Ç­i­n­’­i­n­ ­s­o­n­ ­a­y­ ­g­ö­r­e­v­i­ ­b­a­ş­a­r­ı­s­ı­y­l­a­ ­b­i­r­l­i­k­t­e­ ­u­z­a­y­ ­p­r­o­g­r­a­m­ı­ ­A­B­D­’­y­i­ ­h­e­d­e­f­ ­a­l­d­ı­

25 Haziran 2024, uzay uçuşları tarihinde yeni bir “ilk”e işaret etti. Çin’in robotik Chang’e 6 uzay aracı kaya örnekleri teslim edildi Ay’ın güney kutbu olarak adlandırılan devasa bir özelliğinden Dünya’ya geri döndü – Aitken havzası. Ay’ın “uzak tarafına”, yani Ay’ın güney kenarına indikten sonra Apollo KrateriÇin Ulusal Uzay İdaresi’ne (CNSA) göre Chang’e 6, yaklaşık 1,9 kg kaya ve toprakla geri döndü.

Ay’ın güney kutbu, Çin liderliğindeki gelecekteki uzay araştırmalarının yeri olarak belirlendi Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu (ILRS). Bu gerçekten uluslararası çabanın Rusya, Venezuela, Güney Afrika ve Mısır gibi ortakları var ve özel bir tür uluslararası uzay ajansı tarafından koordine ediliyor.

Çin’in uzay ekonomisi inşa etmek ve bu alanda dünya lideri olmak için stratejik bir planı var. Asteroitlerden ve ay gibi gök cisimlerinden mineralleri keşfetmeyi ve çıkarmayı ve su buzu ve güneş sistemimizde bulunan diğer faydalı uzay kaynaklarını kullanmayı amaçlıyor.

Çin önce Ay’ı, ardından Dünya’ya yakın nesneler (NEO) olarak bilinen asteroitleri keşfetmeyi hedefliyor. sonra devam et Mars’a, Mars ve Jüpiter arasındaki asteroitler (ana kuşak asteroitleri olarak bilinir) ve Jüpiter’in uyduları, uzayda sabit yerçekimi noktaları olarak bilinen Lagrange noktaları uzay istasyonları için.

Çin’in bu stratejideki bir sonraki adımlarından biri robotik Chang’e 7 görevin 2026 yılında fırlatılması bekleniyor. Ay’ın aydınlatılmış kenarına inecek Shackleton KrateriAy’ın güney kutbuna çok yakın. Bu büyük kraterin kenarı, güneşin açısının manzaranın çoğunu gizleyen uzun gölgeler oluşturduğu bir bölgede sürekli olarak aydınlatılan bir noktaya sahiptir.

Bir iniş alanı olarak, özellikle çekicidir – sadece aydınlatma nedeniyle değil, aynı zamanda kraterin iç kısımlarına sunduğu kolay erişim nedeniyle. Bu gölgeli kraterler, ILRS’yi inşa etmede ve işletmede vazgeçilmez olacak olan geniş su buzu rezervlerine sahiptir, çünkü su içme suyu, oksijen ve roket yakıtı için kullanılabilir.

Bu cesur bir hareket, zira ABD’nin de Ay’ın güney kutbunda üs kurma hedefleri var; Shackleton krateri bu amaç için önemli bir gayrimenkul.

Daha sonraki bir Çin görevi olan Chang’e 8 (şu anda 2028’den önce planlanmıyor), buz ve diğer kaynakları çıkarmayı ve bunları bir insan karakolunu desteklemek için kullanmanın mümkün olduğunu göstermeyi amaçlayacaktır. Hem Chang’e 7 hem de 8, ILRS’nin bir parçası olarak kabul edilir ve etkileyici bir Çin keşif programı için sahneyi hazırlayacaktır.

NASA şu anda uluslararası anlaşma olarak bilinen anlaşma için daha fazla ortak arıyor. Artemis Anlaşmaları2020 yılında kurulan bu protokol, Ay’daki kaynakların nasıl kullanılması gerektiğini ortaya koyuyor ve bugüne kadar 43 ülke imza attı.

Ancak bu on yılda insanları aya geri göndermeyi amaçlayan ABD Artemis programı, teknik sorunlardan kaynaklanan gecikmeler.

Herhangi bir karmaşık yeni uzay programında bazı gecikmeler yaşamak normaldir. Bir sonraki görev olan Artemis II, astronotları aya inmeden etrafında taşıyacak, ancak Eylül 2025’e kadar ertelendi. Artemis IIIApollo döneminden bu yana ilk insanları Ay yüzeyine taşıması beklenen ‘in, 2026 Eylül’ünden önce gerçekleşmemesi planlanıyor.

Bu Artemis zaman çizelgesi daha da geriye kayabilirken, Çin 2030 yılına kadar insanları aya indirme planlarını gerçekleştirebilir. Gerçekten de bazı yorumcular, Asyalı süper gücün ABD’yi aya geri göndermek.

Uzayda jeopolitik

ABD, on yıl bitmeden Ay’a insan indirecek mi? Bence öyle. Çin de 2030’dan önce aynısını yapabilir mi? Şüpheliyim—ama konu bu değil. Çin’in uzay programı tutarlı ve bütünleşik bir şekilde sistematik olarak büyüyor. Görevleri, diğer girişimlerin karşılaştığı ciddi teknik sorunları deneyimlememiş gibi görünüyor—ya da belki de bunlar bize anlatılmıyor.

Kesin olarak bildiğimiz şey, Çin’in şu anki uzay istasyonunun, Çinangong—”Cennet Sarayı” anlamına geliyor— ortalama 400 km irtifada faaliyet gösteriyor.

On yılın sonuna kadar en az üç taykonaut (Çinli astronot) tarafından kalıcı olarak ikamet ettirilmesi planlanıyor. Bu gerçekleştiğinde, aynı yükseklikte yörüngede olan Uluslararası Uzay İstasyonu hizmet dışı bırakılacak ve Pasifik Okyanusu’na ateşli bir inişe gönderilecek.

Jeopolitik, uzay araştırmalarında belki de 1950’ler ve 60’lardaki uzay yarışından beri görmediğimiz bir şekilde bir güç olarak geri döndü. ABD’nin Artemis III görevi ve Çin’in Chang’e 7 ve Chang’e 8 görevlerinin hepsinin Shackleton kraterine yakın aynı yere inmek istemesi oldukça olası.

Sadece krater kenarları iyi iniş alanları olarak işlev görebilir, bu yüzden Çin ve ABD’nin plan alışverişinde bulunması ve uzay keşfinin bu yenilenmiş aşamasını diplomaside yeni bir dönem olarak kullanması dışında bir seçenek olmayabilir. Ulusal öncelikleri korurken, iki süper güç, ortaklarıyla birlikte, Ay’ı keşfetme konusunda ortak ilkeler üzerinde anlaşmak zorunda kalabilir.

Çin, ilk uydusu DongFangHong 1’in 24 Nisan 1970’te fırlatılmasından bu yana uzun bir yol kat etti. Çin, 1960’larda ve 70’lerde aya giden orijinal uzay yarışında bir oyuncu değildi. Şu anda kesinlikle öyle.

Bu makale şu kaynaktan yeniden yayınlanmıştır: Konuşma Creative Commons lisansı altında. Oku orijinal makale.