Deborah Szekely, 102 yaşında ve birçok kişinin gıpta edeceği bir hayat yaşıyor. Sağlıklı yaşam odaklı bir tatil köyünün sahibi olan Szekely haftada üç gün çalışmaya, işlerle yakından ilgilenmeye devam ediyor.
Meksika'nın Baja California eyaletinde bulunan Rancho La Puerta, Haziran 1940'da Szekely ve merhum eşi tarafından açıldı. Geçtiğimiz günlerde Women's World dergisine konuşan Szekely, o günden beri işiyle hep yakından ilgilendiğini, yaşının ilerlemiş olmasının bu durumu değiştirmeye sebep olmadığını söyledi.
Szekely, "Doğa 'Deborah durman gerek' dediği zaman Deborah duracak. O güne kadar çalışmaya devam edecek" ifadelerini kullandı.
Kişinin ne kadar yaşayacağı genlerine ve hayattaki şansına da bağlı elbette ancak yaşam tarzı da ömür süresini belirlemekte önemli bir faktör. Özellikle de hayatımızın ne kadarını sağlıklı ve aktif bir biçimde geçireceğimizi tercihlerimiz belirliyor.
Dünya genelinde 100 yaşını aşmış insanların sayısı bugün hiç olmadığı kadar yüksek ve hızla da artıyor. Örneğin Pew Araştırma Merkezi'nin verilerine göre, ABD'de yaşayan asırlık insanların sayısının önümüzdeki 30 yılda dört katından fazla artması bekleniyor. Dolayısıyla uzun ömür araştırmalarının son dönemde bu kadar revaçta olması şaşırtıcı değil.
Öte yandan 100 yaşını aşmış kişilerin kendileri gibi uzun yaşamak isteyenlere verdiği tavsiyeler de gündemden düşmüyor. Szekely de kendisi gibi bir asrı sağlıkla devirmek isteyenler için dört ipucu sıraladı:
1) 'ESKİ MODA' EGZERSİZLER YAPIN
Szekely, "eski moda" egzersizlerin sağlıklı kalmanın en kritik unsurlarından biri olduğunu belirtti ve ekledi:
"Yaptığınız egzersizin türü önemli değil. Önemli olan kendinizi zorladığınızı hissetmeniz, kalp atışlarınızı hızlandırmanız ve terlemeniz. Gerçekten soğuk soluğa kalıyorsanız, iyi bir iş çıkarıyorsunuz demektir."
Szekely evinin yakınlarındaki parklarda her gün en az 1 mil (1,6 kilometre kadar) yürüdüğünü anlattı.
Bilim dergisi BMJ'de 2019'da yayımlanan bir araştırmada, günde 9,5 saat boyunca hareketsiz kalan kişilerde erken ölüm riskinin, en fazla egzersiz yapanlarınkinin iki katı olduğu görüldü. Dahası yoğunluğundan bağımsız her türlü fiziksel aktivitenin herhangi bir sebepten kaynaklanan ölüm riskini azalttığı da tespit edildi.
2) SAĞLIKLI BESLENİN
Gelip geçici diyetlere karşı olduğunu vurgulayan Szekely, yemeğin "bir yaşam tarzı" olduğunu belirtti.
Çocukluğundan beri pesketaryen (balık veya diğer su ürünlerini içeren ancak diğer hayvanların etlerine yer vermeyen beslenme modeli) olduğunu vurgulayan Szekely, tatil köyünün içinde bulunan arazilerde kendi sebze meyvesini üretip mümkün olduğunca taze gıdalar tüketmeye çalıştığını dile getirdi.
Kahvaltıda genelde muz ve yoğurt yediğini ancak ara sıra kendini ödüllendirmekten de geri durmadığını anlatan Szekely, böyle zamanlarda kahveli dondurma yediğini söyledi.
2020 yılında yapılan bir araştırmada, ağırlıklı olarak bitkisel işlenmemiş gıdalarla beslenmekle daha düşük tansiyon ve daha düşük kalp hastalığı riski arasında bir bağlantı olduğu görüldü.
Öte yandan geçtiğimiz günlerde Business Insider'a konuşan diyetisyen Elena Paravantes de sağlıklı beslenmeye başlamak isteyenler için en iyi yolun küçük değişikliklerle başlamak olduğunu söyledi.
3) İYİMSERLİĞİNİZİ KAYBETMEYİN VE HİÇBİR ŞEYDEN PİŞMAN OLMAYIN
Szekely, Women's World'e yaptığı açıklamada, "Dünyada tonlarca sorun var ve sizin bir konuda yapabileceğiniz bir şey yok. Endişeye kapıldığınızda bu sorunları artırmış olursunuz. Endişelenmeyerek sorunları azaltmış olursunuz" dedi.
Amerikan CNBC kanalına da konuşan Szekely, geriye dönüp bakma alışkanlığı olmadığını belirterek, "Bu tam bir zaman kaybı. Yapabileceğiniz hiçbir şey yok, olan olmuş" dedi.
Szekely, bunun yerine her şeyi olumlu yönden görmeye çalıştığını, her zaman ileri baktığını ve düzeltemeyeceği şeylerle meşgul olmayı bıraktığını anlattı.
Araştırmalar olumlu düşünmenin ve "Her şerde bir hayır vardır" demenin 100 yaşını aşmış insanlarda çok sık görülen bir özellik olduğuna işaret ediyor.
4) TOPLUMUN BİR PARÇASI OLUN
Barrons'a da açıklamalarda bulunan Szekely, "Hep birlikte hayatta kalmak uzun ömür için kesinlikle hayati bir öneme sahip. Komşularımızın sağlığı ve mutluluğu sadece önemli değil, aynı zamanda bir gereklilik. Çevrenizdeki şeyler sağlıklı olmadıkça sizin de sağlıklı olmanız zor" dedi.
2021 yılında yapılan ve Frontiers in Psychology dergisinde yayımlanan bir meta analizde, bir destek ağına sahip olmakla uzun yaşamak arasında bir bağlantı olduğu görüldü.
ABD'nin Indiana eyaletinde bulunan Purdue Üniversitesi'nde 2024'te gerçekleştirilen bir araştırmada da olumlu ilişkilere sahip olmakla uzun yaşamak ve yürümek, merdiven çıkmak ya da alışveriş torbalarını taşımak gibi günlük işleri yapmaya devam etme becerisi arasında bağlantılar olduğu tespit edildi.
Business Insider'ın "A 102-year-old who runs a business shares her longevity tips, including walking every day" başlıklı haberinden derlenmiştir.