AC/DC yalnızca bir müzik grubu değildir. Bugün kullanmakta olduğumuz elektriğin iki önemli akımını ifade eder; doğru akım ve alternatif akım. Bir güç kaynağından çıkan elektriğin akımı ne olursa olsun hedefe doğru bir akım göndermek için bazı aktarıcı ve çeviriciler kullanmak gerekir. İnvertör, işte bu çeviricilerden biridir. Bilinenin aksine bir invertör elektrik üretmez, akım değiştirerek aktarım sağlar.
İnvertör, kullanım alanına göre değişiklik gösterse de oldukça küçük bir cihazdır ve tek bir işlevi vardır; doğru akımı, alternatif akıma çevirmek. Bu açıdan bakınca öyle çok da gerekli bir cihaz gibi görünmeyebilir ancak özellikle ana güç kaynağına uzak bir yerde, yedek bir güç kaynağıyla çalışıyorsanız gerçekten hayat kurtarıcı olabilir. İnvertör nedir, ne işe yarar gelin biraz daha yakından inceleyelim.
İnvertör, inverter ya da Türkçesi ile güç çevirici; DC olarak adlandırılan doğru akımı, AC olarak adlandırılan alternatif akıma çeviren bir cihazdır. İnvertörün aldığı akımın çevrildiği alternatif akımın gücü; transformatöre, anahtarlama sistemine ve kontrol devrelerine bağlı olarak farklı gerilim ve frekanslarda olabilir.
İnvertör, 12 v gücündeki doğru akımı alır ve 220 v gücündeki alternatif akıma çevirir. 12 v DC doğru akımın bulunduğu yerler genel olarak devamlı bir elektrik akışının olduğu ana güç kaynakları değil de güç yedekleyen ya da depolayan yedek güç kaynaklarıdır.
İnvertör, DC doğru akımı AC alternatif akıma çevirmekle kalmaz aynı zamanda güç tasarrufu sunar. Akım çevrimi yaptığı yedek kaynak sınırsız olmadığı için bu oldukça işe yarar bir özelliktir. Üstelik invertör kullanılarak çevrilen elektrik akımı, aktarıldığı farklı cihazlara doğru frekansta ulaştığı için iç aksamın da ömrünü uzatmaktadır.
Nerelerde kullanılmaz diye sormak daha doğru olsa gerek çünkü invertör kullanılmayan bir alan neredeyse yok. Daha önce bahsettiğimiz gibi özellikle ana güç kaynağına uzak noktalarda yedek güç kaynağı ile enerji akışının sağlandığı tüm alanlarda bir invertör kullanmak hem çok daha verimli hem de çok daha güvenlidir.
İnventörün asıl kullanım alanı ise rüzgar ve güneş gibi alternatif kaynaklardan enerji üretilen alanlardır. Çünkü bu tür alternatif kaynaklardan alınan enerji önce depolanır ve daha sonra kullanılır. Depolanan enerjinin kullanılabilir bir akım haline gelmesini ise farklı anahtarlama sistemleri ile geliştirilmiş invertörler sağlar.
Öncelikle DC doğru akım kaynağında bir enerji birikmesi yaşanır. Bu kaynağa sürekli açılıp kapanan ve transformatörlerle yükseltme ile anahtarlama yapan bir cihaz bağlanır. Transformatörün birincil tarafı DC doğru akım gerilimi ile açılıp kapandıkça bu AC alternatif akıma dönüşür.
İnvertör ise tüm bu sürecin çıkış aşamasıdır. Temel olarak üç sistemden bahsetmek mümkün; merkez kademe transformatörlü itme-çekme, yarım köprü itme-çekme ve tam köprü itme-çekme. Merkez kademe transformatörlü itme-çekme basittir, garantilidir ve bu nedenle popülerdir ancak ağırdır ve düşük verimliliğe sahiptir.
İnvertörler çıkış aşamasında kare dalga, saf sinüs dalgası ve modifiye sinüs dalgası olmak üzere üç farklı tipte dalga kullanırlar. Kare dalga basit, ucuz ama daha düşük kalitelidir. Gerçek sinüs dalgalı invertör en iyi dalga biçimidir ancak biraz pahalı olduğu için tıbbi ekipmanlar gibi önemli cihazlarda kullanılır.
Doğru akımı alternatif akıma çeviren güç çevirici invertör nedir, ne işe yarar, nasıl çalışır gibi merak edilen soruları yanıtladık ve bu cihaz hakkında bilmeniz gereken bazı önemli detaylardan bahsettik. Adı doğru bile olsa, her akım cihazlar için doğru akım olmayabilir.