Yaklaşık iki yıldır yaşanan ekonomik kriz, emlak sektörünü altüst etti. Kiralar fahiş oranda artarken kiracılar ile ev sahipleri arasında cinayete varan tartışmalar yaşanmaya başladı. Mahkemelerin artan iş yükünü azaltmak amacıyla kiracılar ile ev sahipleri arasındaki anlaşmazlığı çözmesi için 'arabulucu' sistemi hayata geçirildi. Arabuluculuk sayesinde dava dosyalarının yüzde 90 azaldığı öğrenildi. İşte detaylar...
Kira anlaşmazlıklarında arabuluculuk zorunluluğu 1 ay önce yürürlüğe girdi. Taraflar artık dava açmadan önce arabulucuya gitmek zorunda.
Son rakamları Adalet Bakanı Yılmaz Tunç açıkladı. Arabulucuya yaklaşık 25 bin başvuru yapıldı. 3 bin 585'i sonuçlandı, bin 903'ünde anlaşma çıktı. Bin 682'si ise anlaşma sağlayamadı.
Milliyet'te yer alan habere göre, konuyla ilgili açıklamalarda bulunan arabulucu avukat Dr. Umut Metin, konuyla ilgili şu bilgileri paylaştı:
"Burada rakamlar bir şeyde yanıltıyor. 25 bin rakamının yarısı anlaşma değil 25 bin başvurudan 3500'ü neticelendi diyebiliriz. Arabuluculukta görüşme süresi 4 haftadır. Eylül ayı ortalarında başvuranlar için süreç hâlâ işliyor. Şu anda 3500 dosyadan 1900'ü aşan anlaşma var. 1600 civarında da anlaşmama var. Yani 25 bin başvurunun 3500'ü sonuçlandı diyebiliriz.
Av. Umut Metin
Ancak şöyle; arabuluculukta görüşme süresi 4 hafta ile sınırlı, 4 hafta sınırı nedeni ile bazen anlaşmama durumu olabiliyor. Süre yetmiyor, 6-7 haftaya ihtiyaç olabiliyor. Süre sınırı nedeniyle taraflar anlaşamadık diyorlar. Daha sonra ihtiyari arabuluculuk devreye giriyor. Bu şu anlama geliyor: Başlangıçta 1900 anlaşma, 1600 anlaşmama sayılarında bu 3500 dosyadan daha fazlası anlaşma ile sonuçlanabilir.
Burada çok güzel bir anlaşma örnekleri oluştu. Bazıları kira bedeline ilişkin anlaşıyor. Bazısı tahliyeye ilişkin, bazısı bir başkasına alt kiralamaya ilişkin anlaşıyor. Bazısı o eve ilişki yapılan masrafların karşılanmasına ilişkin anlaşıyor. Çok çeşitli kira uyuşmazlıkları çözülüyor bu iş yerler için de çözüme kavuşturulabiliyor.
Doğru, ilk önce arabulucuya başvurmak zorunlu olduğundan zaten adliyeye gidilmiyor. Bu ay adliyeye yansıyan dava sayısı 2 bini bulmadı. Bu geçen ay 20-25 bin seviyesindeydi. Yani yüzde 90 oranında dava sayılarında azalma gerçekleşti. Kesinlikle uygulama faydalı.
Şunu söylemek lazım davaya dönüştüğünde de arabuluculuk hizmetinden yararlanılabiliyor. Bir yıl sonunda biz bu anlaşma oranını yüzde 50-55 değil belki de yüzde 75-80'de göreceğiz, işaretler oraya doğru gidiyor.
Tabii, o da şunu yarattı: Adliyelerde yoğunluk azalınca yargılama süreleri uzun olduğu için yıllar sürebiliyor. Bir duruşma bir yıl sonraya verilebiliyor. Yeni dava daha az gelince halihazırda yargılamalar da hızlanacaktır.
Normalde arabuluculukta 1 toplantıda bile anlaşmak mümkündür. Kira uyuşmazlıklarında özel bir durum var. Taraflar kendi başlarına daha önce görüşmüş oluyor ve ilişkileri gergin oluyor. En az 2 toplantı, 4-5 toplantıya kadar sürebiliyor. 4 hafta içerisinde arabuluculuğu tamamlayıp bitirmek durumundayız.
Bir iki toplantıda da anlaşmak mümkündür. Belki 1 belki 5 saatte bile anlaşılabilir. Toplantı fiziki olarak değil de elektronik ortamda da yapılabiliyor. Bunlar da işin diğer güzel yanları."