Keşke hiç olmasa ama dünyanın dört bir tarafında her gün sayısız suç işleniyor ve bu suçları çözmek kolluk kuvvetlerine kalıyor. Yaşanan adli vaka hakkındaki ilk ve en önemli deliller olay yerinde bulunur. Bu delilleri bulan ise olay yeri inceleme ekibidir. Olay yeri inceleme ekipleri ve yaptıkları çalışmalar hem dünyada hem de ülkemizde pek çok yapıma ilham olacak kadar ilgi çekicidir.
Özel kıyafetleriyle ortalıkta bir şeyler toplayan kişiler olarak görülen olay yeri inceleme ekipleri aslında uzun yıllar boyunca özenle hazırlanmış bilimsel metotlar ışığında hareket ederler. Bazı sorular sorar, bu sorulara göre bazı ayrıntılar belirler ve buna göre de özel metotlar uygularlar. Gelin olay yeri inceleme ekiplerinin özel metotlarına ve arama yöntemlerine gelin yakından bakalım.
Olay yeri inceleme ekiplerinin uygulayacakları metotlar öncelikle bu ve bunlara benzer temel esaslara göre belirlenir. Ekip, ilk olarak bu temel esasları göz önüne alır ve buna uygun metotları ortaya koyar. Daha sonra yapılacak olan ise bazı sorular sormak ve bu sorulara en doğru yanıtları verecek metodu belirlemektir.
Olay yeri inceleme ekipleri daha önceden belirledikleri esaslar kapsamında bu ve buna benzer sorular sormaya başlarlar. Uygulanacak metot, bu sorulara en iyi yanıtları vermeyi hedeflemektedir. Olay yeri esaslarına ve sorulara bağlı olarak uygulanacak metot, bilimsel olarak en doğru sonuçların alınacağı yöntemdir.
Hem iç hem de dış mekanlarda uygulanabilen bölgesel metotta olay yeri sanal bölgelere ayrılır. Her bir bölge için ayrı bir görevli atanır ve her bir görevli, bölgenin durumuna özel teknikler kullanır. Arama yapılan bölgeler iki kez kontrol edilir. Bu metot, dar alanlarda uygulanamaz.
Paralel yöntem olarak da adlandırılan şerit metodunda olay yeri sanal şeritler ile bir yürüyüş rotası şeklinde planlanır. Olay yeri büyüklüğüne bağlı olarak maksimum iki görevli şerit metodunu uygulayabilir. Görevli, olay yerinin bir köşesinden yürümeye başlar ve ağır adımlarla gezerek tüm delilleri tespit eder. İki kez kontrol edildiği zaman kusursuz bir sonuç alınır.
Izgara metodu, şerit metodu ile benzer bir çalışma prensibi üzerine oluşturulmuştur. Izgara metodunun tek farkı, sanal şeritlerin çok daha detaylı ve sıkı bir rota oluşturmasıdır. Olay yeri büyüklüğüne bağlı olarak maksimum iki görevli bu metodu uygulayabilir. Özellikle dış mekanlarda ve büyük olay yerlerinde son derece etkili bir yöntemdir.
Daha az engelin bulunduğu iç mekanlarda kullanılan spiral metot, adı üzerinde olay yerinde bir spiral çizerek yapılan arama metodudur. Arama sırasında izlenecek spiral yol, olay yerine bağlı olarak içten dışa ya da dıştan içe çizilebilir. Olay yeri büyüklüğüne bağlı olarak maksimum iki görevli bu metodu uygulayabilir.
Tekerlek arama metodu tarla ve çöl gibi geniş ve büyük dış mekanlarda uygulanan bir yöntemdir. Bölgesel metotta olduğu gibi alan, bir daire şeklinde düşünülerek sanal bölgelere ayrılır. Her bölgenin bir görevlisi vardır. Görevliler kendi bölgelerinden sonra diğer bölgeleri de inceleyerek doğruluk arttırılır. Kalabalık bir olay yeri inceleme ekibi gereklidir.
Rastgele arama metodu herhangi bir olay yerinde, herhangi bir suçta uygulanabilir olduğu için en sık tercih edilen yöntemlerden bir tanesidir. Bu metot uygulanırken herhangi bir kural yoktur. Karmaşık bir yöntem gibi görünebilir ancak karmaşık olay yerlerinde en azından temel bulgulara ulaşılana kadar uygulanacak en doğru yöntemdir.
En işin içinden çıkılmaz adli vakaları bile ustalıkla çözebilen olay yeri inceleme ekiplerinin kullandıkları metotlardan ve arama yöntemlerinden bahsettik. Yaşanan bütün olayların gizli kahramanı olan olay yeri inceleme ekiplerinin çalışmalarına hayran olmamak elde değil.