Cinsiyet Geçiş Ameliyatını SGK Ödeyecek
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), İl Müdürlükleri ile tüm eğitim ve araştırma hastanelerine yolladığı yazıyla cinsiyet geçiş ameliyatlarının protezler dahil tüm masraflarının SGK güvencesinde olduğunu duyurdu.
Cinsiyet geçiş ameliyatları zaten SGK kapsamındaydı ama uygulamada sorunlar yaşanıyor, SGK ücreti karşılamadığı için trans bireyler dava açarak hak aramak zorunda kalıyordu.
Prof. Dr. Şahika Yüksel ve Transsicko blogunun yazarı Berk İnan ameliyatın SGK tarafından karşılanacağının açıklanmasının olumlu bir adım olduğunu söyledi, ancak söz konusu yazının trans bireylerin değerlendirilmesinin sorunlu olduğunu ifade etti.
Trans bireylerin geçirdiği ameliyatlar, estetik ya da keyfi ameliyatlar değildir” diyen Yüksel, bu ameliyatın zorunlu bir ihtiyaç olduğunu belirtti:
“Transeksüalite bir yeniden doğumdur ve bunun SGK tarafından karşılanması gerekir. Ancak Türkiye’de çok uzun zamandır bu konuda ciddi problemler yaşanıyor.
“Sağlık bedellerinin karşılanması için her bir transseksüel kişi tekrar tekrar dava açıp hak aramak zorunda kalıyor. Ama bu karar bir örnek oluşturacak gibi görünüyor.
“Ayrıca gerek endokrinoloji (hormon sistemi) uzmanlarının sınırlı sayıda olması günlük uygulama ağırlıkları içinde trans bireylere gereken önemi vermemeleri, gerek kamu sektöründe bu tür ameliyatları yapan cerrahların sınırlı olması problem oluşturuyor.”“Genetik uzmanı şartı bilgisizlikten kaynaklanıyor”
Genelge, teşhisten sonra en az bir yıl psikiyatrik takibi kurala bağlıyor ve iki kurul öngörüyor. Psikiyatri, Endokrinoloji, Kadın Doğum, Plastik Cerrahi, Üroloji, Genetik bölümlerini içeren bir sağlık kurul raporu düzenlenmesi gerektiğini belirtiyor. Ancak hormon tedavisinin SGK kapsamı içinde olup olmadığı belirtilmiyor.
Prof. Dr. Yüksel, bir yıllık psikiyatrik takibin henüz hazır olmayan, çevresine açılma sorunu yaşayan ve içinde bulunduğu durum hakkında yeterli bilgisi olmayan bireyler için uygun olduğunu ancak cinsiyet geçişine hazır olan bireyler için gereksiz olduğunu söyledi: “Kişiye göre bu zaman üç gün de olabilir, üç sene de. Yani bu süre herkes için aynı olamaz.”
Zorunlu raporun çıkacağı sağlık kurulunda genetik uzmanı olmasının şart koşulmasının ise yanlış olduğunu ifade etti.
“İnterseksüalite genetik tetkiklerle tespit edilebilir ancak transeksüalitenin kararı için genetik değerlendirmeden bir şey çıkmaz. Yani sağlık kurulunda bir genetik uzmanının yer alması boşa vakit kaybı olduğu gibi, bu konudaki bilgisizliğin de bir göstergesi.”
Transsicko adlı blogunda trans erkeklerle ilgili bilgilendirme yapan Berk İnan da ameliyatın ve protezlerin SGK kapsamında olduğunun tüm hastanelere bildirilmiş olmasını önemli bir adım olarak değerlendirirken, yazının hormonun ne zaman kullanılacağı, SGK kapsamında olup olmadığı, hangi implantın nasıl seçileceği, özelde yapılan ameliyatların karşılanıp karşılanmayacağı gibi pek soru işaretini doğurduğunu belirtti.
Çiçek TAHAOĞLU | Bianet