Türkiye’nin çeşitli illerinde kelebeklere dair çalışmalar yürüten Türkiye Kelebek Araştırma Topluluğu (TÜRKEL) sadece araştırmayla kalmıyor aynı zamanda kelebekleri fotoğraflayarak kayıt altına alıyor. Başkent Ankara’nın kelebek türü bakımından oldukça zengin bir kent olduğuna dikkat çeken TÜRKEL Başkanı Deniz Seyran, “Türkiye’de bulunan kelebeklerin büyük bir kısmı başkentte. Fakat ne yazık ki çoğu Ankaralı bunu bilmiyor” dedi. Kelebek türlerinin azalmasına sebep olan nedenleri de sayan Seyran, çalışmalarını ve çözüm önerilerini ise şöyle sıraladı.
423 TÜRDEN 175’İ ANKARA’DA
“Türkiye Kelebek Araştırma Topluluğu 6 yıl önce Ankara bazlı olarak hayata geçti fakat sadece Ankara’yla sınırlı kalmadık. Türkiye’nin pek çok ilinde kelebek dünyasına dair araştırmalarda bulunduk. Topluluğumuzda 22 üyemiz bulunmakta. Hem kelebeklerle ilgili arazi çalışmaları yapıyor hem de onları kadrajımıza alarak sergiler düzenliyoruz. Şu anda Türkiye’de kayıtlı 423 kelebek türü bulunuyor. Bunların yaklaşık 175’i de başkent Ankara’da bulunuyor. Yani Türkiye’de bulunan kelebeklerin büyük bir kısmı başkentte. Fakat ne yazık ki çoğu Ankaralı bunu bilmiyor. Bu anlamda bilinç düzeyini ve farkındalığı da artırmak gerekiyor.
HER NOKTADA GÖRÜLEBİLİYOR
Ankara’da bulunan kelebekler hemen hemen her ilçede gözlemlenebiliyor. Yani ‘şurada olmaz’ dediğimiz bir nokta yok fakat tür olarak daha çok Kızılcahamam, Çubuk ve Güdül’de yoğunlaşıyor. İklim, bitki örtüsü ve yüksekliğe göre kelebek türlerinin bulunduğu alan farklılık gösterebiliyor. Başkent Ankara’da sıklıkla beyaz melekler, sarı azamet ve diken kelebeği görülüyor. Kelebekler gece ve gündüz kelebekleri olmak üzere iki ana gruba ayırılıyor. Gece kelebeklerini genellikle güveler oluşturuyor. Bu güveler doğada genellikle gece vakitlerinde gözlemlenebiliyor. Bu yüzden onları gündüz vakitlerinde görmek pek mümkün olmuyor.”
Büyük Beyazmelek-Pieris brassicae
Sarı Azamet-Colias crocea
ŞEHİRLEŞME VE TAHRİBAT ETKİSİ
Kelebekler hassas ve narin yapılı canlılar. Dolayısıyla en ufak bir bir tahribattan dahi etkilenebiliyorlar. Kentte yaşayan bireyler olarak bu narin canlılara yönelik farkındalık düzeyini artırmanın yollarını aramalıyız. Çoğu yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Şehirleşme, meydana gelen yangınlar, insanların arazilerde yaptığı tahribatlar ve bitki örtüsünün yok olması belli başlı bazı kelebek türlerinin yok olmasına sebep oluyor. Öyle ki arazi koşullarındaki en ufak değişiklik bile onları etkileyebiliyor. Tüm bu bilgileri gerçekleştirdiğimiz sergi, seminer ve eğitimlerde dile getiriyoruz. Okullarda da kelebeklere yönelik bilgilendirici eğitimler vermeyi çok isteriz. Kelebeklerin doğada yok olmaması ve Ankara’da bulunan kelebekleri kenttekilerin yakından tanıması adına çağrımız farkındalık çalışmalarının yaygınlaştırılması.”
Parnassius apollo-Türkiyenin en büyük kelebeği