Y­ü­z­l­e­r­c­e­ ­i­s­i­m­ ­y­e­t­i­ş­t­i­r­e­n­,­ ­s­i­n­e­m­a­m­ı­z­ı­n­ ­u­s­t­a­s­ı­z­ ­u­s­t­a­s­ı­:­ ­Ö­m­e­r­ ­L­ü­t­f­i­ ­A­k­a­d­

Y­ü­z­l­e­r­c­e­ ­i­s­i­m­ ­y­e­t­i­ş­t­i­r­e­n­,­ ­s­i­n­e­m­a­m­ı­z­ı­n­ ­u­s­t­a­s­ı­z­ ­u­s­t­a­s­ı­:­ ­Ö­m­e­r­ ­L­ü­t­f­i­ ­A­k­a­d­

Türk sinemasında Koca çınar ve Ustasız usta sıfatlarıyla anılan, yönetmen ve senarist Ömer Lütfi Akad, vefatının 11. yılında anılıyor.

Akad, 2 Eylül 1916'da İstanbul'da dünyaya geldi. İlk eğitimini Fransız Sainte Jeanne d'Arc Okulu'nda tamamlayan ünlü yönetmen, 1938'de Galatasaray Lisesi'nde, 1942'de ise İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okulunun maliye bölümünde eğitim aldı.

Gençliğinde halkevinde tiyatro oyunlarında dekoratör ve amatör oyuncu olarak, sinema alanında ise yardımcı asistanlık ve yapım yönetmenliği gibi birçok görev üstlenen Akad, askerlik görevinin ardından bankacılık, yapım amirliği ve muhasebecilik alanlarında çalıştı.

Ömer Lütfi Akad, 1946'da Şakir Sırmalı'nın yönettiği "Domaniç Yolcusu" filminde yapım yönetmenliği yaparak yönetmenliğe adım attı. Ardından Seyfi Havaeri'nin yarım kalan "Damga" adlı filmini çekerek tamamladı.

Türk sinemasında tiyatro geleneğinden sinema tekniğine geçişi başlatan ünlü yönetmen, 1948'de Halide Edip Adıvar'ın aynı adlı romanından uyarlanarak beyazperdeye aktarılan "Vurun Kahpeye" adlı yapımda ilk kez tek başına yönetmen koltuğuna oturdu.

Akad, bir taraftan sinema alanında çeşitli yazılar kaleme aldı. Edebiyatın yanı sıra sinema, resim, tiyatro ve müzikle ilgili birçok yazıya yer verilen fikir ve sanat dergisi "Beş Sanat"ı 1950'de okurla buluşturdu.

Türk tiyatrosuna da önemli katkılar sağlayan Akad, 1950'de senaristliğini ve yönetmenliğini üstlendiği "Lüküs Hayat" adlı müzikali sahneye koydu. Ardından "Tahir ile Zühre", "İngiliz Kemal Lawrens'e Karşı" ve "Arzu ile Kamber" filmlerini yönetti.

Usta sinemacı, gerçek bir hikayeden uyarlanan ve başrolünde Ayhan Işık‘ın yer aldığı, 1952 yapımı "Kanun Namına" filmiyle Türk sinemasında polisiye türünün başlamasına öncü oldu.

Mesleğini halk masalları uyarlamalarıyla sürdüren Akad, polisiye filmleriyle sinema dilini geliştirdi, dekor yerine mekan kullanarak, kendisinden sonraki sinemacılara örnek oldu.

Yüzlerce isim yetiştiren, sinemamızın ustasız ustası: Ömer Lütfi Akad

Ömer Lütfi Akad, 1973'te "Gelin", 1974'te "Düğün", 1975'te "Diyet" adlı, "Anadolu Üçlemesi" olarak nitelendirilen ve folklorik öğelerin yoğun şekilde kullanıldığı filmleriyle, topluma eğilen bir sanat anlayışının savunucusu oldu. Gelin'de Yozgat'tan İstanbul'a taşınan bir ailenin büyük kentte yaşadığı sorunları, Düğün'de Şanlıurfalı bir ailenin başına gelenleri, Diyet'te ise emekçilerin dramını anlattı.

Senaryo yazarlığı, sinema ve tiyatro yönetmenliğinin yanı sıra belgesel, televizyon filmleri ve birçok diziye imza atan Akad, 1964'ten 1974'e 10 kadar belgesel ve televizyon filmi çekti. Sinema piyasasında yaşanan sorunlar dolayısıyla daha sonra film çekmedi.

Akad, Türkiye'de ilk defa İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi bünyesinde Film Arşivi tarafından 1974'te başlatılan eğitim çalışmalarına katıldı ve sinema kurslarında öğretmen olarak görev aldı. Daha sonra Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ) Sinema Televizyon Bölümü'nde öğretim görevlisi olarak eğitim verdi. Usta sinemacı yaşamı boyunca yüzlerce öğrenci yetiştirdi.

Ömrünü Türk sinemasına adayan Ömer Lütfi Akad, 19 Kasım 2011'de 95 yaşında İstanbul'da vefat etti. Cenazesi Ulus Mezarlığı'na defnedildi.

Yüzlerce isim yetiştiren, sinemamızın ustasız ustası: Ömer Lütfi Akad

Popular Articles

Latest Articles