Seçim öncesi açılan son 'hediye paketi' köprü ve otoyollar oldu. Erdoğan geçişlere zam yapılmayacağını duyurdu. Ancak uzmanlar 'müjdenin' faturasının yine milletin sırtına bindiğine dikkat çekti: Gişede zam yok ama müteahhitlere üç ayda bir kur artışına göre katkı payı adı altında zam yapılıyor. Bu para da 85 milyonun vergilerinden oluşan bütçeyle ödeniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan bu sene içinde otoyol ve köprü hizmetlerine zam yapılmayacağını açıkladı. Ancak uzmanlar gişede zam olmasa da sözleşme ücretlerinde fiyat artışı olduğunu belirtti. Bu zamların katkı payı adıyla müteahhitlere ödendiğinin altını çizen Prof. Dr. Uğur Emek, ‘’Her üç ayda bir kur artışlarına göre sözleşme ücretlerine zam yapılıyor. Buna da katkı payı deniliyor ve bütçeden çıkıyor. Sadece 2023 yılı için yaklaşık 55 milyar lira katkı payı ve garanti ödemesi ayrıldı’’ dedi.
ükümetin bütçeden ‘tek kuruş’ ödeme yapılmadığını belirtiği Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinin bütçeye yükü artıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Kabine toplantısı sonrası müteahhitlere yaptırılan bu otoyol ve köprü hizmetlerine zam yapılmayacağını dile getirdi. Ancak uzmanlar gişede zam olmasa da sözleşme ücretlerinde fiyat artışı olduğunu belirtti. Karar Gazetesi yazarı Prof. Dr. Uğur Emek, bu zamların katkı payı adıyla müteahhitlere ödendiğini söyledi.
KARAR’a açıklamalarda bulunan Emek, ‘’Ulaştırma Bakanlığının köprü ve otoyollar için katkı payı ve garanti ödemeleri bütçesi 55.4 milyar ödenek ayrıldı. 2023’te bütçeden sadece 55.4 milyar lira ödenek Garanti ve katkı payı ödemelerine gidecek. Cumhurbaşkanı bütçeden 5 kuruş çıkmayacağını söyledi. Ancak bu bütçeden çıkıyor. Bu ödenekleri katkı payı ile gizliyorlar. Gişeye bakınca zam yokmuş gibi görünüyor ancak katkı payı ile zam yapılıyor. Bu zammı saklıyorlar ve burada şeffaflığa aykırı bir durum var’’ ifadelerini kullandı.
Osmangazi Köprüsü, Avrasya Tüneli, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Çanakkale Köprüsü için 2023 yılında bütçeden ödenecek toplam katkı payının yaklaşık 21 milyar TL olacağını belirten Emek, ‘’Osmangazi Köprüsü’nün sözleşmeye göre olan ücreti 974 lira. Gişe ücreti 184.5 lira. Eğer bir araç geçiyorsa bir araç başına toplamda ödenen katkı payı 790 lira eğer bir araç hiç geçmiyorsa toplamda 974 lira ödeniyor. Karayolları Genel Müdürlüğü her geçen araç için 790 lira geçmeyen her araç için ise 974 lira ödeme yapıyor. Avrasya Tüneli’nde gişe ücreti 53 lira her geçen araç için 79 lira geçmeyen her araç için ise 132 lira katkı payı ödeniyor’’ diye konuştu.
Sözleşmeye göre bir ücret belirlendiği ifade eden Uğur Emek, ‘’O ücretler bazen euro üzerinden bazen de dolar üzerinden belirleniyor. Sonra bu dövizler ait oldukları ülkenin ülkenin enflasyon oranına göre her yıl arttırılıyor. Dolar ise ABD enflasyonuna göre euro ise Avrupa enflasyonuna göre artırılıyor’’ dedi.
Eskiden sözleşme ücretlerinin yılda bir kere artırıldığını söyleyen Prof. Dr. Emek kur artışı hızlanınca önce yılda iki defa daha sonra dört defa zam yapıldığını belirtti. Ancak artışların gişeye yansımadığını belirten Emek, ‘’Çünkü fiyat çok çıkınca çok pahalı gelmeye başladı ve millet mırıldanmaya başladı. Millet itiraz edince 2016-2017 itibarıyla katkı payı uygulamasına geçtiler. Katkı payı uygulaması şu demek: Sözleşme ücreti çok pahalıysa, vatandaş ödeyemeyecekse fiyatı gişede düşük tutuyorlar. Aaradaki farkı bütçeden ödüyorlar.
Bütçeden ödüyorlar ne demek? Bu katkı payı demek. Katkı payı ile fiyatları ucuzlaştırmaya çalışıyorlar. 2021 yılı Temmuz ayı itibarıyla fiyatları arttırmadılar. Ama sözleşmede arttırdılar müteahhite ödenen fiyatta artış yaşandı. Bu aradaki farka katkı payı deniliyor.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Osmangazi Köprüsü, Avrasya Tüneli, Yavuz Sultan Selim Köprüsü , Çanakkale Köprüsü, Kuzey Marmara Otoyolu ve Ankara-Niğde Otoyolu için yaklaşık 55 milyar lira katkı ve garanti ödemeleri için ödenek ayrıldığını belirten Emek, ‘’Şimdi buradan Karayolları Genel Müdürlüğü bütçesine dönüyorum. 2023 yılı bütçesi 53 milyar 700 milyon lira Garanti ve katkı payı bütçesi var. Avrasya tüneli’ne dönüyorum 1 milyar 800 milyon lira ödenek var. 2023’te bütçeden sadece 55.4 milyar lira ödenek Garanti ve katkı payı ödemelerine gidecek’’ dedi.