Geçmişten gelen bir sürprizle karşı karşıyayız. Kehribar içinde 99 milyon yıldır saklanan tüylü bir dinozorun bulunmasıyla, evrimsel biyoloji önemli bir gelişme daha kaydetti.
Zamanda yolculuk için buyrun...
Çinli bir paleontolog olan Xing Lida, Çin sınırları yakınında Myanmar'ın kuzeyindeki bir pazarda, kuyumcu tezgahında kayısı büyüklüğündeki bir kehribar buluyor.
Lida, CNN'e verdiği demeçte; 'İçeriğin muhtemelen herhangi bir bitki olmaktan çok, theropod olan bir omurgalı olduğunu fark ettim.' dedi.
Dinozor iskeleti, mumyalanmış şekilde ilk kez keşfedildi.
Dinozor döneminde, kanatlarının parçaları daha önce de kehribar içinde korunmuş bulunmuştu ancak bu şekilde mumyalanmış bir dinozor iskeleti ilk kez keşfedildi.
Bu keşifteki en dikkat çekici nokta 'tüylü bir dinozor'un bulunmuş olması. Bu ne anlama geliyor?
Kıllı yapılar, çoğunlukla sadece memelilerde görülür. Tüy yapılarını ise yalnızca kuşlarda görebiliriz, diye biliyoruz. Ancak...
Sürüngenler sınıfında bulunan dinozorda tüyler ne arıyor?
İşte yanlış öğrenilen bilgiler tam olarak burada devreye giriyor. Tüylerin ilk kez görüldüğü canlılar aslında dinozorlar. Birçok dinozor grubu pullardan ziyade, ilkel tüylere sahipti. Yani dinozorlardan kuşlara geçiş aşamasında yer alan öncül bir türle karşı karşıyayız.
Kuşların kökeninin dinozorlardan geldiği, bir kez daha bu keşifle kanıtlanmış oldu.
Tüy yapıları dinozorlardan sonra, dinozorların akrabası olan kuşlarda görülmeye başlanıyor. Şu an evrimsel basamakta bu canlının yerinin belirlenmesi heyecanı yaşanıyor.
6.5 gram ağırlığındaki kehribar içinde tüylerin yanı sıra kemik parçaları da bulunuyor.
Bu kemik parçaları ise kuyruk kalıntılarını belirliyor.
Bir diğer önemli nokta ise, DNA'sını koruyup korumadığı konusu...
Araştırmacılar yumuşak doku ve çürümüş kanın amberde bulunduğunu, ancak hiçbir genetik materyalin korunmadığını söyledi. Zaten 99 milyon yılda DNA'nın amber içinde korunması pek mümkün gözükmüyor.
Örneklerde demir elementi bulunması, gelecekte pigmentasyon gibi konularla ilgili çalışmalar ve diğer kimyasal bilgileri elde etmek için oldukça umut verici.
Hemoglobin, kanda demir bağlayan bir molekül. Yumuşak doku örnekleri sayesinde fosilde demir elementine kadar ulaşılmış. Bu keşif gelecekteki çalışmalar için de umut vaad edici gözüküyor.
Amber içinde başka canlılar da bulunuyor mu?
Fosilde yaban arısı benzeri canlılar bulunuyor. Yaban arıları ise yaklaşık 90 milyon yıl önce yaşayan ve karıncaların atasını oluşturan canlı grubu. Fosil, neredeyse her canlı grubundan geçiş türlerini içeren gizemli bir kara kutu. Fosilde bulunan bitki grupları ise henüz belirlenmemiş.
Bunun bir kuşa ait olmadığını nerden bilebiliriz?
Örnekte belden kırılmış kuyruk omurları bulunuyor. Bu da bu türün bir kuş olma ihtimalini ortadan kaldıran nedenlerden yalnızca biri. Çünkü modern kuşlar ve onların ataları ''pygostyle'' adlı birleşik kuyruk omurgalarını içeriyor.
Xing Lida, ''Belki birgün tam bir dinozor bulabiliriz'' diyor.
Amber madenlerindeki bilimsel araştırmaların artacağını, daha da şaşırtıcı keşiflerin olabileceğini söylüyor.