Almanya'da Katolik ve Protestan kiliselerince kurulan Kiliseler ve Kalkınma Ortak Konferansı (GKKE) Çalışma Grubu, Alman hükümetinin kriz bölgelerine silah satışına tepki gösterdi.
Federal Basın Merkezi'ndeki basın toplantısında Katolik Kilisesi'ni temsil eden GKKE Çalışma Grubu Eş Başkanı Karl Jüsten, silah satışında alıcı ülkelerdeki duruma öncelik verildiğine ilişkin Alman hükümetinden yapılan açıklamaları memnuniyetle karşılandıklarını söyledi.
Jüsten, ''Ancak Avrupa Birliği (AB) ve NATO dışındaki üçüncü ülkelere hala silah satışı izinlerinde artış olması kabul edilmez. Bunlar yüzde 63,5 ile rekor düzeyde. İstisnai durum olarak düşünülen şey kural oldu'' dedi.
Karl Jüsten, silahların satıldığı yerler arasında, insan hakları durumunun endişe verici olduğu ihtilaflı bölgelerin ve ülkelerin bulunduğuna dikkati çekti.
Özellikle Afrika'nın kuzeyi ile Ortadoğu'daki ülkelere yapılan silah satışını endişeyle karşıladıklarını belirten Jüsten, son dönemde Suudi Arabistan'a 146 devriye botu satıldığını, Cezayir'e ise hem tank satışı yapıldığını hem de tank yapımı için bir üretim merkezinin kurulmasına izin verildiğini kaydetti.
Jüsten, Cezayir'e silah teknolojisi ve bununla ilgili parçaların verilmesini kuşkuyla karşılandıklarını ifade ederek, Alman hükümetinin bu ülkede üretilecek silahlar üzerindeki kontrolünü kaybedeceğini savundu.
Almanya'nın üçüncü ülkelere sattığı küçük silahların miktarının düşmesini ise olumlu karşıladıklarını ifade eden Jüsten, 2014 yılının ilk 6 ayında küçük silahların satışının 39,5 milyon avrodan 21,3 milyon avroya gerilediğini belirtti.
Jüsten, bir soru üzerine, Alman hükümetinin İsrail'e yaptığı silah satışlarına da kuşkuyla baktıklarını belirterek, İsrail'e denizaltı satılmasını eleştirdiklerini söyledi.
Protestan Kilisesi temsilcisi GKKE Eş Başkan Martin Dutzmann da Alman hükümeti tarafından silah satışlarında ülkedeki istihdamın belirleyici olmayacağının ifade edildiği hatırlatıldı.
Dutzmann, ''Ancak ekonomik düşüncelerden dolayı siyasi anlayışa ve ahlaka uymayan silah satışlarının yapılması tehlikesi var. Silah ihracatları önclikle alıcı ülkelerdeki insanlar, bölgedeki istikrar, Almanya'nın güvenliği ve ülke dışında görev yapan Alman askerler için nasıl bir etki yapacağına bakılarak yapılması lazım'' ifadelerini kullandı.
IKBY'ye silah yardımı
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ne (IKBY) silah yardımı yapılmasının da tartışmalı bir konu olduğunu belirten Dutzmann, Peşmerge'ye yapılan silah yardımını, kan akmasını durdurma ve soykırım tehlikesinin önüne geçme nedenleriyle ihtiyatlı anlayışla karşıladıklarını belirtti.
Dutzmann, ancak söz konusu yardımın silahların nihai olarak nerede kullanılacağı konularında birçok riski ve tehlikeyi beraberinde getirdiğine işaret etti.
Ortadoğu ülkelerine silah satışını eleştiren Dutzmann, bu bölgeye yapılan silah yardımlarını dikkatli ve kısmen de üzüntüyle izlediklerini bildirdi.
İhracat yapılan ülkeler arasındaki Mısır'ın demokratik istikrardan çok uzak olduğunu ifade eden Dutzmann, Suudi Arabistan'a yapılan ihracatı da eleştirdiklerini kaydetti.
İsrail'e silah satışı
İsrail'e silah satışı konusunda sorunu herkesin bildiğini belirten Dutzmann, tarihteki sebeplerden dolayı İsrail'i eleştirmekten çekinildiğini, aynı zamanda bu ülkeye yapılan silah satışlarının, "gerginlik olan bölgelere silah satışının yapılmaması" ilkesiyle çatıştığını söyledi.
''Bu ortadan kaldırmadığımız bir ikilem'' diyen Dutzmann, bunun için de herkesi memnun edecek bir çözüme sahip olmadığını sözlerine ekledi.
AB'deki Rusya anlaşmazlığı
Bonn Silahsızlanma Merkezi'nden (BICC) Jan Grebe de silah satışlarında Avrupa ülkelerindeki uyumsuzluğu eleştirdi.
Avrupa bağlamında, Rusya'ya yapılan silah satışlarının incelendiğini belirten Grebe, AB'nin uzun süre Rusya'ya karşı silah ambargosu konusunda anlaşamadığına dikkati çekti.
Almanya'nın aksine Fransa'nın eleştiriler üzerine Rusya'ya savaş gemisi satışını dondurduğuna işaret eden Grebe, bunun Ukrayna'daki gelişmeler açısından önemli bir adım olduğunu kaydetti.
Grebe, Avrupa ülkelerinin silah satışında uyum sağlanmasının, silah sanayinin Avrupalılaşması ve silah şirketlerinin üçüncü ülkelere bağımlılığını azaltılması yönünde önemli bir adım olacağını ifade etti.
Almanya'nın, üçüncü ülkelere silah üretim merkezi kurması ve satmasını problemli gören Grebe, buna örnek olarak Mısır'da Alman parçalarından üretilen bir tankın eylemler sırasında insanların üzerine sürüldüğünü vurguladı.
(AA)