Evinizde hangi iç mekân bitkileri olursa olsun, hepsinin genelde benzer temel ihtiyaçları var. Yeni bir bitki annesi veya babasıysanız, size gün boyu eşlik eden bitkilerinizi mutlu etmek ve sağlıklı tutmak için uygulamanız gereken 10 önemli bakım önerisini sizin için derledik!
Aslında sulamayı hatırlamak ve doğru zamanlarda uygulamak dışında sizi hiç uğraştırmayacak, her yıl sadece birkaç kez, o da belki özel ilgiye ihtiyaç duyacak, bakımı kolay birçok iç mekân bitkisi var.
Hem sizin hem de bitkinizin mutlu olması için her canlıda olduğu gibi onların da size ne söylediğini anlamanız, dillerini bir şekilde çözmeniz gerekiyor. Az sonra okuyacağınız bakım önerileri ve ipuçları sayesinde bitkilerinizin her daim sağlıklı ve yemyeşil kalacağına söz veriyoruz!
1. Bitkiyi koymayı düşündüğünüz yerin ne kadar ışık aldığına dikkat edin!
O kadar güzel iç mekân bitki türü var ki kendinize bir ya da birkaç tane almaya karar verdiğinizde, tamamen görünüşlerine odaklanarak seçim yapıyor olabilirsiniz… Ama aslında önce o çok beğendiğiniz bitkilerin evinize uygun olup olmadığına bakmanız gerekiyor. Öncelikle bitkiyi veya bitkileri koymayı düşündüğünüz alanın doğal ışık miktarını belirleyin.
Sizin için bir ipucu: Genelde güneye bakan pencereler parlak ışık verir, doğuya ve batıya bakan pencereler orta ışık verir ve kuzeye bakan pencereler az ışık verir.
İç mekân bitkilerinde bazıları çok ve parlak ışık isterken, bazıları bazı saatlerde ışık bazı saatlerde gölge veya tamamen gölge isteyebilir. Mesela kaktüsler veya aloevera gibi sulu bitkiler doğrudan güneş ışığına dayanabilir. Bitkinizi almadan önce ya da aldıktan sonra mutlaka ne kadar ışık istediğini kontrol edin ve evinizde doğru yere yerleştirin!
2. Bitkilerinize doğru miktarda ve doğru zaman aralıklarında su verdiğinizden emin olun!
Tüm iç mekân bitkilerinin, mevsimler boyunca büyümesinde meydana gelen değişikliklere bağlı olarak birbirinden farklı sulama gereksinimleri vardır. Genelde, bir program belirleyip ona göre sulama yapmaktansa, bitkinizi takip edip ihtiyacı olduğunu anladığını zaman sulama yapmak daha sağlıklı olacaktır.
İç mekân bitkileri çoğunlukla toprağın üst kısmı kurumaya başladığında ılık suyla sulanmalıdır. Ama bu her bitki için geçerli olmayabilir. Mesela çiçekli iç mekân bitkileri daha kısa aralıklarla daha fazla suya ihtiyaç duyabilir.
Yani bitkinizin türüne göre sulama gereksiniminin ne kadar olduğunu mutlaka kontrol etmeniz gerekiyor. Yine de unutmayın ki aşırı sulama iç mekân bitkilerinin ölümünün en yaygın nedenlerinden biri. Ne kadar sulayacağınızdan emin olmadığınız bitkilere çok fazla nem vermektense kuruya yakın bırakmak daha bile sağlıklı olabilir!
3. Günlük programınıza ayak uydurabilecek iç mekân bitkileri seçin!
Yoğun bir çalışma programına veya sosyal hayata sahipseniz bitkilerinizi istemeden de olsa ihmal edebilirsiniz. Yine de bu çok endişelenmeniz gereken bir şey olmak zorunda değil… Siz bitkilerinizi doğru seçtiğiniz sürece!
Bitkileri seçme kısmında olay sadece alacağı ışığa odaklanmakla bitmiyor. Aynı zamanda ne kadar vakit ayırabileceğinizi de hesaplamanız lazım.
Az bakım gerektiren ve doğru ışığı aldığı sürece hiçbir sorun çıkartmayacak tonlarca bitki var. Eğer yoğun bir hayatınız varsa bu bitkileri tercih etmeniz daha doğru olur. Ama zamanının çoğunu evde geçiren biriyseniz ya da sürprizleri olmayan sistematik bir düzene sahipseniz, orkide gibi daha çok ilgi isteyen, narin bitkiler seçebilirsiniz.
4. Bitkilerinizin nem seviyesini yükseltmeniz gereken zamanları kaçırmayın!
İç mekân bitkilerinizin doğal ortamına her zaman sadık kalmalısınız. Unutmayın, her bitkinin daha verimli gelişmesine yardımcı olan, doğasından gelen gereksinimleri var. Mesela çoğu tropik iç mekân bitkisi parlak veya orta dolaylı ışığın yanında yüksek nem tercih eder.
Kışın, bitkileriniz için kurak olacak aylarda, benzer bitkileri bir araya getirerek gruplandırmak, daha nemli bir mikro iklim oluşturmanıza yardımcı olacaktır.
Bununla beraber, bitkilerinize nem sağlayabilmek için dinlenmiş su ile yapraklarını fıs fıslayabilirsiniz. Ayrıca bir tepsiyi çakıl taşlarıyla doldurup bitkilerinizi o tepsinin üzerine yerleştirmek veya küçük ama etkili bir buhar makinesi kullanmak da bitkilerinize ihtiyacı olan nemi sağlayabilir.
5. Evinizin ortalama sıcaklığını sabit tutmaya çalışın!
Bitkileriniz için evinizin sıcaklığının genelde aynı derecelerde seyrediyor olması oldukça önemli. Çünkü iç mekân bitkileri, evin sıcaklığında değişiklikler olduğunda strese girebilir, size küsebilirler. Bundan hoşlanacağınızı sanmıyoruz, birdenbire sararmış yapraklar ve boynu bükük bitkilerle karşılaşma ihtimaliniz var!
İç mekân bitkileri genelde 18-26 derece arasında sağlıklı bir şekilde gelişir ve büyürler.
Size en uygun olan dereceye karar verdikten sonra evinizin o derece aralığında sabit sıcaklıkta kaldığından emin olmalısınız. Ayrıca soğuk hava akımları oluşturabilecek klimalardan veya basınçlı hava oluşturabilecek kalorifer peteklerinden de uzak tutmalısınız!
6. Saksısı yeterli gelmeyen bitkilerin saksısını büyütmeyi unutmayın!
Bitkiyi aldığınız zaman onu diktiğiniz saksı, bitkiniz sağlıklı bir şekilde büyüdüğü sürece zamanla yeterli alanı sağlamamaya başlayacaktır. Bitkinizin saksısının ona küçük gelip gelmediğini anlamak için dikkat etmeniz gereken birkaç şey var.
Öncelikle bitkinizin kök sistemlerin kontrol etmekle başlayabilirsiniz. Eğer kökler saksının içinde dönmeye başlamışsa, o bitkinin saksı değişimi zamanı çoktan gelmiş demektir!
Ayrıca bitkinizin düzenli olarak geliştiğine tanıklık ediyorken birdenbire büyümeyi durdurduğunu fark ederseniz, bunu da saksı değişme zamanının geldiğinin habercisi olarak kabul edebilirsiniz. İç mekân bitkilerinin saksı değişimi için önerilen zaman ilkbahar ve yaz mevsimleri. Ama siz yine de her şeyden önce bitkinizi gözlemlemeye odaklanın!
7. Bitkilerinizin üzerinde biriken tozu düzenli olarak temizleyin!
Tüm ev bitkileri, siz istediğiniz kadar uğraşın mutlaka toza maruz kalacaktır. Toz, bitkilerin yaprakları üzerinde toplanır ve bu da hem bitkinin pis gözükmesine hem de içten içe çürümesine sebep olur. Bitkilerin üzerindeki tozun birikmesini önlemek için düzenli aralıklarla, onlara oda sıcaklığında ılık bir duş aldırabilirsiniz.
Eğer bitki veya bitkilerinizin tüylü yaprakları varsa, duş aldırmak iyi bir seçenek olmayacaktır çünkü tüylü yapraklı bitkiler nemi tutar ve bu da hastalanmalarına sebep olabilir.
Böyle durumlarda tüylü yapraklı bitkilerinizin tozunu yumuşak bir fırçayla alabilirsiniz. Ayrıca pürüzsüz yapraklı bitkileriniz için de nemli bir bezle hafifçe yaprakları silerek tozlardan kurtulabilirsiniz! Bitkilerinizden tozdan arındığında sadece güzel gözükmezler aynı zamanda daha fazla ışık emmeye başlayabilirler!
8. Bitkilerinizi ihtiyacı oldukça budamaktan kaçınmayın!
Yılın herhangi bir zamanı budama yapmak için uygundur ama illaki en uygun zaman ne diye merak ediyorsanız, sonbaharın yazın büyüyüp serpilen bitkilerinizi budamak için en doğru zaman olduğunu söyleyebiliriz.
İç mekân bitkilerini budamanın amacı hem daha derli toplu görünmelerini sağlamak hem de aşırı ve sağlıksız büyümelerini engellemektir.
Aşırı büyümüş ve bitkilerinizin dengesizleşmesine sebep olan dalları 10-15 santimetreye kadar kesmek onları gençleştirir. Budama yaparken tomurcukların çıktığı yerlerin çok yakınında dolaşmamaya dikkat etmelisiniz, bunlar tam da yeni büyümenin başlayacağı noktalardır.
9. Çürümeye yüz tutmuş veya çoktan aramızdan ayrılmış olan yaprakları ve çiçekleri kesin!
Siz ne kadar iyi bakarsanız bakın, bitkilerinizde zaman zaman sararan, sağlıksız yapraklar veya büzüşmüş ve çürüyen çiçekler olacaktır. Bu normal. Önemli olan, doğru anda müdahale etmeniz!
Daha sağlıklı yapraklar veya çiçekler çıkmasını teşvik etmek, aynı zamanda da oluşabilecek hastalıkları önlemek için solmuş yaprakları ve çiçekleri bir makas yardımıyla kesebilirsiniz.
Bunu yaparken, bitkinizin gövdesine zarar vermediğinizden emin olun ve kullandığınız makası bir başka bitkiyi temizlemek için kullanmadan önce mutlaka alkolle silin. Makasınızı temizlemek, bir önceki bitkide olabilecek hastalık veya zararlı maddelerin diğerine geçmesini önleyecektir!
10. Bitki zararlılarının istilasına uğramadığınızdan ve ölen bitkilerinizden tamamen kurtulduğunuzdan emin olun!
Unlu bit, kırmızı örümcek, yaprak bitleri ve yaprak mantarları gibi bakteriler, bitki zararlıları olarak adlandırılır. Ve toprakta sineklenmeye, küfe ve kök çürümesine sebep olabilirler. Bitkilerinizin gövdesinde, dallarında veya yaprak ve çiçeklerinde alışılmışın dışında bir şey görürseniz, o bölgeye azıcık alkole batırılmış bir pamuk ile bastırarak temizlemeyi deneyebilirsiniz!
Su ve Arap sabununu karıştırarak bir sprey hazırlayabilir ve bitkilerinize fıs fıs ile püskürtebilirsiniz. Veya en garanti çözümlerden birini deneyebilir, bitkinizi duşa sokarak güzelce temizleyebilirsiniz.
Bitkinize dadanan bitki zararlılarını temizlemek yine de sonuç vermiyorsa ve durum iyiye gitmediyse, toprak değişimiyle yeni bir saksıya geçmeyi deneyebilirsiniz. Bu da çözüm sağlamazsa en sağlıklısı, çok geç olmadan ve bitki zararlıları diğer bitkileriniz de etkilemeye başlamadan önce hasta bitkiden tamamen kurtulmak olacaktır…