Her yıl Eylül ve Ekim aylarında, hasadına başlanan Niksar Cevizi, yüzde 65’e yakın yağ oranı ve 10 gram’a varan ceviz içi ile birlikte, Türkiye’nin en özel ve en güzel cevizleri arasında yer alıyor. Marka Tescil belgeli Niksar Cevizinin dikimi, sulanması ve hasadı gibi tüm süreç belirli tekniklerle yapılıyor. Üreticiler, devlet destekli ceviz fidanları ve eğitimlerle destekleniyor.
Niksar Cevizinin Üretim Süreci ve Özellikleri
Ağacın erken meyveye yatması, – Periyodisite göstermemesi, – Ağacın verimli olması, – Düşük sıcaklıklar ve güneş yanıklığına karşı dayanıklı olması, – Ağacın sağlıklı bir gelişme göstermesi, hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı olması, – Meyve iriliği, tüketimi taze olarak yapılacak ceviz tipleri için çok iri (çap ortalaması 38.1 mm.den büyük) kurutmalık cevizler için iri-orta çap (çap ortalaması 29.1 mm.’den büyük) meyve şekli düzgün oval; iriliği mütecanis, kabuklu tane ağırlığı 10 g.’dan fazla olması gereklidir. – Meyve kabuğu açık ve parlak renkli, düzgün iki parçanın birbirine sıkıca yapışmış olması, ince olup kolayca kırılması gereklidir, – İç kabuktan kolaylıkla bütün olarak çıkmalı, iç randımanı %50’den iç ağırlığı 5g.dan fazla, iç rengi çok açık olmalıdır. Ceviz içinde bulunan total yağ miktarı kuru maddenin %70’inden çok olmamalıdır. – Niksar Cevizi 800-1800 saat soğuklama ihtiyacı gösterir. – Ceviz ağacı -15 C ,+ 38 C’ye kadar dayanıklılık gösterir. Ceviz ağacı 100-150 sene gibi ömre sahiptir. Tekniğine uygun tesis edilmiş bahçelerde ağaç başına verimi 50-60 kg. olmaktadır. Üretim Metodu: Tesis ve Bakımı : Ceviz ağaçları; toprak bakımından seçici olmamakla beraber organik maddece zengin tınlı topraklardan hoşlanır. Taban suyu seviyesi 2.5-3 m.’den yukarı çıkmayan, fazla su tutmayan gevşek, süzek alüviyal topraklar ideal toprak özellikleridir. Ceviz bahçesi aşılı fidanlarla tesis edilir. Sulama imkanı olmayan yerlerde çöğürler, arazideki yerlerinde yerleştirilip sonra aşılanırlar. Dikim aralıkları zayıf topraklarda ve yamaç arazilerde 10 X 10 m.;8 X 8 m. kuvvetli, taban yerlerde ise dikim aralığı 8X8 m.ve 9X9 m. olarak ayarlanmalıdır. Niksar ilçemizde doğal ortamda yetişen ağaçlardan seçilen ağaçlar aşılanarak aşılı fidanlarla yetiştiricilik yapılmaktadır. Fidanlar 1.5 X 1.5 X1.5 metre boyutlarında açılan çukurlara dikilmektedir. Çukurun dibine 100-150’şer gram süper fosfat ve potasyum sülfat gübreleri konulduktan sonra çukurdan çıkan toprağa yanmış hayvan gübresi karıştırılarak fidanlar aşı noktası dışarıda kalacak şekilde dikilmeli, yanına dikilecek hereğe bağlanmalıdır. Aşılı fidanlar 4-5 yaşından itibaren verime başlar. Damla sulama sistemi ile sulanan ceviz fidanlarında sulama miktarı ve sulama aralığı yaprak su potansiyelini ölçen aletlerle tansiyonometre aracılığı ile belirlenir. Sıra arasında fiğ ve korunga gibi bitkilerin tarımı yapılabilir. Fidanlar dikimde 4-5 göz üzerinden budanırlar. İlk yılın kış budamasında doruk dal 180 cm.den kesilir. Doruk dalın tepe kısmına yakın boyunlu gözler koparılır. Seçilen ilk ana dalın altındaki kuvvetli sürgünlerde uç alma yapılır. 5 Tescil No : 177 Coğrafi İşaret : Niksar Cevizi Döllenme : Cevizlerde erkek ve dişi çiçekler aynı ağaç üzerinde ancak farklı yerlerde bulunmaktadır. Erkek ve dişi çiçeklerin çiçeklenme tarihleri farklıdır. Bu nedenle tozlayıcı çeşit kullanılır. Bütün ceviz çeşitleri birbirini döllemektedir. Fakat cevizlerde tozlanma problemleri erkek ve dişi çiçeklerin farklı zamanlarda açması ve olgunlaşması nedeniyledir. Bu nedenle eğer cevizlerde tek çeşitle bahçe kurma yoluna gidilirse bir de bu çeşidin çiçeklenme durumu dikkate alınmamışsa o bahçeden düzenli meyve alınması büyük ölçüde mümkün olmayacaktır. İyi bir tozlanma ve döllenme sağlayabilmek için en az iki çeşit kullanılmalı, erken veya geç çiçek tozu veren çeşitler bir arada dikilmemelidir. Cevizler rüzgâr ile tozlanırlar. Genç bahçelerde ağaçlar arasında iyi bir rüzgar dolaşımına imkan verecek şekilde aralık varsa çiçek tozu kaynağının 150-180 metre kadar uzak olması yeterli bir tozlanma için uygundur. Ağaçlar büyüyüp sıklaştığı zaman rüzgarın taşıdığı çiçek tozları ağaçlar arasında serbestçe dolaşamayacakları için tozlanacak ağacın çiçek tozu kaynağına uzaklığı en fazla 60- 90 metre arasında olmalıdır. Ürün Budaması : Ceviz ağaçlarında verimi artırmak üzere taç içerisini sıklaştıran fazla kalınlaşmamış dallar dipten, taç yüzeyini oluşturan dallar da 2-3 yıllık dal seviyelerinden budanarak seyreltilmelidir. Ürün budamasında daima çıkarılan dalın kalınlığının bırakılan daldan ince olmasına özen gösterilmelidir.
Hasat : Eylül-Ekim aylarında hasat edilir.
Niksar Cevizinin Üstün Özellikleri
Niksar Cevizinin diğer cevizlerden farklı olmasına yol açan en önemli nedenler yöreye özgü nitelikler taşıması, tüketim ve gıda endüstrisinde aranan üstün özelliklere sahip olmasıdır. Niksar cevizinin Niksar coğrafyası ile özdeşleşmesine neden olan faktörler; bölgeye özgü ekolojik koşullarda sulama suyu kalitesinin yüksek olması, topraklarının kirlenmemiş ve organik tarım için elverişli olması, çiçeklenmeden meyve hasadına kadar geçen dönem içinde uygun iklim koşullarına sahip olması, Niksar ilçesinde yetiştirilen cevizlerin genetik olarak meyve kalitelerinin çok yüksek olmaları, Niksar Cevizini değerli kılan özelliklerdir. Damak tadı ve kalite olarak diğer bölge cevizlerinden farklı olan Niksar Cevizi %65 yağ oranı ile ön sıralardadır.
