Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Karadeniz gazına dair yeni müjdeyi vereceğini açıklamasının ardından heyecanlı bekleyiş başladı. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. İshak Turan, indirimin hemen faturalara yansımasını beklemenin rasyonel bir yaklaşım olmadığını belirterek bu durumun birkaç yıl alacağını belirtti.
Dr. İshak Turan, Karadeniz'de keşfi gerçekleştirilen 540 milyar metreküplük doğalgaz rezervi sonrasında bölgede yapılan çalışmaların devam ettiğini belirtti. Cumhurbaşkanı tarafından verilecek müjde ile beraber bu rakamın yukarıya doğru güncellenebileceğini vurgulayan Turan, "Bir rakam telaffuz etmek doğru değil. Ancak keşif çalışmalarının sürmesi olumlu yönde de neticelerin alındığını göstermektedir" sözlerini kullandı.
Filyos'a 170 km'lik mesafede ve 2.200 m derinlikte inşa edilen denizaltı tesislerinden geçen doğalgazın karaya ulaşacağını söyleyen Turan, "Biz de bölgede yaşayan bir akademisyen olarak oldukça heyecanlıyız. Malumunuz 2020'de ve 2021'de iki farklı keşifle toplamda 540 milyar metreküplük bir doğal gaz keşfi Zonguldak'ın 170 kilometre açıklarında Sakarya Gaz Sahası'nda elde edildi. Bugün Cumhurbaşkanımızdan buradaki rakamın yukarıya doğru güncellenmesi yönünde bir müjde bekliyorum. Burada tabi ki 100 milyar metreküp mü olur 200 milyar metreküp mü olur rakam telaffuz etmek doğru değil. Ancak keşif çalışmalarının sürdüğünü ve olumlu yönde de burada neticelerin alındığını göstermektedir. Burada İnşallah Cumhurbaşkanımızdan oldukça iyi bir rakam bekliyorum. Umarım güzel gelişmeler olur. Aslında buradaki doğal gaz üretimini dört farklı aşamada belirtebiliriz. Denizin tam 2 bin 200 metre altında denizaltı tesisi kuruluyor. Burada herhangi bir insan eli çalışmalarda kullanılmıyor. İnsansız robotlar kullanılarak karadan ve gemiler vasıtasıyla bir şekilde kumanda edilerek burada büyük bir tesis kuruluyor. Burada kurulan tesisin uzunluğu yaklaşık 12 kilometre.
İstanbul'da yaşayanlar için şöyle ifade edebilirim. Sarıyer'den Beşiktaş'a kadar uzanan bir sahil şeridi boyunca denizin altında bir tesis kurulmaktadır. Kuyubaşı vanalarından manifolda aktarılacak olan doğal gaz yaklaşık 170 kilometrelik boru hattıyla birlikte Filyos sahiline ulaştırılacak. Burada tek bir boru hattından da bahsetmiyoruz. Aynı zamanda denizaltındaki tesislerin elektriğini taşıyacak ek bir boru hattı, denizin 2 bin 200 metre altında çalışan bir tesisten bahsediyoruz. Çeşitli kimyasalların götürülmesi gerekiyor. Onun için de ayrı bir üçüncü boru hattı da var. Toplamda üç boru hattından Sakarya Gaz Sahası'ndan Filyos Limanı'na kadar uzanan bir boru hattından bahsediyoruz. Bu boru hatları yüzde 100 bitmiş durumda. Hemen arkamızda Filyos Gaz İşleme Tesisleri yapılmaktadır. Buradaki tesisin de büyük bir çoğunluğu bittiği, maalesef denizin altından çıkarılan gaz evlerimizde aynı şekilde kullanılmıyor. Bunun belirli bir ayrıştırma ve temizlenme sürecinden geçiyor. Buradaki tesislerde de diğer kimyasal maddeler yada herhangi bir parçacıklar ayrıştırılarak buranın çok daha yakınında BOTAŞ'a ait bir tesise gaz aktarılacak. Basınç ayarlaması yapıldıktan sonra 37 kilometre uzaklıktaki aktarma merkezine aktarılacak. 37 kilometre uzunluğundaki boru hattının da bittiğini söyleyebiliriz." dedi.
Avrupa'da enerji arz sorunu olduğunu ve ülkemizin kendi iç üretimi ile tedariğini sağlayacağı doğalgaz ile beraber kendi enerji arz sorununu ortadan kaldıracağını belirten Turan, faturalarda ucuzlama olması için birkaç sene beklenmesi gerektiğini vurguladı. Turan konuşmasının devamında şu sözleri kullandı:
"İlk etapta hemen doğal gaz faturalarının ucuzlamasını beklemek çok rasyonel bir yaklaşım olmaz. Bugün Avrupa'ya baktığınız zaman enerji arz sorunu yaşanmaktadır. Onun için kendi iç üretiminizle tedarik edeceğiniz doğal gaz sizin öncelikle enerji arz sorununuzu giderecek. Zaman içerisinde sonuçta Faz-1'de 4,5 milyar metreküplük doğal gaz üretimi tahmin edilmektedir. Faz-2 ile birlikte bu 15 milyar metreküpe çıkacak. 2025'in sonunda Türkiye'deki konutlarda kullanılan tüm doğal gaz buradaki Filyos Doğal Gaz İşleme Tesisleri'nden ana şebekeye aktarılacak. Yani eğer halkımız biraz daha sabırlı olursa 1-2 yıl içerisinde bunların faturalara da yansıdığını görebiliriz."
2021'e dek Türkiye'de doğalgaz tüketim oranının 50 milyar metreküp olduğunu fakat sanayi kapasitesinde ki artış ile birlikte doğalgaz kullanımında da artış olduğunu belirten İshak Turan, "2021 yılına kadar Türkiye'nin tükettiği doğal gaz 50 milyar metreküptü. Ancak 2021'den 2022'ye geçtiğimiz yıl içerisinde yüzde 20'yi aşkın bir doğal gaz tüketimiyle karşılaştık. Sanayi kapasitesindeki artan üretimle de yakından ilişkili. Şu anda Türkiye'de 60 milyar metreküpe yakın bir doğal gaz tüketilmektedir. Faz-1 ve Faz-2 sonunda buradan yaklaşık 15 milyar metreküplük bir doğal gaz üretimi planlanmaktadır. Bu da Türkiye'nin mevcut tükettiği doğal gazın yaklaşık yüzde 25'ine tekabül etmektedir. Diğer bir ifadeyle konutlarda tükettiğimiz bütün doğal gaz burada Filyos tesislerinden halka ulaşacaktır. Ancak burada daha yeni keşifler, ek müjdeler geldikçe yaklaşık 40 milyar metreküpe kadar varan bir potansiyele sahip. Yani önümüzdeki yıllarda Türkiye'nin tükettiği doğal gazın yarısının veya daha fazlasının buradan karşılanacak diyebiliriz." dedi.