk elbette Nicolas Roeg’in 1973’teki gotik korku klasiğine bir gönderme. Şimdi BakmaSutherland’in, ölen kızının hayaleti tarafından takip edilen bir babayı unutulmaz bir şekilde canlandırdığı filmde. Bu filmde aktör, dünyayı sarsan bir acıyla dolu, ya da rol arkadaşı Julie Christie’yle efsanevi bir seks sahnesinde coşku sancıları çeken ya da bir İtalyan kilisesindeki mozaikleri ustaca restore etmeye çalışan bir adam haline geldi. Ama yine de, yoğun kaşları ve geniş riktusuyla, Venedik’te korku ve özlemle dolaşırken, herkesten bir baş daha uzun olan, 1,84 boyuyla Sutherland’e benziyordu.

Ya da Sutherland’ın Oliver Stone’daki kamera hücresini ele alalım JFKBurada Kevin Costner’ın Jim Garrison’uyla Lincoln Anıtı Yansıtma Havuzu’nda yaklaşık beş dakika buluşur ve sonunda filmin tamamını çalar. Bunu yalnızca Bay X olarak bilinen karakteri, bir saatten fazla süredir parçalarını birleştirmeye çalıştığımız bir olay örgüsünü nihayet açıkladığı için değil, aynı zamanda zeka, ağırbaşlılık, mizah ve keskin içgörü kombinasyonunun orada olması nedeniyle yapıyor. teslimatında, kurt gibi sırıtışında ve yine kavisli kaşlarında.

Bu kaşlar onun bir matine idolü olmasını engelleyebilirdi – kariyerinin başlarındaki bir seçme sırasında bir yapımcı Sutherland’e onun “komşu adam tipi bir karaktere” benzemediğini söylemişti – ama yine de onları dönüştürdü onun damgasını vuruyor. Onu hatırlayabileceğimiz bir ifade varsa, o da bize verdiği o şakacı ve dünyadan bıkmış bakışı, kaldırdığı kaşları, yüzünde oluşan bir gülümsemedir; her şeyi görmüş ama yine de hayattaki her şey karşısında şaşkına dönebilen ve eğlenebilen birinin bakışı. ona doğru fırlatıyor.

Sutherland, Vietnam dönemi savaş filmlerinin üçlüsünde şöhrete kavuştu (Kirli Düzine, PÜRE, Kelly’nin Kahramanları) 1960’ların sonlarında çekilmiş, hip ve karşı-kültürel komediye olan tutkusu onu hemen göze çarpan biri haline getirmiştir. Ancak 1970’ler boyunca gerçek anlamda kendine geldi ve klasiklerde suçluluk, keder, korku ve titremeyle dolu karakterleri canlandırdı. Klüt, Şimdi BakmaPhilip Kaufman’ın Vücut Hırsızlarının İstilası yeniden yapım ve Robert Redford’un Sıradan insanlar. (Ayrıca John Schlesinger’in sıklıkla unutulan ve çok karanlık sessiz film dönemi hicivini de eklemeliyiz, Çekirge Günübu listeye.)

Bu filmlerde Sutherland, Dustin Hoffman’ın oynadığı gibi savunmasız kahramanları canlandırdı; hayatta kalma veya günü kurtarma kapasitelerinden şüphe duyan adamlar, ki çoğu zaman bunu yapmıyorlardı. Ama yine de oyuncunun yelpazesi o kadar genişti ki, 1970’lerde büyük İtalyan auteur’lerin yaptığı iki yoğun ve iddialı destanda da rol aldı: Fellini’nin Kazanova ve Bertolucci’nin 1900 – çok sayıda komedide başrollere kaydolurken Küçük Cinayetler ile Kentucky Fried Filmi.

Hatırlayabildiğim kadarıyla Sutherland’i ekranda ilk gördüğümde Ulusal Lampoon’un Hayvan Evi – Her ne kadar onu o filmde net bir şekilde hatırlasam da bu kesinlikle onun en çok hatırlanacağı film değil. Tüm sarhoş kardeş çocuklar arasında komik derecede sakin tavrıyla kaçık bir profesör olarak göze çarpıyordu.

Hem büyük ekranda hem de küçük ekranda yaklaşık 200 kredisi bulunan Sutherland oyunculuktan o kadar keyif alıyordu ki muhtemelen bazı akranlarına göre daha az seçiciydi. 1980’lerden başlayarak Sylvester Stallone’un filmlerine kadar her şeyde rol aldı. Kilitlemek Jason Statham’a Mekanik denilen bir şeye Baltık Fırtınası. Her türü kapsayan geniş filmografisi, Hollywood’un 70’lerin başından bugüne kadar nereye gittiğinin bir yansıması gibi görünüyor: orijinal yönetmen odaklı çalışmalardan PÜRE Ve Klüt son derece başarılı olanlar gibi IP destekli aksiyon franchise’larına Açlık Oyunları seri.

Sutherland, bu filmlerde unutulmaz bir şekilde faşist Başkan Coriolanus Snow’u canlandırdı ve görünüşe göre, özellikle ABD’de faşizmin yükselişte olduğu bir dönemde genç nesillere bir uyarı görevi görecek bir diktatörü canlandırabilmek için bu rolün peşindeydi. Savaş karşıtı belgesel dramada o zamanki kız arkadaşı Jane Fonda ile birlikte rol aldığı ilk günlerindeki siyasi faaliyetleri takip ediyordu. FTA

Ama içinde Açlık Oyunları Aktör, filmlerinde aynı zamanda melankolik bir derinlik ve her zaman olduğu gibi kaşlarını çatan bir kötülüğü de, aksi takdirde unutulabilecek bir karaktere, kesintisiz CGI’ya ve gösterişli prodüksiyon tasarımına rağmen öne çıkan bir karaktere getirdi.

Sutherland’in beyazperdede yarım yüzyıldan fazla bir süre boyunca yaptığı neredeyse her şey gibi, uzun ve seçkin kariyeri boyunca mükemmelleştirdiği rolü yeniden canlandırırken, zekice başka bir kişiye – bu durumda politik olarak tam zıttı – dönüştü: kendisi.