NATO Liderler Zirvesi için ABD’ye hareketinden önce Esenboğa Havalimanı’nda açıklama yapan Erdoğan, özetle şunları söyledi:
“Zirvede NATO’nun caydırıcılık ve savunma yapılanmasını tahkim etmek, müttefiklerin imkân ve kabiliyetlerini güçlendirmek amacıyla istişarelerde bulunacağız. NATO’nun kuruluşunun 75’inci yıldönümüne tekabül etmesi hasebiyle zirvemiz ayrı bir anlam taşıyor. Geçen sene Vilnius’ta aldığımız kararların takibini yapacağız. Bu vesileyle bir oturumda Avrupa Birliği temsilcilerinin de katılımıyla Asya-Pasifik bölgesindeki NATO ortakları olan Avustralya, Güney Kore, Japonya ve Yeni Zelanda ile liderler düzeyinde bir araya geleceğiz.
TERÖR TEHDİDİNE DİKKAT ÇEKECEĞİZ
Zirvenin son oturumunu ise NATO-Ukrayna Konseyi formatında icra edeceğiz. Zirveden beklentimiz, müttefiklerin milli güvenlik hassasiyetlerini gözeten, ittifak dayanışmasını ve birlik ruhunu güçlendiren neticelerin elde edilmesidir. Terörle mücadele ve müttefikler arasında savunma sanayi ticareti önündeki engellerin kaldırılması konusunda Vilnius’da aldığımız kararların uygulanması bu bakımdan mühimdir. Yapacağımız görüşmelerde başta yakın çevremiz olmak üzere dünyada artan terör tehdidine dikkati çekeceğiz. Terör örgütleriyle kararlı ve bütüncül bir mücadele yürütülmesi noktasında NATO’nun gayretlerinin artırılması gerektiğinin de altını çizeceğiz.
İLKELİ DURUŞUMUZU MUHAFAZA EDİYORUZ
Türkiye’nin Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne, egemenliğine ve bağımsızlığına olan bağlılığı ve desteği herkesin malumudur. Ukrayna’yı desteklemek için atılacak adımları tasarlarken NATO’nun savaşın tarafı haline getirilmemesi yönündeki ilkeli duruşumuzu da muhafaza ediyoruz. Adil bir barışın kaybedeninin olmayacağını ilk günden beri ifade ettik. Bu uğurda İstanbul süreci başta olmak üzere önce ateşkesi temin, ardından da kalıcı barışa giden yolu açmak için elimizi başından itibaren taşın altına koyduk. Silahların konuştuğu, kan döküldüğü ve can kaybının yaşandığı her gün bizim ne kadar isabetli bir yerde durduğumuzu göstermektedir.
SİBER DÜNYA SINAMALARI
Washington’da yapacağımız istişareler, NATO’nun güney bölgesine yönelik yeni vizyonunun tespiti bakımından önemli katkılar sağlayacak. Siber dünya, dezenformasyonla mücadele ve yükselen teknolojilerin beraberinde getirdikleri sınamalar da gündemimizde yer alacaktır. Washington Zirvesi’nin, Avrupa-Atlantik bölgesinin güvenliğindeki merkezi rolünü, NATO’ya ait olduğu hakikatini bir kez daha kayda geçireceğiz. Türkiye, NATO’nun misyonlarına ve harekâtlarına en fazla katkı sağlayan ilk beş müttefikten biridir. Külfet paylaşımı noktasında üzerimize düşeni fazlasıyla yapıyoruz. Karada, denizde ve havada geliştirdiğimiz imkân ve kabiliyetlerle NATO’nun bel kemiği ülkelerin başında yer alıyoruz. Tehditlerin çeşitlenerek arttığı bu dönemde ittifaka verdiğimiz önem açıktır.
KÜRESEL VİCDAN ÇAĞRISI
Ortak değerlerimizin samimiyet testinden geçmekte olduğu Gazze’de Filistin halkına yönelik süregiden katliamları gündeme taşıyacağız. Bu vahim tablo karşısında uluslararası camianın İsrail’i durdurmakta yetersiz kaldığını ve Filistin’de adil, kalıcı barış tesis edilmeden küresel vicdanın rahat bir nefes almasının mümkün olmayacağını vurgulayacağız. Bütün bu meseleleri en yüksek derecede gündeme getirirken, ilişkin değerlendirmelerimizi müttefik devlet ve hükümet başkanlarıyla yapacağım ikili görüşmelerde de ele alacağım.”
NATO’NUN İLK BEŞ ÜLKESİNDEN BİRİYİZ
Erdoğan konuşmasının ardından soruları da özetle şöyle yanıtladı: (Şuşa’da yapılan Türk Devletleri Teşkilatı Gayriresmi Zirvesi’ne KKTC’nin de katılması) KKTC bizim nezdimizde zaten Türk Devletleri Teşkilatı’nın tam üyesi konumundadır. Bu konuda başta Azerbaycan olmak üzere onların yaklaşımı da bizimle hemen hemen aynı konuma gelmiştir. Son Şuşa Zirvesi’nde malum KKTC orada bulundu. Arkadaşlarımızdan da Cevdet (Yılmaz) Bey ve Hakan (Fidan) Bey zirvede bulundular. Bundan sonraki süreçte KKTC’yi burada nasıl tam üye noktasına taşırız, bunun gayreti içerisindeyiz. Türk devletleri içinde hukukumuzun en ileri derecede olduğu Türk devletleriyle bunu geliştiriyoruz. Mümkün olduğunca da KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Bey’in o devletlerin başkanlarıyla olan münasebetlerini de geliştiriyoruz.
RUTTE’YE ÜST DÜZEY DESTEK
(NATO Genel Sekreterliği’ne seçilen Mark Rutte yönetimi süreci) NATO’nun ilk beş ülkesinden bir tanesiyiz. Bunu mali destek noktasında ve ayrıca NATO’ya güç katma noktasında söylüyorum. Türkiye’nin buradaki durumu bu. İlk beş ülke derken, bunu laf olsun diye söylemiyoruz. Bu artık NATO üyesi ülkelerin hepsinin bir yaklaşımıdır. Türkiye’ye bakışı da hepsinin böyledir. Bundan sonra da NATO’daki bu konumumuzu aynen güçlendirerek devam ettireceğiz. Buradan beklentimiz nedir? Vilnius’ta neler görüştüysek, neler konuştuysak, tabii ki bundan sonraki süreçte de aynı durumları gerek Dışişleri Bakanım gerek Milli Savunma Bakanım yaptıkları görüşmelerle de teyit ediyor. Rutte’nin NATO Genel Sekreteri seçilmesinde Türkiye’nin rolü üst düzeyde oldu. Rutte ile tabii Amerika’da ayrıca görüşmelerimiz olacak. Göreve başlamadan, Türkiye’yi ziyaret edeceğini bana söylemişti. Görüşmelerimizi yapmak suretiyle, adımlarımızı, nasıl Stoltenberg ile çok samimi bir havada süreci işlettiysek inanıyorum ki Rutte ile de aynı şekilde yürüteceğiz.
BEKLEDİĞİMİZİ ALAMADIK
(Türkiye’nin terörle mücadelesinde ittifak ortaklarından yeterli desteği aldığını düşünüyor musunuz?) Tabii, NATO ile bu noktada istediğimiz konumda mıyız? Açık, samimi söylüyorum, şu anda bunları aşmanın gayreti içerisindeyiz. Özellikle NATO ile İsrail-Filistin konusunda istediğimizi, beklediğimizi henüz alabilmiş değiliz. Temennim odur ki ABD’deki görüşmelerimizde bunları tekrar gündeme getirip beklediğimiz neticeyi de alırız diye düşünüyorum. Dışişleri Bakanımın, Milli Savunma Bakanımın görüşmeleri var. Bütün bu görüşmelerle, kendilerini bu noktada uyaracağız.
SABIRLA TAKİP EDİYORUZ
(Gazze’de kalıcı ateşkes) Mossad Başkanı Doha’ya gitti. Doha’daki görüşmelerde bazı olumlu adımlar atıldı. O günden bugüne henüz o adımlar noktalanmadı. Sabırla tabii süreci takip ediyoruz. Gerek İstihbarat Başkanımız gerek Dışişleri Bakanımız süreci takip ediyorlar. İnşallah, kısa zamanda buradan beklediğimiz neticeyi alırız.”