Antalya’da seralara muz ekilmesiyle başlayan domates krizi, fiyatları aldı götürdü. Bunun üstüne bir de domates güvesi gelince Antalya halinde bile fiyat 3 liraya çıktı. Market fiyatları daha da artabilir.
Milliyet'ten Duygu Erdoğan'ın haberine göre, Türkiye’nin stratejik tarım ürünlerinden domates, ‘Rusya karmaşası’, hastalık ve nüfus artışıyla mücadelede yenik düştü. Antalya halinde bile fiyatı 3 lirayı gören domates, markette 6 liradan 8 liraya kadar alıcı buluyor.
Yaz aylarında düşmesi gereken fiyatlar, tırmanışını sürdürüyor
Antalyalı domates üreticisi, önce Rusya ihracat kesintisi, ardından sadece belli firmalara verilen ihracat izni nedeniyle sıkıntılar yaşarken, çareyi domates seralarına muz ekmekte bulmuştu. Ardından yeniden Rusya’ya ihracat kapısı açıldığında da eldeki ürünler öncelikle ihracat pazarına sürüldü. Bu nedenle bir süredir, artan talebi karşılamakta zorlanan üretim nedeniyle yaz aylarında düşmesi gereken fiyatlar, tırmanışını sürdürüyor.
10 yıldır domates üretiminde bir artış yok
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, yıllık 11-12 milyon ton domates üretiminde 10 yıldır bir artış yok. Buna nazaran Türkiye’nin 2007’de 70 milyon olan nüfusu, 81 milyonu da aştı. Tarım ürünlerinde üretimin, nüfus ve tüketimle paralel artmaması da, yıllık bazda tezgahlara yansıyor.
"'Fiyat artarsa ithal edilir’ fikri üreticiyi tedirgin ediyor"
Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, tarım ürünlerinde nüfusa paralel üretim artışı yaşanmadığını belirterek, özellikle tarla üretimlerinde ise düşüşleri işaret etti. Yıldırım, “Yeni hükümet sisteminde, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının adı, ‘Tarım ve Orman Bakanlığı olacak. Bir de Cumhurbaşkanlığına bağlı Sağlık ve Gıda Kurulu oluşturuluyor. Bunu hangi kurum belirleyecekse, üretici ve tüketicinin önüne rehber görevi görecek bir sistem oluşturmalı. Hangi üründe üretim ve tüketim nasıl ise değerlendirilmeli. Yanı sıra ‘fiyat artarsa ithal edilir’ fikriyle üretici tedirgin oluyor. Bunun yerine üretimi destekleyen bir politika oluşturulmalı” diye konuştu.
Domates güvesi, ürünün 8 TL'yi aşan fiyatlara satılmasına neden oluyor
Bu yıl tavan fiyatı gören domates, aynı zamanda bir de hastalıkla karşı karşıya. Antalya bölgesinde ‘domates güvesi’ seralarda domatesin sineklenmesine, kurumasına neden olduğu belirtiliyor. Antalya Toptancı Hali’nde ortalama bir domates kilosu, en düşük 2, en yüksek 3.5 liradan işlem görüyor. Buna ek maliyetlerle domates, tezgahlarda 8 lirayı aşan fiyatlara satılıyor.
"Pazarda ‘psikoloji’ bozuldu"
Ali Ekber Yıldırım, domateste fiyat artışını tetikleyen bu gelişmelere ek olarak, döviz kuru nedeniyle bir de ‘psikolojik etki’ oluştuğunu kaydetti. Yıldırım, “Pazarda, ‘dolar arttı, maliyetim arttı’ diye fiyatını yükseltenler var. Üretici ve tüketici fiyatlarını denetleyen ve somut olarak çalışan bur kuruma ihtiyaç var” dedi.