HDP İstanbul'da büyükşehirde ve birçok ilçede CHP'li adayları destekliyor. Peki bu destek İstanbul'daki seçimlerin sonuçlarını nasıl etkileyebilir? BBC Türkçe'den Mahmut Hamsici'nin haberi.
İstanbul'un en kalabalık ilçesi Esenyurt'un meydanında kurulan Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) seçim standına yoğun bir ilgi var.
Yüzlerce kişi stant çevresinde bekliyor, yer yer çalınan müziklerle halay çekiliyor.
Dağıtılan bildiriler ve stantta asılı afişteki oy pusulaları görsellerinde ise kime oy verilmesi gerektiği yazıyor.
Pusulalardaki çağrı önceki seçimlerden çok farklı. Pusulalarda, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nda CHP, Esenyurt İlçe Belediye Başkanlığı'nda CHP, Esenyurt İlçe Meclis Üyeliği'nde ise HDP'ye 'Evet' mührü basılmış.
Yoğun bir Kürt nüfusuna sahip ilçede, 24 Haziran 2018 milletvekili seçimlerinde AKP'nin yüzde 39,4, CHP'nin yüzde 22,7, HDP'nin yüzde 22, MHP'nin ise yüzde 8,5 oy aldığını düşünürsek HDP'nin CHP adayına desteği, Esenyurt'ta AKP döneminin sonlanması ihtimalini ciddi bir şekilde gündeme taşıyor.
HDP'nin Esenyurt'taki bu ciddi etki potansiyelinin benzeri Sancaktepe için de geçerli.
24 Haziran'da Sancaktepe'de AKP yüzde 43,1, CHP yüzde 23,2, HDP yüzde 18,8, MHP ise yüzde 8,6 oy oranına erişmiş.
HDP'liler Sancaktepe'de de belediye meclis üyesi adaylıklarında HDP'ye, ilçe ve büyükşehirde ise CHP'ye oy çağrısı yapıyor.
Bunlar dışında HDP'nin belli bir güce sahip olduğu Zeytinburnu, Küçükçekmece, Üsküdar ve Beyoğlu gibi ilçelerde de HDP'li seçmenin CHP adaylarına desteği, CHP'nin AKP'yi zorlama kapasitesine ciddi katkı sunuyor.
HDP bazı ilçelerde kendi adaylarıyla yarışıyor ancak her ilçede büyükşehirde oyların CHP adayına verilmesi çalışması yürütülüyor. Dolayısıyla İstanbul geneline bakıldığında İmamoğlu'na çok kritik bir destek sunulmuş oluyor.
Bu, özellikle kalabalık ve HDP'nin güçlü olduğu ilçeler açısından daha da önemli. Örneğin 24 Haziran'ı veri alırsak, Esenyurt'ta HDP'nin yaklaşık 100 bin oyu var. Sırf bu ilçenin desteği dahi Ekrem İmamoğlu açısından kritik değerde.
Dolayısıyla HDP'nin CHP'li adaylara desteği, bazı ilçelerde çok güçlü bir şekilde, bazılarında ise hatırı sayılır oranda ilçe belediyelerinin değişmesi ihtimalini artırırken büyükşehirde ise İmamoğlu'na, rakibi Binali Yıldırım'a yaklaşabilmesi için ciddi bir destek sunmuş oluyor.
Peki HDP tabanı CHP'li adaylara oy verilmesi konusunda ikna olmuş durumda mı?
Bunu anlamak için Esenyurt'ta çok farklı görüşlere sahip HDP seçmenleriyle görüşüyoruz.
Pastane dükkanı işleten Sedat Ok, HDP seçmeni olup, CHP'ye oy konusunda gönlü rahat seçmelerden.
"Partimizin kararı var. Partimiz 'Oyunuzu çöp konteynırının içine atın' dese de atarız ama Kemal Deniz Bozkurt (CHP Esenyurt Belediye Başkan adayı) ve Ekrem İmamoğlu da iki değerli şahsiyet. Onun için oylarımızı seve seve oylarımızı vereceğiz" diyor, Ok.
Ok, bu destekle 7 Haziran'da CHP'den gelen desteğe de bir karşılık vermiş olacaklarını ama karşılığında ise CHP'den, HDP'li belediyelere kayyum atanması durumunda tepki beklediklerini söylüyor:
"7 Haziran seçimlerinde bize CHP'den yüzde 2 gibi bir oy geldi. Onlar bize yüzde 2 verdiler, biz onlara yüzde 100 vereceğiz.
"Ama onlardan da şunu bekliyoruz ki; bu benim tamamen kişisel görüşüm… CHP, İYİ Parti'yi seçime sokabilmek için, 15 milletvekilini istifa ettirip İYİ Parti'ye geçirdi. Seçimden sonra tek adam rejimi HDP'nin kazanacağı belediyelere kayyum atarsa, CHP tepki olsun diye Batı'daki üç beş belediyesini istifa ettirip HDP'ye geçirilebilir mi?
"CHP'nin seçimden sonra kayyum konusundaki tavrına bakacağız, olumlu olursa bir sonraki seçimde yüzde 200 oy vereceğiz olmazsa yüzde 0 oy vereceğiz."
Ev hanımı İpek Çakan ise HDP'nin kararı doğrultusunda oyunu CHP'ye vereceğini ama içinde ihanet hissi olduğunu söylüyor.
Çakan, gülerek anlatıyor:
"CHP'ye verdiğim için ihanet ediyorum gibi hissediyorum. Rahatsız oluyorum ama partinin kararıdır, parti kararından vazgeçemem. Ben CHP'yi istemiyorum ama mecbur kaldım. Bize en büyük darbeyi CHP vurdu. Bizim eski genel başkan, milletvekilleri neden tutuklu? CHP dokunulmazlıklarda imza verdiği için.
"Ama o zalim Erdoğan'ı kürsüden indirmek için destek vereceğiz. CHP zannediyor ki; kendisi indirecek ama HDP olmadan indiremez.
"Bazı anaların kafası karışık. Bana tepki gösteriyorlar, 'Sen yıllarca HDP'de çalışıyordun şimdi nasıl gelmişsin CHP için oy istiyorsun' diyorlar. Ben de diyorum ki; 'CHP ve HDP ayrı durursa ne HDP kazanır ne CHP kazanır'. Bizde AKP-MHP gibi ittifak yok ama bunları kürsüden indirmek için CHP'ye oy vermemiz gerekiyor. Ben bu sene ihanetçi oldum. Gönül rahatlığıyla veremeyeceğim, gidip gözümü kapatıp vereceğim."
Çakan CHP'li İmamoğlu için ise "Beylikdüzü'nde iyi hizmetleri oldu, iyi bir insana benziyor. Ama çok da tanımıyorum" diyor.
İnşaat sektöründe çalışan esnaf Kasım Masyan ise CHP'ye verilecek oyların amacının AKP'yi yıkmak olduğunu, bağırlarına taş basıp vereceklerini söylüyor:
"CHP olmasa bizim oylar boşa gidecek. Yüzde 13'lük oyumuz var, boşa gitmesin. MHP ile AK Parti'yi engellemek için stratejik oy kullanacağız. Çevremdekilerin de hemen hemen hepsi CHP'ye verecek. Küçük bir kararsız kitle var ama Demirtaş'ın son röportajından sonra onlar da kararlarını vermişlerdir. İçimize sinmeme durumu oluyor ama bağrımıza taş basıp gene CHP'ye vereceğiz.
"Esenyurt CHP adayını ve İstanbul adayını da beğeniyoruz ama adaylardan çok ülke siyaseti için oy veriyoruz. Ama bütün HDP seçmeni verecek. HDP seçmeni çok politiktir, bilinçlidir sonuçta hep ezilmiş insanlardır.
"Oyumuz boşa gitmesin, stratejik oy olsun diye, AK Parti'yi yıkmak için veriyoruz. Bu zihniyet titresin, kendisine çeki düzen versin diye veriyoruz."
Esenyurt'tan ayrıldıktan, İstanbul'daki HDP seçmenlerinin eğilimleriyle ilgili konuştuğumuz HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Azad Barış, HDP'nin tavrının Esenyurt ve Sancaktepe'de çok etkili olacağını ancak bu etkinin farklı şekillerde tüm ilçelerde yaşanacağını savunuyor.
Barış, CHP'li Muharrem Keskin'in karşısında DSP'li Mustafa Sarıgül ve AKP'li Nihal Yıldırım'ın yarıştığı Şişli'yi örnek veriyor:
"Örneğin Şişli şu anda çok kritik bir aşamada. Bu eşiği aşmanın tek yolu HDP'nin sayın Muharrem Bey'e destek vermesidir."
Barış, seçmenlerinin kime oy verecekleri konusunda kafasının net olduğunu belirtiyor ve "Yüzde 99 çok net, çok kararlı bir şekilde gösterdiğimiz aday kim olursa olsun oy verecek' diyor.